วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2543

ปัญหาและเฉลยพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๓

วันศุกร์ ที่  ๑๗  พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๓

----------------------------------------

๑.

๑.๑

พุทธประวัติคืออะไร ?

๑.๒

มีความสำคัญอย่างไรที่ต้องเรียนรู้ ?

๑.

๑.๑

คือ เรื่องที่พรรณนาความเป็นไปของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

๑.๒

มีความสำคัญในการศึกษาและปฏิบัติพระพุทธศาสนา เพราะแสดง

พระพุทธจริยาให้ปรากฏ เช่นเดียวกับตำนานย่อมมีความสำคัญต่อชาติของตน ที่ให้รู้ได้ว่า ชาติได้เป็นมาแล้วอย่างไร

๒.

๒.๑

เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภถึงอะไรจึงเสด็จออกบรรพชา ?

๒.๒

ทรงบรรพชาเมื่อพระชันษาเท่าไร ?  และทรงบรรพชาได้กี่ปีจึงตรัสรู้ ?

๒.

๒.๑

ทรงปรารภถึงความแก่   ความเจ็บ   ความตาย และ สมณะ

๒.๒

เมื่อพระชันษา ๒๙ ปี, และทรงบรรพชาได้ ๖ ปี จึงตรัสรู้

๓.

๓.๑

ญาณ ๓ ที่พระพุทธองค์ทรงได้ในวันตรัสรู้คืออะไรบ้าง ?

๓.๒

ญาณข้อไหน ที่ทำให้พระองค์ทรงสำเร็จความเป็นพุทธะโดยสมบูรณ์ ?

๓.

๓.๑

คือ ๑) ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ

      ๒) จุตูปปาตญาณ

      ๓) อาสวักขยญาณ

๓.๒

ญาณ ข้อที่ ๓

๔.

๔.๑

พระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนาเมื่อไร ?

๔.๒

ใจความแห่งปฐมเทศนานั้นว่าด้วยเรื่องอะไร ?

๔.

๔.๑

เมื่อวันเพ็ญ เดือนอาสาฬหะ สองเดือนหลังจากตรัสรู้

๔.๒

ว่าด้วยที่สุดสองอย่างอันบรรพชิตไม่ควรเสพ, มัชฌิมาปฏิปทา, และอริยสัจ ๔

๕.

  พระธรรมเทศนาต่อไปนี้ พระพุทธองค์ทรงแสดงที่ไหน และมีผลอย่างไร ?

๕.๑

อนัตตลักขณสูตร                  ๕.๒  อาทิตตปริยายสูตร

๕.

๕.๑

ทรงแสดงที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน  มีผลให้พระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ได้บรรลุอรหัตตผล

๕.๒

ทรงแสดงที่ตำบลคยาสีสะ ใกล้แม่น้ำคยา มีผลให้พระภิกษุปุราณชฎิลบรรลุอรหัตตผล

๖.

๖.๑

พระพุทธองค์เสด็จกรุงราชคฤห์ครั้งแรกภายหลังตรัสรู้ประทับที่ไหน ?

๖.๒

ทรงรับถวายพระอารามแห่งแรกชื่ออะไร ?

๖.

๖.๑

ประทับ ณ ลัฏฐิวัน  สวนตาลหนุ่ม

๖.๒

ชื่อว่าเวฬุวนาราม

๗.

๗.๑

พระพุทธองค์ทรงจำพรรษาสุดท้ายที่เมืองอะไร ?

๗.๒

ทรงรับภัตตาหารมื้อสุดท้ายที่เมืองอะไร ?

๗.

๗.๑

ที่เวฬุวคาม เขตเมืองเวสาลี

๗.๒

ที่ปาวานคร

                                  ศาสนพิธี

๘.

   ผู้ศึกษามีความรู้เรื่องศาสนพิธีต่อไปนี้อย่างไร ?

๘.๑

บุญพิธี                                  ๘.๒  ทานพิธี

๘.

   รู้อย่างนี้คือ

๘.๑

บุญพิธี ว่าด้วยวิธีทำบุญมี ๒ อย่างคือ ทำบุญงานมงคล เช่น ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ ทำบุญฉลองอายุ เป็นต้น และทำบุญงานอวมงคล เช่น งานศพ เป็นต้น

๘.๒

ทานพิธี ว่าด้วยพิธีถวายทานต่าง ๆ เช่น สังฆทาน เป็นต้น

๙.

  จงอธิบายวิธีปฏิบัติของพิธีกรรมต่อไปนี้ ?

๙.๑

วิธีกราบเบญจางคประดิษฐ์          ๙.๒  วิธีกรวดน้ำ

๙.

๙.๑

การกราบเบญจางคประดิษฐ์  มีวิธีปฏิบัติดังนี้   ชายนั่งคุกเข่าท่าพรหม  หญิงนั่งคุกเข่าราบท่าเทพธิดา เข่าทั้งสองจดพื้น ประนมมือไหว้ หมอบกราบลง ทอดฝ่ามือทั้งสองที่พื้น ให้ฝ่ามือห่างกันเล็กน้อย ก้มศีรษะลงระหว่างฝ่ามือทั้งสองนั้น ให้หน้าผากจดพื้น

๙.๒ การกรวดน้ำมีวิธีปฏิบัติดังนี้ เมื่อพระสงฆ์ผู้เป็นประธานในพิธีอนุโมทนา เริ่มว่าบท "ยถา วาริวหา...." ทายกพึงกรวดน้ำ พอถึงบทว่า "สพฺพีติโย..." เป็นต้นไป พึงประนมมือรับพรไปจนจบ แล้วกราบ ๓ หน ฯ

๑๐.       ๑๐.๑ พุทธมามกะ หมายถึงบุคคลเช่นใด?

            ๑๐.๒ จงเขียนคำถวายสังฆทานประเภทสามัญพร้อมทั้งคำแปล?

๑๐.๑ หมายถึงผู้ประกาศตน เป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้าเป็นของตนเป็นการแสดงให้ปรากฏว่า ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจำชีวิตของตน นั่นเอง ฯ

๑๐.๒ คำถวายสังฆทานประเภทสามัญ เขียนดังนี้

อิมานิ มยํ ภนฺเต, ภตฺตานิ, สปริวารานิ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส, โอโณชยาม, สาธุโน ภนฺเต, ภิกฺขุสงฺโฆ, อิมานิ, ภตฺตานิ สปริวารานิ, ปฏิคฺคณฺหาตุ, อมฺหากํ, ทีฆรตฺตํ, หิตาย, สุขาย

คำแปล

ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลายขอน้อมถวายซึ่งภัตตาหารกับของที่เป็นบริวาร ทั้งหลายเหล่านี้แด่พระสงฆ์ ขอพระสงฆ์จงรับซึ่งภัตตาหารกับของที่เป็นบริวารทั้งหลาย เหล่านี้เพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขแก่ข้าพเจ้าทั้งหลายสิ้นกาลนานเทอญ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอาทิตย์ ที่  ๔  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๔๔

๑.

๑.๑

ในครั้งพุทธกาล  ชาวชมพูทวีปส่วนมากนับถือศาสนาอะไร ?

๑.๒

ชนเหล่านั้นมีความคิดเห็น เรื่องความตาย และความเกิด โดยสรุปอย่างไร ?

๑.

๑.๑

ศาสนาพราหมณ์

๑.๒

เห็นอย่างนี้ คือเห็นว่าตายแล้วเกิดอย่างหนึ่ง เห็นว่าตายแล้วสูญอย่างหนึ่ง

๒.

๒.๑

กาฬเทวิลดาบส กราบที่พระบาทพระราชโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ  เพราะเหตุไร ?

๒.๒

พระราชโอรสนั้น ประสูติได้ ๕ วัน และ ๗ วัน มีเหตุการณ์สำคัญอะไรเกิดขึ้น ?

๒.

๒.๑

เพราะเห็นพระราชโอรสนั้นมีลักษณะต้องด้วยตำรับมหาบุรุษลักษณะครั้นเห็นอัศจรรย์เช่นนั้นแล้วก็มีความเคารพนับถือจึงกราบที่พระบาทของพระราชโอรสนั้น

๒.๒

เมื่อประสูติได้  ๕  วัน  พระราชบิดาโปรดให้ชุมนุมพระญาติวงศ์และ

เสนามาตย์พร้อมกัน  เชิญพราหมณ์  ๑๐๘  คนมารับโภชนาหารแล้ว

ทำมงคลรับพระลักษณะและขนานพระนามว่า  “ สิทธัตถกุมาร ”        

เมื่อประสูติได้ ๗ วัน พระนางเจ้ามายาผู้เป็นพระราชมารดาสิ้นพระชนม์

๓.

๓.๑

อะไรเป็นมูลเหตุให้เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกผนวช ?

๓.๒

พระสิทธัตถะทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา  ด้วยวิธีอย่างไรบ้าง ?

๓.

๓.๑

พระอรรถกถาจารย์แสดงตามนัยมหาปทานสูตรว่า ได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง ๔ คือ คนแก่  คนเจ็บ  คนตาย  และสมณะ ทรงสังเวช เพราะได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูต  ๓  ข้างต้น  ยังความพอพระหฤทัยในการออกผนวชให้เกิดขึ้น เพราะได้ทอดพระเนตรเห็นสมณะ

๓.๒

วิธีแรก  ทรงกดพระทนต์ด้วยพระทนต์  กดพระตาลุด้วยพระชิวหา

วิธีที่สอง  ทรงผ่อนกลั้นลมอัสสาสะปัสสาสะ

วิธีที่สาม  ทรงอดพระกระยาหาร

๔.

๔.๑

พระสิทธัตถะทรงบำเพ็ญเพียรอยู่เป็นเวลากี่ปีจึงได้ตรัสรู้ ?

๔.๒

ในวันตรัสรู้ทรงอธิษฐานพระหฤทัยที่ใต้ต้นมหาโพธิ์ว่าอย่างไร ?

๔.

๔.๑

เป็นเวลา  ๖  ปี

๔.๒

ทรงอธิษฐานพระหฤทัยว่า " ยังไม่บรรลุโพธิญาณเพียงใด  จักไม่ลุกขึ้นเพียงนั้น  เนื้อเลือดแห้งไป  เหลือหนังหุ้มกระดูกก็ตาม "

๕.

๕.๑

พระสิทธัตถะทรงผจญมารได้ชัยชนะด้วยบารมีธรรมอะไรบ้าง ?

๕.๒

จงให้ความหมายของคำว่า  ปฐมเทศนา  และมัชฌิมาปฏิปทา

๕.

๕.๑

ด้วยบารมีธรรม ๑๐ อย่าง  คือ  ทาน  ศีล  เนกขัมมะ  ปัญญา  วิริยะ  ขันติ  สัจจะ  อธิษฐาน  เมตตา  อุเบกขา

๕.๒

ปฐมเทศนา  คือการแสดงธรรมครั้งแรก

มัชฌิมาปฏิปทา  คือข้อปฏิบัติอันเป็นทางสายกลาง

๖.

๖.๑

คำว่า  " ที่นี่วุ่นวายหนอ  ที่นี่ขัดข้องหนอ "  เป็นคำอุทานของใคร ?  เพราะเหตุใดจึงอุทานเช่นนั้น ?

๖.๒

พระพุทธองค์ได้ตรัสถึงสาเหตุของแผ่นดินไหวไว้อย่างไรบ้าง ? จงบอกมา ๕ สาเหตุ

๖.

๖.๑

ของยสกุลบุตร, เพราะเห็นอาการพิกลต่าง ๆ ของหมู่ชนบริวารที่นอนหลับ  ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความยินดีเหมือนเมื่อก่อน หมู่ชนบริวารเหล่านั้นปรากฏ

แก่ยสกุลบุตร ดุจซากศพที่ทิ้งอยู่ในป่าช้า ครั้นเห็นแล้วเกิดความสังเวชสลดใจ  คิดเบื่อหน่าย  จึงได้ออกอุทานเช่นนั้น

๖.๒

ตรัสถึงสาเหตุดังต่อไปนี้  (เลือกตอบเพียง  ๕  ข้อ)

           ๑) ลมกำเริบ

           ๒) ท่านผู้มีฤทธิ์บันดาล

           ๓) พระโพธิสัตว์จุติจากดุสิตลงสู่พระครรภ์

           ๔) พระโพธิสัตว์ประสูติ

           ๕) พระพุทธเจ้าตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ

           ๖) พระพุทธเจ้ายังธรรมจักรให้เป็นไป

           ๗) พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขาร

           ๘) พระพุทธเจ้าปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ

๗.

๗.๑

สังเวชนียสถาน ๔  มีอะไรบ้าง ?

๗.๒

พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระอานนท์เกี่ยวกับการที่ภิกษุจะพึงปฏิบัติต่อสตรีไว้อย่างไร ?

๗.

๗.๑

มี         ๑) สถานที่พระพุทธเจ้าประสูติ

           ๒) สถานที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้

           ๓) สถานที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา

           ๔) สถานที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน

๗.๒

ทรงแสดงว่า " ไม่เห็นเสียเลยดีกว่า  ถ้าจำเป็นจะต้องเห็นก็อย่าพูดด้วย  ถ้าจำเป็นจะต้องพูดก็ให้มีสติสำรวมระวังอย่าให้แปรปรวนไปด้วยราคะ "

ศาสนพิธี

๘.

๘.๑

ศาสนพิธีมีกี่หมวด ?  อะไรบ้าง ?

๘.๒

พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ  หมายถึงอะไร ?

๘.

๘.๑

มี  ๔  หมวดคือ

           ๑) หมวดกุศลพิธี  ว่าด้วยพิธีบำเพ็ญกุศล

           ๒) หมวดบุญพิธี  ว่าด้วยพิธีทำบุญ

           ๓) หมวดทานพิธี  ว่าด้วยพิธีถวายทาน

           ๔) หมวดปกิณกะ  ว่าด้วยพิธีเบ็ดเตล็ด

๘.๒

หมายถึง การประกาศตนของผู้แสดงว่าเป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า

เป็นของตน เป็นการแสดงตนให้ปรากฏว่า ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจำชีวิตของตน

๙.

๙.๑

ในงานมงคลควรจุดเทียนน้ำมนต์เมื่อไร ?

๙.๒

จงอธิบายวิธีปฏิบัติในการประเคนของถวายพระ

๙.

๙.๑

เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ ถึงมงคลสูตร ขึ้นต้นบทว่า  อเสวนา จ  พาลานํ

๙.๒

มีวิธีปฏิบัติดังนี้คือ

ก) พึงนำของที่จะประเคนเข้าไปให้ใกล้พระผู้รับประมาณหนึ่งศอก จะนั่งหรือยืน แล้วแต่สถานที่ที่พระนั่งอยู่นั้นจะอำนวย

ข) จับของที่จะประเคนด้วยมือทั้งสอง หรือมือเดียวก็ได้  ยกขึ้นให้สูงเล็กน้อยแล้วน้อมถวายพระ ซึ่งท่านจะยื่นมือทั้งสองออกมารับ  หากว่าผู้ถวายเป็นสตรี พึงวางของลงบนผ้ากราบที่พระปูไว้ข้างหน้า  เสร็จแล้วพึงไหว้หรือกราบก็เป็นอันเสร็จวิธีการประเคน การประเคนนี้ต้องแสดงออกด้วยความเคารพ  ไม่ใช่เสือกไสให้  หรือทิ้งให้โดยไม่เคารพ  อีกอย่างของที่จะประเคนนั้น  ต้องเป็นสิ่งของที่คน ๆ เดียวพอยกได้อย่างธรรมดา  ไม่ใช่ของหนักหรือใหญ่จนเกินไป

๑๐.

๑๐.๑

ปาฏิบุคลิกทาน  หมายถึงอะไร ?

๑๐.๒

สังฆทาน  หมายถึงอะไร ?

๑๐.

๑๐.๑

หมายถึง  ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้

๑๐.๒

หมายถึง ทานที่ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลางให้สงฆ์จัดเฉลี่ยกันใช้สอยเอง

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2545

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่  ๒๓  พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๕

 ๑.    ๑.๑ พุทธประวัติว่าด้วยเรื่องอะไร ?

        ๑.๒ การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไร ?

 ๑.    ๑.๑ ว่าด้วยเรื่องความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงพระพุทธจริยาในด้าน

             ต่างๆ ของพระองค์ให้ปรากฏ ฯ

        ๑.๒ ได้ประโยชน์ ๒ ประการ  คือ

                   ๑) ในด้านการศึกษา ทำให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เช่นเดียว

                       กับการศึกษาตำนานความเป็นมาของชาติตน ทำให้บุคคลได้ทราบว่า

                       ชาติของตนเป็นมาอย่างไร มีความสำคัญอย่างไรเป็นต้น

                   ๒) ในด้านปฏิบัติ ทำให้บุคคลได้แนวในการดำเนินชีวิตตามพระพุทธจริยา

                       อันเป็นปฏิปทานำความสุขความเจริญมาให้แก่บุคคล  ตามสมควรแก่การ

                       ประพฤติปฏิบัติ ฯ

 ๒.    ๒.๑ พระมหาบุรุษทรงอธิษฐานเพศเป็นบรรพชิตที่ไหน ?

        ๒.๒ ในราตรีแห่งการตรัสรู้  พระมหาบุรุษทรงบรรลุญาณอะไรในแต่ละยาม ?

 ๒.    ๒.๑ ที่ริมฝั่งแม่น้ำอโนมา ณ อนุปิยอัมพวัน แคว้นมัลละ ฯ

        ๒.๒ ทรงบรรลุปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ในปฐมยาม

             ทรงบรรลุจุตูปปาตญาณหรือทิพพจักษุญาณ ในมัชฌิมยาม

             ทรงบรรลุอาสวักขยญาณ ในปัจฉิมยาม ฯ

 ๓.    ๓.๑  พระพุทธองค์ทรงตัดสินพระทัยแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์เพราะทรงพิจารณา              อย่างไร ?

        ๓.๒ พระพุทธองค์ตรัสรู้ธรรมพิเศษแล้ว ในพรรษาแรกเสด็จประทับอยู่ที่ไหน ?

             และทรงบำเพ็ญพุทธกิจไว้อย่างไร ?

 ๓.    ๓.๑ เพราะทรงพิจารณาว่า บุคคลผู้มีกิเลสน้อยเบาบางก็มี หนาก็มี ผู้มีอินทรีย์กล้า

             ก็มี อ่อนก็มี เป็นผู้จะพึงสอนให้รู้ได้โดยง่ายก็มี โดยยากก็มี เป็นผู้สามารถจะ

             รู้ได้ก็มี ไม่สามารถจะรู้ได้ก็มี เปรียบเหมือนดอกบัว ๔ เหล่า เมื่อเป็นเช่นนั้น

             พระธรรมเทศนาคงไม่ไร้ผล จักยังประโยชน์ให้สำเร็จแก่คนทุกเหล่า เว้นแต่

             จำพวกที่มิใช่เวไนยสัตว์ที่เปรียบด้วยดอกบัวอันเป็นภักษาแห่งปลาและเต่า ฯ

        ๓.๒ ประทับอยู่ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี ฯ

             ได้ทรงบำเพ็ญพุทธกิจที่สำคัญไว้ดังนี้

                   ๑) ทรงแสดงธรรมโปรดพระภิกษุปัญจวัคคีย์ให้ได้สำเร็จมรรคผลสูงสุด

                   ๒) ทรงแสดงธรรมโปรดพระยสะพร้อมด้วยสหายอีก ๕๔ คน จนสำเร็จ

                       พระอรหัตผลทั้งหมด

                   ๓) ทรงแสดงธรรมโปรดบิดามารดาและภรรยาเก่าของพระยสะให้ได้

                       ดวงตาเห็นธรรม แล้วแสดงตนเป็นอุบาสกอุบาสิกา ผู้ถึงพระ

                       รัตนตรัยก่อนกว่าชนทั้งปวงในโลก

                   ๔) ทรงส่งพระอรหันตสาวก ๖๐ องค์ ไปประกาศพระศาสนายังถิ่นต่างๆ

                       เพื่อประโยชน์สุขแก่ชาวโลก ฯ

 ๔.    ๔.๑ พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมต่อไปนี้แก่ใคร ?   ที่ไหน ?

                   ก) โอวาทปาฏิโมกข์

                   ข) เวทนาปริคคหสูตร

        ๔.๒ สถานที่ต่อไปนี้มีความเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธองค์อย่างไร ?

                   ก)                                                          เวฬุวัน

                   ข)                                                          สาลวัน

 ๔.    ๔.๑       ก)                                                          แก่พระอรหันตขีณาสพ ๑,๒๕๐ องค์ ณ เวฬุวนาราม แคว้นมคธ

                   ข)                                                          แก่ทีฆนขปริพาชก ณ ถ้ำสุกรขาตา เขาคิชฌกูฏ แขวงเมืองราชคฤห์ ฯ

        ๔.๒       ก)                                                          เป็นพระราชอุทยานของพระเจ้าพิมพิสาร ซึ่งทรงถวายเป็นที่ประทับ

                       ของพระพุทธองค์พร้อมกับพระสงฆ์ เป็นสังฆารามแห่งแรก ฯ

                   ข) เป็นสถานที่แสดงธรรมโปรดสุภัททปริพาชกผู้เป็นปัจฉิมสักขิสาวก

                       และเป็นสถานที่ปรินิพพาน ฯ

 ๕.    ๕.๑ พระราชาของแคว้นไหนที่นับถือพระพุทธศาสนาเป็นองค์แรก ? และทรงพระนาม

             ว่าอะไร ?

        ๕.๒ ความปรารถนาว่า "ขอให้ข้าพเจ้ารู้ทั่วถึงธรรมของพระอรหันต์" เป็นความ

             ปรารถนาของใคร ?  และความปรารถนานั้นสำเร็จบริบูรณ์เมื่อไร ?

 ๕.    ๕.๑ พระราชาของแคว้นมคธ ทรงพระนามว่า พิมพิสาร ฯ

        ๕.๒ ของพระเจ้าพิมพิสารครั้งยังทรงเป็นพระราชกุมาร ฯ  สำเร็จบริบูรณ์ในวันที่

             ได้ฟังอนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโปรด ณ สวนตาลหนุ่ม 

             จนได้ดวงตาเห็นธรรม ฯ

 ๖.    ๖.๑ พระพุทธองค์ประทับจำพรรษาสุดท้าย ณ ที่ใด ?

        ๖.๒ พระองค์ทรงปลงอายุสังขารเมื่อใด ?

 ๖.    ๖.๑ ณ บ้านเวฬุวคาม กรุงเวสาลี แคว้นวัชชี ฯ

        ๖.๒ เมื่อวันเพ็ญเดือน ๓  คือ  ๓ เดือนก่อนเสด็จดับขันธปรินิพพาน ฯ

 ๗.    ๗.๑ เมื่อจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระพุทธองค์ได้ประทานพระโอวาทเรื่อง

             ศาสดาแทนพระองค์ไว้อย่างไร ?

        ๗.๒ พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงวิธีปฏิบัติต่อภิกษุผู้ถูกลงพรหมทัณฑ์ไว้อย่างไร ?

 ๗.    ๗.๑ ได้ประทานพระโอวาทว่า "ดูก่อนอานนท์ ธรรมก็ดี วินัยก็ดี อันใด อันเราได้

             แสดงแล้ว ได้บัญญัติแล้วแก่ท่านทั้งหลาย ธรรมและวินัยนั้น จักเป็นศาสดา

             แห่งท่านทั้งหลาย โดยกาลที่ล่วงไปแล้วแห่งเรา" ฯ

        ๗.๒ ตรัสไว้ว่า "ภิกษุนั้นจะพึงปรารถนาเจรจาคำใด ก็พึงเจรจาคำนั้น ภิกษุทั้งหลาย

             ไม่พึงว่า ไม่พึงโอวาท ไม่พึงสั่งสอนเลย" ฯ

ศาสนพิธี

 ๘.    ๘.๑ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา กำหนดไว้กี่วัน ?   มีวันอะไรบ้าง ?

        ๘.๒ วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอย่างไร ?

 ๘.    ๘.๑ ๔ วัน มีวันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา วันมาฆบูชา และวันอาสาฬหบูชา ฯ

        ๘.๒ เป็นวันอัฏฐมีบูชา คือวันคล้ายกับวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ฯ

 ๙.    ๙.๑  คำว่า "เจริญพระพุทธมนต์" กับ "สวดพระพุทธมนต์" ใช้ในพิธีต่างกันอย่างไร ?

        ๙.๒ จงเขียนคำอาราธนาพระปริตรมาดู

 ๙.    ๙.๑ คำว่า "เจริญพระพุทธมนต์" ใช้ในพิธีมงคล ส่วนคำว่า "สวดพระพุทธมนต์"

             ใช้ในพิธีอวมงคล ฯ

        ๙.๒       วิปตฺติปฏิพาหาย                สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

                   สพฺพทุกฺขวินาสาย              ปริตฺตํ  พฺรูถ  มงฺคลํ ฯ

                   วิปตฺติปฏิพาหาย                สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

                   สพฺพภยวินาสาย                ปริตฺตํ  พฺรูถ  มงฺคลํ ฯ

                   วิปตฺติปฏิพาหาย                สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

                   สพฺพโรควินาสาย               ปริตฺตํ  พฺรูถ  มงฺคลํ ฯ

๑๐. ๑๐.๑ คำว่า "เผดียงสงฆ์" หมายถึงอะไร ?

      ๑๐.๒ การกราบด้วยเบญจางคประดิษฐ์ หมายถึงอย่างไร ?

๑๐. ๑๐.๑ หมายถึงการแจ้งความประสงค์ให้สงฆ์ทราบ ฯ

      ๑๐.๒  หมายถึงการกราบพร้อมด้วยองค์ ๕ คือให้หน้าผาก กับฝ่ามือสองข้าง เข่าสองข้างจดพื้น ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2546

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

พ.ศ. ๒๕๔๖

๑.

๑.๑

ประชาชนในชมพูทวีป มีกี่จำพวก ? อะไรบ้าง ?

๑.๒

ชาวชมพูทวีป แบ่งเป็นกี่วรรณะ ? อะไรบ้าง ?

๑.

๑.๑

มี ๒ จำพวก คือ

      ๑) มิลักขะ   เจ้าของถิ่นเดิม

      ๒) อริยกะ    พวกอพยพมาใหม่ ฯ

๑.๒

แบ่งเป็น ๔ วรรณะ คือ  กษัตริย์ ๑  พราหมณ์ ๑  แพศย์ ๑  ศูทร ๑  ฯ

๒.

๒.๑

กษัตริย์พระองค์ใดที่เป็นต้นศากยวงศ์ ?

๒.๒

พระโอรสและพระธิดาของเจ้าศากยะไปสร้างพระนครขึ้นใหม่ชื่อว่าเมืองอะไร ?  ที่ชื่ออย่างนั้นเพราะเหตุไร ?

๒.

๒.๑

พระเจ้าโอกกากราช ฯ

๒.๒

เมืองกบิลพัสดุ์ ฯ  เพราะเป็นที่อยู่ของกบิลดาบสมาก่อน ฯ

๓.

สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร ?

๓.๑

ลัฏฐิวัน ฯ

๓.๒

เชตวัน ฯ

๓.

๓.๑

ลัฏฐิวัน เป็นสถานที่ที่พระศาสดาทรงแสดงอนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔

แด่พระเจ้าพิมพิสารพร้อมด้วยข้าราชบริพารผู้เสด็จไปเข้าเฝ้า ณ ที่นั่น ฯ

๓.๒

เชตวัน เป็นพระอารามซึ่งอนาถบิณฑิกเศรษฐีสร้างถวาย และพระพุทธองค์ประทับจำพรรษานานถึง ๑๙ พรรษา ฯ

๔.

๔.๑

เทศนากัณฑ์แรก  ชื่ออะไร ?

๔.๒

ปัจฉิมสักขิสาวก ได้แก่ใคร ?

๔.

๔.๑

เทศนากัณฑ์แรก  ชื่อ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ฯ

๔.๒

ปัจฉิมสักขิสาวก ได้แก่ พระสุภัททะ ฯ

๕.

๕.๑

ปัญจวัคคีย์ ได้แก่ใครบ้าง ?

๕.๒

ท่านเหล่านั้นอุปสมบทด้วยวิธีอะไร ?  และบรรลุอรหัตผลที่ไหน ?

๕.

๕.๑

ได้แก่  พระอัญญาโกณฑัญญะ ๑   พระวัปปะ ๑   พระภัททิยะ ๑ 

พระมหานามะ ๑  พระอัสสชิ ๑ ฯ

๕.๒

อุปสมบทด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา ฯ

บรรลุอรหัตผลที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี ฯ

๖.

๖.๑

เมื่อวันพระศาสดาปรินิพพาน มีพระสาวกผู้ใหญ่อยู่ในที่นั้นกี่รูป ? ใครบ้าง ?

๖.๒

หลังพุทธปรินิพพานแล้ว ได้มีการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระที่ไหน ?  เมื่อไร ?

๖.

๖.๑

มี ๒ รูป คือ พระอนุรุทธเถระ และพระอานนทเถระ ฯ

๖.๒

ที่ มกุฏพันธนเจดีย์ ฯ  หลังพุทธปรินิพพานได้ ๗ วัน ฯ

๗.

๗.๑

ถูปารหบุคคล คือบุคคลเช่นไร ?

๗.๒

ตามข้อ ๗.๑ นั้น มีกี่ประเภท ?  คือใครบ้าง ?

๗.

๗.๑

คือ บุคคลที่ควรบรรจุอัฐิธาตุไว้ในสถูป เพื่อเป็นที่กราบไหว้สักการบูชา

ด้วยความเลื่อมใส ฯ

๗.๒

มี ๔ ประเภท ฯ  คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ๑  พระปัจเจกพุทธเจ้า ๑  พระอรหันต์ ๑ พระเจ้าจักรพรรดิราช ๑ ฯ

ศาสนพิธี

๘.

ท่านได้ศึกษาศาสนพิธีแล้ว  เข้าใจเรื่องต่อไปนี้อย่างไร ?

๘.๑

บุญพิธี

๘.๒

ทานพิธี

๘.

๘.๑

บุญพิธี ว่าด้วยพิธีทำบุญ มี ๒ อย่าง คือ

      ๑) ทำบุญงานมงคล เช่น ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ ทำบุญอายุเป็นต้น

      ๒) ทำบุญงานอวมงคล เช่น งานศพ เป็นต้น ฯ

๘.๒

ทานพิธี ว่าด้วยพิธีถวายทานต่าง ๆ เช่น ถวายสังฆทานเป็นต้น ฯ

๙.

๙.๑

การแสดงความเคารพมีกี่วิธี ?  อะไรบ้าง ?

๙.๒

ในแต่ละวิธีนั้น มีวิธีปฏิบัติอย่างไร ?

๙.

๙.๑

มี ๓ วิธีคือ ประนมมือ ๑  ไหว้ ๑  กราบ ๑ ฯ

๙.๒

ประนมมือ คือการกระพุ่มมือทั้งสองประกบกันไว้ระหว่างอก  โดยให้ทุกนิ้วของมือทั้งสองแนบชิดติดตรงกัน

ไหว้ คือการยกมือที่ประนมขึ้นพร้อมก้มศีรษะเล็กน้อยให้มือประนมจรดหน้าผาก นิ้วมือทั้ง ๒ อยู่ระหว่างคิ้ว

กราบ คือการแสดงอาการกราบราบลงพื้นด้วยเบญจางคประดิษฐ์ ได้แก่กราบด้วยองค์ ๕ คือ หน้าผาก ๑  ฝ่ามือ ๒  เข่า ๒ จรดพื้น ฯ

๑๐.

๑๐.๑

คำว่า  หนฺทานิ มยํ ภนฺเต อาปุจฺฉาม พหุกิจฺจา มยํ พหุกรณียา  ใครเป็น

ผู้กล่าว และกล่าวในโอกาสอะไร  ?

๑๐.๒

ใครเป็นผู้กล่าวตอบคำนั้น และกล่าวว่าอย่างไร ?

๑๐.

๑๐.๑

อุบาสกอุบาสิกาผู้ไปฟังธรรมในวันธัมมัสสวนะเป็นผู้กล่าว 

ในโอกาสลากลับบ้าน ฯ

๑๐.๒

พระสงฆ์กล่าว และกล่าวว่า  ยสฺสทานิ  ตุมฺเห  กาลํ  มญฺญถ ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2547

 ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

พ.ศ. ๒๕๔๗

   ๑.  พระพุทธเจ้าสืบเชื้อสายมาจากชนชาติใด ?  ชนชาตินั้นมาตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปได้

        อย่างไร ?

   ๑.  สืบเชื้อสายมาจากชนชาติอริยกะ ชาวอริยกะนั้นเป็นผู้เจริญด้วยความรู้และขนบ

        ธรรมเนียม มีฤทธิ์มีอำนาจมากกว่าพวกมิลักขะเจ้าของถิ่นเดิม เมื่อข้ามภูเขาหิมาลัยมา

        ก็รุกไล่พวกมิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิมให้ถอยเลื่อนลงมาทางใต้ แล้วเข้าตั้งถิ่นฐาน

        ในชมพูทวีปแทน ฯ

   ๒.  พระนามและนามดังต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร ?

               ก. พระเจ้าสุทโธทนะ

               ข. พระนางเจ้าสิริมหามายา

               ค. พระนันทะ

               ง. วิศวามิตร

               จ. นายฉันนะ

   ๒.          ก. พระเจ้าสุทโธทนะ เป็นพระราชบิดา

               ข. พระนางเจ้าสิริมหามายา เป็นพระราชมารดา

               ค. พระนันทะ เป็นพระกนิษฐภาดาต่างพระมารดา

               ง. วิศวามิตร เป็นครูผู้สอนศิลปวิทยาเมื่อยังทรงพระเยาว์

               จ. นายฉันนะ เป็นผู้ตามเสด็จในคราวออกผนวช ฯ

   ๓.  การที่พระราชบิดาและพระญาติวงศ์ คิดผูกพันเจ้าชายสิทธัตถะไว้ให้เพลิดเพลินอยู่

        ในกามสุขเพราะเหตุไร ?  และด้วยวิธีใด ?

   ๓.  เพราะพระราชบิดาและพระญาติวงศ์ได้ทรงฟังคำทำนายของอสิตดาบสว่า พระราชกุมาร

        นี้จักมีคติเป็นสอง คือ ถ้าอยู่ครองราชสมบัติจักได้เป็นจักรพรรดิราช  หรือถ้าออก

        บรรพชาจักได้เป็นศาสดาเอกในโลก  จึงปรารถนาให้อยู่ครองราชสมบัติมากกว่าที่จะ

        ยอมให้เสด็จออกบรรพชา ฯ

        ด้วยการตรัสให้ขุดสระโบกขรณีในพระราชนิเวศน์ ๓ สระ เพื่อให้เป็นที่เล่นสำราญ

        พระราชหฤทัย ให้จัดเครื่องทรง คือจันทน์สำหรับทา ผ้าโพกพระเศียร ฉลองพระองค์

        ผ้าทรงสะพัก พระภูษา ล้วนเป็นของประณีต  ให้สร้างปราสาท ๓ หลังสำหรับเป็นที่

        ประทับทั้ง ๓ ฤดู  ตรัสขอพระนางยโสธรามาอภิเษกเป็นพระชายา ฯ

   ๔.  หลังจากตรัสรู้แล้ว ในระหว่างทางที่เสด็จไปป่าอิสิปตนมฤคทายวัน พระพุทธองค์ทรง

        สนทนากับใคร ?  และผู้นั้นได้บรรลุธรรมชั้นไหน ?

   ๔.  ทรงพบอุปกาชีวก ฯ  อุปกาชีวกไม่ได้บรรลุธรรมชั้นไหนเลย ฯ

   ๕.  ในพิธีศิวาราตรี ถือว่าการอาบน้ำชำระร่างกายในแม่น้ำเป็นการลอยบาป  ส่วนในทาง

        พระพุทธศาสนาพระพุทธเจ้าทรงแสดงวิธีลอยบาปไว้อย่างไร ?

   ๕.  ทรงแสดงไว้ว่า การยังบาปให้สงบระงับจากสันดาน ละกิเลสที่ทำให้เป็นผู้ดุร้าย

        เย่อหยิ่งและกิเลสที่ย้อมจิตให้ติดแน่นในกามารมณ์ เป็นการลอยบาป ฯ

   ๖.  การปลงอายุสังขารของพระพุทธองค์ ถือโดยใจความว่าอย่างไร ? และทรงปลงอายุ

        สังขารเมื่อใด ?

   ๖.  ถือโดยใจความว่า พระองค์ทรงปลงพระทัยว่าจะทรงบำเพ็ญพุทธกิจต่อไปอีกไม่ได้

        แล้ว เพราะปรารภถึงสังขารของพระองค์ว่า ทรงพระชราแก่เฒ่าเป็นผู้ใหญ่ ล่วงกาล

        ผ่านวัยเสียแล้ว ที่ทรงเปรียบว่ากายของพระองค์เป็นประหนึ่งเกวียนชำรุดที่ซ่อมแซม

        ด้วยไม้ไผ่ มิใช่สัมภาระเกวียนฉะนั้น ฯ

        เมื่อวันเพ็ญ เดือน ๓  ก่อนวันปรินิพพาน ๓ เดือน ฯ

   ๗.  พระพุทธศาสนาสืบเนื่องมาถึงปัจจุบันนี้ได้อย่างไร ?

   ๗.  ได้ด้วยการที่บริษัททั้ง ๔ ปฏิบัติตามพระธรรมวินัย และด้วยวิธีที่พระสงฆ์สาวกผู้ใหญ่

        มีพระมหากัสสปะเป็นต้น เป็นประธานจัดทำสังคายนาพระธรรมวินัย วางแบบแผน

        ที่ถูกต้องลงไว้ในพระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก เพื่อให้บริษัท ๔ ได้เล่าเรียนปฏิบัติตาม

        เมื่อมีสิ่งไรไม่เป็นธรรมเกิดขึ้นในพระพุทธศาสนา พระอริยสงฆ์ในยุคนั้นๆ ได้ช่วยกัน

        ทำสังคายนาเป็นครั้งที่ ๒ และครั้งที่ ๓ เป็นลำดับมา เพื่อชำระสัทธรรมปฏิรูปนั้นเสีย

        จนได้จารึกไว้ในพระคัมภีร์ให้แพร่หลาย รวมทั้งจัดการส่งพระสงฆ์ไปประกาศพระ

        พุทธศาสนาในดินแดนต่างๆ  ให้ชุมชนในดินแดนนั้นๆ เลื่อมใสปฏิบัติตาม จึงทำให้

        พระพุทธศาสนาสืบเนื่องมาจนปัจจุบันนี้ ฯ

ศาสนพิธี

   ๘.  ในพิธีทำบุญต่างๆ  มีผู้เกี่ยวข้องในการปฏิบัติกี่ฝ่าย ?  คือใครบ้าง ?

   ๘.  มีผู้เกี่ยวข้องในการปฏิบัติ ๒ ฝ่าย  คือ

               ๑. ฝ่ายเจ้าภาพ         คือทายกทายิกา  ผู้ประกอบการทำบุญ

               ๒. ฝ่ายปฏิคาหก       คือผู้รับทานและประกอบพิธีกรรมตามประสงค์

                                          ของเจ้าภาพ ซึ่งเป็นบรรพชิต เรียกอีกอย่างว่า 

                                          ฝ่ายพระสงฆ์ ฯ

   ๙.  เพื่อปฏิบัติให้ถูกต้องตามหลักศาสนพิธี  เจ้าภาพพึงกรวดน้ำและประนมมือรับพร

        ตอนไหน ?

   ๙.  เมื่อพระสงฆ์เริ่มอนุโมทนาด้วยบทว่า ยถา วาริวหา ฯเปฯ  เจ้าภาพพึงกรวดน้ำ ไม่ใช้

        นิ้วมือรอง เวลารินไม่ให้น้ำขาดสาย  พอว่าบท สพฺพีติโย ฯเปฯ  รินน้ำให้หมดแล้ว

        ประนมมือรับพรต่อไปจนจบ ฯ

๑๐.  การเผดียงสงฆ์ และ การอาราธนา หมายถึงอะไร ?

๑๐.  การเผดียงสงฆ์ หมายถึง การแจ้งความประสงค์ให้สงฆ์ทราบ

        การอาราธนา หมายถึง การนิมนต์พระสงฆ์ในพิธีให้ศีล สวดพระปริตร หรือ

        แสดงธรรม ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2548

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอาทิตย์ ที่  ๒๐  พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๘

   ๑.  ประชาชนในชมพูทวีปแบ่งออกเป็นกี่วรรณะ ?  อะไรบ้าง ? มีหน้าที่ต่างกันอย่างไร ?

   ๑.  แบ่งออกเป็น ๔ วรรณะ คือ

             ๑. กษัตริย์ มีหน้าที่ปกครอง

             ๒. พราหมณ์ มีหน้าที่ทางฝึกสอนและทำพิธี

             ๓. แพศย์ มีหน้าที่ทางทำนาค้าขาย

             ๔. ศูทร มีหน้าที่รับจ้าง ฯ

   ๒.  ในวันเสด็จแรกนาขวัญ พระเจ้าสุทโธทนะบังคมสิทธัตถราชกุมารผู้ประทับนั่งใต้

        ต้นหว้า เพราะเหตุไร ?

   ๒.  เพราะทรงเห็นอัศจรรย์ในขณะที่สิทธัตถราชกุมารประทับนั่งใต้ต้นหว้า เงาของ

        ต้นหว้าไม่คล้อยไปตามตะวัน แม้จะเป็นเวลาบ่ายแล้ว ยังดำรงอยู่เสมือน

        เที่ยงวัน ฯ

   ๓.  พระมหาบุรุษเสด็จออกบรรพชา เพราะทอดพระเนตรเห็นอะไร ?  และเมื่อเห็น

        แล้วทรงพระดำริอย่างไร ?

   ๓.  เพราะทอดพระเนตรเห็นเทวทูต ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ฯ 

        ทรงพระดำริว่า บุคคลทั่วไปเมาอยู่ในวัย ในความไม่มีโรค และในชีวิต ถูก

        ความเจ็บ ความแก่ ความตายครอบงำ ไม่ล่วงพ้นไปได้ ถึงพระองค์เองก็มี

        อย่างนั้นเป็นธรรมดา ควรแสวงหาอุบายเครื่องพ้น ธรรมดาสภาวะทั้งปวงย่อมมี

        ของที่เป็นฝ่ายตรงกันข้ามแก้กัน เช่นมีร้อนก็ต้องมีเย็นแก้ มีมืดก็ต้องมีสว่างแก้ 

        แต่ฆราวาสเป็นที่คับแคบ ดุจเป็นทางที่มาแห่งธุลี บรรพชาเป็นช่องว่าง พอที่

        จะแสวงหาอุบายนั้นได้ จึงน้อมพระทัยไปในบรรพชา ฯ

   ๔.  พระญาณที่เกิดขึ้นแก่พระมหาบุรุษในวันที่ตรัสรู้นั้น คืออะไรบ้าง ?

   ๔.  คือ

              ๑. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ   ญาณเป็นเครื่องระลึกถึงชาติหนหลังของ

                 พระองค์ได้

              ๒. จุตูปปาตญาณหรือทิพพจักขุญาณ ญาณหยั่งรู้การจุติและการเกิดของ

                 สัตว์ทั้งหลายที่เป็นไปตามกรรม

              ๓. อาสวักขยญาณ ญาณเป็นเหตุสิ้นอาสวะอันหมักหมมอยู่ในจิตตสันดาน ฯ

   ๕.  อนุปุพพีกถา คืออะไรบ้าง ?  ทรงแสดงแก่ใครเป็นครั้งแรก ?

   ๕.  คือ ทาน ศีล สวรรค์ กามาทีนพ และเนกขัมมานิสงส์ ฯ แก่ยสกุลบุตร ฯ 

   ๖.  ในวันจาตุรงคสันนิบาต พระศาสดาทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่ใคร ?  ที่ไหน ? 

        ทรงยกธรรมข้อใดขึ้นแสดงเป็นข้อต้น ?

   ๖.  ทรงแสดงแก่พระอรหันตขีณาสพ จำนวน ๑,๒๕๐ องค์ ฯ ณ เวฬุวนาราม

        แคว้นมคธ ฯ  ทรงยกธรรมข้อขันติขึ้นแสดงเป็นข้อต้น ฯ

   ๗.  พระปัจฉิมโอวาท มีใจความว่าอย่างไร ?  ทรงประทานที่ไหน ?

   ๗.  มีใจความว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัดนี้เราผู้พระตถาคตเตือนท่านทั้งหลายให้รู้

       สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมสิ้นไปเป็นธรรมดา ท่านทั้งหลายจงยังกิจทั้งปวง

        อันเป็นประโยชน์ตนและประโยชน์ผู้อื่นให้บริบูรณ์ด้วยความไม่ประมาทเถิด ฯ

        ณ สาลวโนทยาน กรุงกุสินารา แคว้นมัลละ ฯ

ศาสนพิธี

   ๘.  ศาสนพิธี คืออะไร ?  ผู้ที่ได้เรียนรู้แล้วได้รับประโยชน์อย่างไรบ้าง ?

   ๘.  คือ แบบอย่าง หรือแบบแผนต่าง ๆ ที่พึงปฏิบัติในทางพระศาสนา ฯ  ย่อมได้รับ

        ประโยชน์ คือ เป็นผู้ฉลาดในพิธีกรรมที่เกี่ยวด้วยการบำเพ็ญกุศล การทำบุญ

        และการถวายทาน สามารถในการจัดพิธีต่างๆ ได้ถูกต้องตามระเบียบแบบแผน

        ชื่อว่าเป็นผู้รักษาขนบประเพณีอันงดงามของพระพุทธศาสนาไว้ได้ด้วย ฯ

   ๙.  วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันอะไรทางจันทรคติ ?  มีความสำคัญอย่างไร ?

   ๙.  ตรงกับวันเพ็ญเดือน ๘ ก่อนวันเข้าปุริมพรรษา ๑ วัน ฯ มีความสำคัญ เพราะเป็น

        วันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาโปรดพระปัญจวัคคีย์ที่ป่าอิสิปตน-

        มฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี ในปีที่ตรัสรู้ใหม่ และผลของการแสดงพระ

        ธรรมเทศนากัณฑ์นี้ เป็นเหตุให้พระโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรม และทูลขอ

        บรรพชาอุปสมบท เป็นพระอริยสงฆ์องค์แรกในพระพุทธศาสนา จึงเป็นวันที่มี

        รัตนะครบ ๓ บริบูรณ์ เรียกว่าพระรัตนตรัย ฯ

๑๐.  อุโบสถ กับ ปกติอุโบสถ หมายถึงอะไร ?

๑๐.  อุโบสถ หมายถึง การเข้าจำ คือการจำศีล เป็นอุบายขัดเกลากิเลสอย่างหยาบ

        ให้เบาบาง เป็นทางแห่งความสงบระงับอันเป็นความสุขอย่างสูงสุดในพระพุทธ

        ศาสนา ฯ  ปกติอุโบสถ หมายถึง อุโบสถที่รักษากันในวันพระตามปกติ เฉพาะ

        วันหนึ่งคืนหนึ่งอย่างที่อุบาสกอุบาสิการักษาอยู่ในปัจจุบัน ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2549

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

   ๑.  พุทธประวัติว่าด้วยเรื่องอะไร ?  มีความสำคัญอย่างไรที่ต้องเรียนรู้ ?

   ๑.  ว่าด้วยเรื่องความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงพระพุทธจริยา

        ในด้านต่างๆ ของพระองค์ให้ปรากฏ ฯ

        มีความสำคัญในการศึกษาและปฏิบัติพระพุทธศาสนา เพราะแสดง

        พระพุทธจริยาให้ปรากฏ เช่นเดียวกับตำนานย่อมมีความสำคัญต่อชาติ

        ของตนที่ให้รู้ได้ว่าชาติได้เป็นมาแล้วอย่างไร ฯ

  ๒.  พระนามและนามต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร ?

              ๑.  มหาปชาบดีโคตมี

              ๒.  อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส)

  ๒.        ๑.  มหาปชาบดีโคตมี เป็นพระมาตุจฉา คือพระน้านางของเจ้าชาย

                   สิทธัตถะ

              ๒.  อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส) คือ ดาบสผู้เป็นที่คุ้นเคยของ

                   ราชสกุล ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าสุทโธทนะ เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะ

                   ประสูติใหม่ๆ และพยากรณ์ว่า พระราชกุมารจะได้เป็นพระเจ้า

                   จักรพรรดิราช หรือศาสดาเอกในโลก ฯ 

  ๓.  เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภอะไรจึงเสด็จออกบรรพชา ? หลังจากบรรพชา

        แล้วกี่ปีจึงตรัสรู้ ?

  ๓.  ทรงปรารภความแก่ ความเจ็บ ความตาย และสมณะ (เทวทูต ๔) ฯ

        ๖ ปี จึงตรัสรู้ ฯ

   ๔.  พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานที่ใต้ต้นไม้อะไร ?

   ๔.  ประสูติ และ ปรินิพพาน ใต้ต้นสาละ

        ตรัสรู้ ใต้ต้นโพธิ์ (อัสสัตถพฤกษ์) ฯ

   ๕.  ในปฐมเทศนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงอริยสัจไว้เท่าไร ?  อะไรบ้าง ?

   ๕.  ทรงแสดงอริยสัจไว้ ๔ ประการ ฯ

        คือ  

              ๑.  ทุกข์

              ๒.  สมุทัย

              ๓.  นิโรธ

              ๔.  มรรค ฯ

   ๖.  เพราะเหตุใดพระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐาน

        พระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก ?

   ๖.  เพราะแคว้นมคธเป็นเมืองใหญ่มีอำนาจและบริบูรณ์ด้วยสมบัติ คับคั่ง

        ด้วยประชาชน พระเจ้าพิมพิสารทรงปกครองโดยสิทธิ์ขาด ทั้งเป็นที่อยู่

        แห่งครูเจ้าลัทธิมากกว่ามาก ฯ

  ๗.  ผู้ใดได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้ และภัตตาหารมื้อสุดท้าย

        ก่อนปรินิพพานแก่พระพุทธเจ้า ?

  ๗.  ตปุสสะและภัลลิกะ ๒ พาณิช ได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้แล้ว

        นายจุนทกัมมารบุตร ได้ถวายภัตตาหารมื้อสุดท้ายก่อนปรินิพพาน ฯ

ศาสนพิธี

  ๘.  จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้

              ก.  กุศลพิธี        

              ข.  พุทธมามกะ  

              ค.  บุญพิธี

               ง.  ปาฏิบุคลิกทาน        

              จ.  สังฆทาน

  ๘.         ก.  กุศลพิธี หมายถึง พิธีการบำเพ็ญกุศล

              ข.  พุทธมามกะ หมายถึง ผู้ประกาศตนว่าเป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า                                    เป็นการแสดงตนให้ปรากฏว่ายอมรับนับถือพระพุทธศาสนา

                   ประจำชีวิตของตน

              ค.  บุญพิธี หมายถึง พิธีการทำบุญ

               ง.  ปาฏิบุคลิกทาน หมายถึง ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้

              จ.  สังฆทาน หมายถึง ทานที่ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลาง                   ให้สงฆ์เฉลี่ยกันใช้สอย ฯ 

   ๙.  การแสดงความเคารพพระมีกี่วิธี ?  อะไรบ้าง ?

   ๙.  มี ๓ วิธี ฯ

        คือ 

              ๑.  ประนมมือ ในบาลีเรียกว่า ทำอัญชลี

            ๒.  ไหว้ ในบาลีเรียกว่า นมัสการ

             ๓.  กราบ ในบาลีเรียกว่า อภิวาท ฯ

๑๐.  การกรวดน้ำมีวิธีทำอย่างไรบ้าง ?  คำกรวดน้ำแบบย่อที่สุดว่าอย่างไร ?

๑๐.  วิธีกรวดน้ำ คือเตรียมน้ำสะอาดใส่ไว้ในภาชนะที่ใส่น้ำกรวด พอ

        พระสงฆ์เริ่มอนุโมทนาด้วยบทว่า ยถา… ก็เริ่มกรวดน้ำ  โดยตั้งใจนึก

        อุทิศส่วนบุญ ฯ

        คำกรวดน้ำแบบย่อว่า อิทํ เม าตีนํ โหตุ แปลว่า ขอบุญกุศลนี้

        จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้าเถิด หรือ สุขิตา โหนฺตุ าตโย

        แปลว่า ขอญาติทั้งหลายจงเป็นสุขๆ เถิด ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2550

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๐

๑.     เมื่อพระพุทธเจ้าประสูติได้ ๕ วัน และ ๗ วัน มีเหตุการณ์สำคัญอะไรเกิดขึ้น ?

๑.     เมื่อประสูติได้ ๕ วัน พระราชบิดาเชิญพราหมณ์ ๑๐๘ คนมาฉันโภชนาหาร ทำนายพระลักษณะและขนานพระนาม 

และเมื่อประสูติได้ ๗ วัน  พระราชมารดาเสด็จสวรรคต ฯ

๒.    พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ในวันใด ?   ที่ไหน ?

๒.    ประสูติในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศก ๘๐ ปี

ตรัสรู้ในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศก ๔๕ ปี

และปรินิพพานในวันเพ็ญเดือน ๖ ปีตั้งต้นพุทธศก ฯ

ส่วนสถานที่นั้น คือ ประสูติที่ใต้ร่มไม้สาละในลุมพินีวัน ระหว่าง     กรุงกบิลพัสดุ์และกรุงเทวทหะ

ตรัสรู้ที่ใต้ต้นโพธิ์ (อัสสัตถพฤกษ์) ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา

ปรินิพพานที่ป่าไม้สาละ (สาลวโนทยาน) เมืองกุสินารา ฯ

๓.    เจ้าชายนันทกุมารกับเจ้าหญิงรูปนันทา เป็นพระโอรสและพระธิดาของใคร ?  มีความเกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถกุมารอย่างไร ?

๓.    เป็นพระโอรสและพระธิดาของพระเจ้าสุทโธทนะกับพระนางปชาบดีโคตมี ฯ   มีความเกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถกุมารโดยเป็นพระกนิฏฐภาดาและ กนิฏฐภคินีต่างพระมารดา ฯ

๔.     เหตุการณ์ที่เงาต้นหว้าในเวลาบ่ายแล้วไม่คล้อยไปตามตะวัน กลับตั้งอยู่ดุจเวลาเที่ยง  ปรากฏเมื่อคราวพระมหาบุรุษทรงทำอะไรอยู่ ?

๔.     ทรงนั่งขัดบัลลังก์สมาธิ เจริญอานาปานสติกัมมัฏฐาน ทำปฐมฌาน   ให้เกิดขึ้น ฯ

๕.     ธรรมจักษุ ดวงตาเห็นธรรมนั้น คือเห็นว่าอย่างไร ?   ได้เกิดขึ้นแก่    ผู้ใดเป็นคนแรก ?

๕.     เห็นว่า “สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดล้วนมีความดับเป็นธรรมดา” ฯ   เกิดแก่โกณฑัญญพราหมณ์เป็นคนแรก ฯ

๖.     พระพุทธองค์ทรงปลงอายุสังขาร คือทรงทำอย่างไร ? ไหน ? เมื่อไร ?

๖.     คือทรงกำหนดพระหฤทัยว่า “จักปรินิพพานในอีก ๓ เดือนข้างหน้า” ฯ   ทรงทำที่ปาวาลเจดีย์ เมืองเวสาลี แคว้นวัชชี ฯ  เมื่อวันเพ็ญเดือน ๓ ก่อนปรินิพพาน ๓ เดือน (วันมาฆบูชา) ฯ

๗.    พระพุทธเจ้าเสวยพระกระยาหารอะไร ก่อนแต่เสด็จปรินิพพาน ?   ใครถวาย ?

๗.    เสวยมังสะสุกรอ่อน (สูกรมัททวะ) ฯ  นายจุนทกัมมารบุตรถวาย ฯ

 ศาสนพิธี

๘.    ศาสนพิธี คืออะไร ?   เมื่อแยกเป็นหมวดจะได้หมวดอะไรบ้าง

การทำบุญขึ้นบ้านใหม่จัดอยู่ในหมวดไหน ?

๘.    คือ แบบอย่างหรือแบบแผนต่าง ๆ ที่พึงปฏิบัติในทางพระพุทธศาสนา ฯ

จะได้

๑.  หมวดกุศลพิธี              ๒. หมวดบุญพิธี

๓. หมวดทานพิธี               ๔. หมวดปกิณกะ ฯ

จัดอยู่ในหมวดบุญพิธี ฯ

๙.     วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่นิยมประกอบพิธีกรรมมีการบูชาเป็นต้น  ปีหนึ่ง ๆ มีวันอะไรบ้าง ?

๙.     วันวิสาขบูชา   วันอัฏฐมีบูชา   วันมาฆบูชา   และวันอาสาฬหบูชา ฯ

๑๐. การเดินเวียนเทียนรอบปูชนียสถานในวันสำคัญทางพระศาสนา 

        เดินเวียนซ้ายหรือเดินเวียนขวา ?   เดินเวียนกี่รอบ ?  

แต่ละรอบพึงปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐. เดินเวียนขวา  คือเดินเวียนไปทางที่มือขวาของตนหันเข้าหาสถานที่ ที่เวียนนั้น ฯ

        เวียน ๓ รอบ ฯ พึงปฏิบัติอย่างนี้

        รอบที่ ๑  พึงตั้งใจระลึกถึงพระพุทธคุณโดยนัยบท  อิติปิ โส ภควา อรหํ ฯลฯ

        รอบที่ ๒  พึงตั้งใจระลึกถึงพระธรรมคุณโดยนัยบท สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม ฯลฯ

        รอบที่ ๓  พึงตั้งใจระลึกถึงพระสังฆคุณโดยนัยบท  สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ฯลฯ ฯ

***********

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2551

 วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2551

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๑

๑.     คนในชมพูทวีปแบ่งเป็นกี่วรรณะ ? อะไรบ้าง ? พระพุทธบิดาอยู่ในวรรณะอะไร ?

๑.    แบ่งเป็น ๔ วรรณะ ฯ   คือ วรรณะกษัตริย์ วรรณะพราหมณ์

      วรรณะแพศย์ วรรณะศูทร ฯ อยู่ในวรรณะกษัตริย์ ฯ

๒.    อสิตดาบสได้ทำนายสิทธัตถกุมารไว้อย่างไร ?

๒.    ทำนายไว้ว่า ถ้าอยู่ครองสมบัติ จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ

ถ้าออกบวช จักได้เป็นพระศาสดาเอกในโลก ฯ

๓.    พระกระยาหารมื้อแรกของพระพุทธเจ้าหลังตรัสรู้คืออะไร ?         ใครเป็นผู้ถวาย ?

๓.    คือ ข้าวสัตตุผง ข้าวสัตตุก้อน ฯ พ่อค้า ๒ คน ชื่อตปุสสะและภัลลิกะ ฯ

๔.     พระอรหันตสาวก ๕ รูปแรก คือใครบ้าง ?

๔.     คือ ๑. พระโกณฑัญญะ ๒. วัปปะ ๓. ภัททิยะ ๔. มหานามะ

๕. อัสสชิ ฯ

๕.     พระพุทธเจ้าทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตรแก่ใคร ? ที่ไหน ?

๕.     แก่ชฎิล ๓ พี่น้อง และบริวาร ๑,๐๐๐ คน ฯ

ที่ตำบลคยาสีสะ ใกล้แม่น้ำคยา ฯ

๖.     จาตุรงคสันนิบาต คือ การประชุมที่ประกอบด้วยองค์อะไรบ้าง ?

๖.     ด้วยองค์ คือ

๑. พระสาวกผู้เข้าประชุมนั้น ล้วนเป็นพระอรหันต์

๒. ทุกท่านล้วนได้รับเอหิภิกขุอุปสัมปทา

๓. ไม่ได้มีการนัดหมาย ต่างมาประชุมพร้อมกันเอง

๔. วันนั้นเป็นวันเพ็ญเดือนมาฆะ และพระศาสดาประทาน

    พระบรมพุทโธวาท ซึ่งเรียกว่า โอวาทปาฏิโมกข์ ฯ

๗.    สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร

      ก. ลุมพินีวัน ข. อิสิปตนมฤคทายวัน ค. สาลวโนทยาน

๗.    ก. ลุมพินีวัน เป็นสถานที่ประสูติ

ข. อิสิปตนมฤคทายวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงปฐมเทศนา

ค. สาลวโนทยาน เป็นสถานที่ปรินิพพาน

ศาสนพิธี

๘.    คำอาราธนาเบญจศีล ว่าอย่างไร ?  

๘.    มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ ยาจาม

        ทุติยมฺปิ มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ  ยาจาม

        ตติยมฺปิ มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ  ยาจาม ฯ

๙.     ในพิธีทำบุญงานมงคล  เจ้าภาพพึงจุดเทียนน้ำมนต์  เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์สูตรใด ?

๙.     มงคลสูตร ฯ

๑๐. คำอาราธนาพระสงฆ์มาสวดมนต์ในพิธีทำบุญงานมงคลกับในพิธีทำ

      บุญงานอวมงคล ต่างกันอย่างไร ?

๑๐. ในงานมงคล ใช้คำว่า ขออาราธนาเจริญพระพุทธมนต์

     ส่วนในงานอวมงคล ใช้คำว่า ขออาราธนาสวดพระพุทธมนต์

***********

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2552

 ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันพุธ ที่ ๓๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๒

๑.     การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไร ?

๑.      ได้ประโยชน์ ๒ ประการ คือ

๑.   ในด้านการศึกษา ทำให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เช่นเดียว

       กับการศึกษาตำนานความเป็นมาของชาติตน ทำให้บุคคลได้ทราบว่า 

       ชาติของตนเป็นมาอย่างไร  มีความสำคัญอย่างไรเป็นต้น

๒.   ในด้านปฏิบัติ  ทำให้บุคคลได้แนวในการดำเนินชีวิตตามพระพุทธ

       จริยา อันเป็นปฏิปทานำความสุขความเจริญมาให้แก่บุคคล ตาม

       สมควรแก่การประพฤติปฏิบัติ ฯ

๒.     เทวทูต ๔ ที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นคืออะไรบ้าง ?  

ทรงเห็นแล้ว มีพระดำริอย่างไร ?

๒.      คือ  คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ฯ  

          ทรงมีพระดำริว่า  บุคคลทั่วไปถูกความเจ็บ ความแก่ ความตายครอบงำ  

          ไม่ล่วงพ้นไปได้ ถึงพระองค์เองก็มีอย่างนั้นเป็นธรรมดา ควรแสวงหา

          อุบายเครื่องพ้น  แต่ฆราวาสเป็นที่คับแคบ ดุจเป็นทางที่มาแห่งธุลี

          บรรพชาเป็นช่องว่าง พอที่จะแสวงหาอุบายนั้นได้ จึงน้อมพระหฤทัยไป

          ในบรรพชา ฯ

๓.     การที่พระมหาบุรุษทรงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยานั้น เพราะเหตุไร ?

๓.      เพราะทรงดำริว่า  ทุกกรกิริยาที่ทรงบำเพ็ญนั้นจะยิ่งไปกว่านี้ไม่มี   แต่ก็ไม่

เป็นทางให้ตรัสรู้ได้ การบำเพ็ญเพียรทางจิตจักเป็นทางตรัสรู้ได้กระมัง  แต่คน

ซูบผอมเช่นนี้ไม่สามารถทำได้   จึงทรงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยา  กลับมาเสวย

พระอาหารตามปกติ ฯ

๔.     อนัตตลักขณสูตร ว่าด้วยเรื่องอะไร ? ทรงแสดงเมื่อไร ?  

ผลเป็นอย่างไร ?

๔.      ว่าด้วย ขันธ์ ๕ เป็นอนัตตา ฯ   เมื่อวันแรม ๕ ค่ำ เดือน ๘ ฯ         ผล  คือจิตของพระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕  พ้นแล้วจากอาสวะ  ไม่ถือมั่นด้วยอุปาทาน ฯ

๕.     ฆราวาสที่บรรลุพระอรหัตผลคนแรกคือใคร ? เพราะฟังธรรมอะไร ?

๕.      คือ ยสกุลบุตร ฯ   เพราะฟังอนุปุพพีกถา และอริยสัจ ๔ ฯ

๖.     พระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นแห่งแรก เพราะเหตุไร ?

๖.      เพราะแคว้นมคธ  เป็นแคว้นใหญ่มีอำนาจและบริบูรณ์ด้วยสมบัติ        มีประชาชนมาก  มีเจ้าลัทธิมาก  จึงทรงเลือก ฯ

๗.     พระอัครสาวกทั้ง ๒ องค์สำเร็จเป็นพระโสดาบันเพราะฟังธรรมจากใคร ?

๗.      พระสารีบุตร ฟังธรรมจากพระอัสสชิเถระ ฯ

          พระโมคคัลลานะ ฟังธรรมจากพระสารีบุตร ฯ

๘.     พระพุทธรูป สังเวชนียสถาน ตุมพสถูป และ อังคารสถูป อย่างไหนเป็นบริโภคเจดีย์และอุทเทสิกเจดีย์ ?

๘.      สังเวชนียสถาน ตุมพสถูป และ อังคารสถูป เป็นบริโภคเจดีย์

          พระพุทธรูป เป็นอุทเทสิกเจดีย์ ฯ

ศาสนพิธี

๙.     อุโบสถศีล  มีกี่ข้อ ?  ข้อที่ ๓ ว่าอย่างไร ? การเข้าจำอุโบสถศีลนี้อยู่ในหมวดไหนของศาสนพิธี ?

๙.      มี ๘ ข้อ ฯ  ข้อที่ ๓ ว่า  อพฺรหฺมจริยา  เวรมณี  สิกฺขาปทํ  สมาทิยามิ ฯ   อยู่ในหมวดกุศลพิธี ฯ

๑๐.   การแสดงความเคารพในศาสนพิธีมีอะไรบ้าง ?  ในแต่ละอย่างมีวิธีปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐.    มี ประนมมือ ๑  ไหว้ ๑  กราบ ๑ ฯ

          ประนมมือ  คือการกระพุ่มมือทั้งสองประกบกันไว้ระหว่างอก  

          โดยให้ทุกนิ้วของมือทั้งสองแนบชิดติดตรงกัน

          ไหว้  คือการยกมือที่ประนมขึ้นพร้อมก้มศีรษะเล็กน้อยให้มือประนม

          จรดหน้าผาก นิ้วมือทั้ง ๒ อยู่ระหว่างคิ้ว

กราบ  คือการแสดงอาการกราบราบลงพื้นด้วยเบญจางคประดิษฐ์ ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2553

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๑๙ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๓

 ศากยวงศ์สืบเชื้อสายมาจากชนชาติใด ? ชนชาตินั้นมาตั้งถิ่ ชมพูทวีปได้อย่างไร ?

 สืบเชื้อสายมาจากชนชาติอริยกะ ฯ ชาวอริยกะนั้นเป็นผู้เจริญด และขนบธรรมเนียม มีอำนาจมากกว่าพวกมิลักขะเจ้าของถิ่นเดิม  เม ข้ามภูเขาหิมาลัยมาก็รุกไล่พวกมิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิมให้ถอยร่ แล้วเข้าตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปแทน ฯ

 ภายใน ๗ วัน หลังจากสิทธัตถะราชกุมารประสูติแล้ว มีเหตุการณ เกิดขึ้นแก่พระองค์อย่างไรบ้าง ?

 ๑. เมื่อประสูติแล้วใหม่ ๆ อสิตดาบส (หรือกาฬเทวิลดาบส) เข เฝ้าเยี่ยมและท ำนายพระลักษณะ

 วันที่ ๕ พระเจ้าสุทโธทนะเชิญพราหมณ์ ๑๐๘ คนมาฉันโภชนาห และขนานพระนามพระราชกุมารว่าสิทธัตถกุมาร

๓. วันที่ ๗ พระราชมารดาทิวงคต ฯ 

 พระพุทธเจ้าเสด็จออกบรรพชา ตรัสรู้ และปรินิพพาน เมื่อมีพระช เท่าไรบ้าง ?

 เสด็จออกบรรพชา เมื่อมีพระชนมายุ ๒๙ ปี ตรัสรู้ เมื่อมีพระชนมายุ ๓๕ ปี ปรินิพพาน เมื่อมีพระชนมายุ ๘๐ ปี ฯ

 ปัญจวัคคีย์ คือใคร ? มีความเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าขณะท บ ำเพ็ญทุกรกิริยาอย่างไร ?

 คือ นักบวชกลุ่มหนึ่ง มีทั้งหมด ๕ คน มีท่านโกณทัญญะเป็น ได้ตามเสด็จ คอยอุปัฏฐากรับใช้อยู่ตลอดเวลา ฯ

 เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ ๆ พระองค์ทรงพิจารณาบุคคลผู้สามารถ ธรรมได้โดยเปรียบเทียบกับบัว ๓ เหล่า อย่างไรบ้าง ?

 ๑. บุคคลบางคน  มีกิเลสน้อย  มีอินทรีย์แก่กล้า  เป็นผู้จ ให้รู้ได้โดยง่าย  อาจจะตรัสรู้ธรรมพิเศาได้โดยฉับพลัน  เปรีย บัวที่ตั้งอยู่พ้นน ้ำ  เมื่อถูกแสงอาทิตย์ก็จักบานในวันนั

 บุคคลบางคน มีกิเลสปานกลาง มีอินทรีย์ปานกลาง เป็นผู้จ สอนให้รู้ได้เมื่อได้รับค ำแนะน ำ เปรียบเหมือนบัวที่ต จักบานในวันพรุ่งนี้

 บุคคลบางคน มีกิเลสหนา มีอินทรีย์อ่อน เมื่อได้รับการ อบรมอยู่เสมอ ๆ ก็จะสามารถบรรลุธรรมได้ เปรียบเหมือนบัว ตั้งอยู่ในน ้ำ จักบานในวันต่อ ๆ ไป ฯ

 ค ำว่า ดวงตาเห็นธรรม นั้นคือเห็นอย่างไร ? พระโมคคัลลานะ พระสารีบุตรได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรรมจากใคร ?

 คือเห็นว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ ความดับเป็นธรรมดา ฯ พระโมคคัลลานะได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟัง ธรรมจากพระสารีบุตร และพระสารีบุตรได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรร จากพระอัสสชิเถระ ฯ

๗. สังเวชนียสถาน ๔ ได้แก่ที่ใดบ้าง ?

๗. ได้แก่๑. สถานที่ประสูติ ๒. สถานที่ตรัสรู้

๓. สถานที่แสดงปฐมเทศนา ๔. สถานที่ปรินิพพาน ฯ

 พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญปฏิบัติบูชายิ่งกว่าอามิสบูชา  เพราะเหต

 เพราะเมื่อพุทธบริษัทปฏิบัติธรรมได้สมควรแก่ธรรมแล้ว ก็จะเ ให้ตรัสรู้ธรรมได้ ทั้งเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดในพระพุทธศาสน พระพุทธประสงค์หลักในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา อีกทั้งการปฏิ จะท ำให้ศาสนาตั้งมั่นอยู่ได้ยืนนาน ฯ

ศาสนพิธี

 พุทธมามกะหรือพุทธมามิกาหมายถึงบุคคลเช่นไร ?

 หมายถึง บุคคลผู้เป็นชายหรือหญิงผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า เป็นการยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจ ำชีวิตของตนนั่นเอง ฯ 

๑๐. ในการประเคนของถวายพระ มีวิธีปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐. จับของที่จะประเคนด้วยมือทั้งสอง ยกขึ้นให้สูงเล็กน้อยแล้วน้ ซึ่งท่านจะยื่นเมื่อทั้งสองออกมารับ หากว่าผู้ถวายเป็นสตรี ลงบนผ้ากราบที่พระปูไว้ข้างหน้า เสร็จแล้วพึงไหว้หรือกราบก เสร็จวิธีการประเคน การประเคนนี้ต้องแสดงออกด้วยความเคารพ ไม่ใช่เสือกไสให้ หรือทิ้งให้โดยไม่เคารพ อีกอย่าง ของที่จะปร ต้องเป็นสิ่งของที่คน ๆ เดียวพอยกได้อย่างธรรมดา ไม่ใช่ของหน ใหญ่จนเกินไป ฯ

*********

 

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2554

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔

 ประชาชนในชมพูทวีป  มีกี่จ ำพวก ?   จ ำพวกไหนบ้าง ?

 มี ๒ จ ำพวก  คือ

๑. มิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิม

 อริยกะ  พวกอพยพมาใหม่ ฯ

(หรือจะตอบว่า มี ๔ จ ำพวก หรือวรรณะ ๔ ก็ได้)

 เมื่อพระมหาบุรุษมีพระชนมายุได้๑๖๗ ปีปี๒๙ ปี มีเหตุการณ์ ส ำคัญเกิดแก่พระองค์อะไรบ้าง ?

 เมื่อพระชนมายุได้ ๗ พระราชบิดาตรัสสั่งให้ขุดสระโบกขรณีปี ๓ สระ ในพระราชวัง ให้เป็นที่เล่นส ำราญแก่พระองค์

เมื่อพระชนมายุได้ ๑๖ พระราชบิดาตรัสสั่งให้สร้างปราสาทปี ๓ หลัง เพื่อเป็นที่เสด็จอยู่ใน และตรัสขอพระนางยโสธรามาอภิเษกเป็น๓ฤดู พระชายา

เมื่อพระชนมายุได้ ๒๙ ได้พระโอรสนามว่าพระราหุลกุมารปีและ เสด็จออกบรรพชา ฯ

 พระมหาบุรุษทรงบ ำเพ็ญทุกรกิริยา ณ ที่ไหนผู้ที่รู้เห็นเป็นพยาน? เรื่องนี้คือใคร ?

 ณ ต ำบลอุรุเวลาเสนานิคมแคว้นมคธ ฯ คือ พระปัญจวัคคีย์ ฯ

 พระมหาบุรุษได้ทรงศึกษาในส ำนักอาฬารดาบสและอุทกดาบสจนจบวิ ความรู้ของอาจารย์ การที่กล่าวว่า พระองค์ตรัสรู้ชอบด้วยพร โดยไม่มีใครเป็นครูอาจารย์ นั้นเพราะเหตุไร ?

 เพราะความรู้ที่เรียนในส ำนักดาบสทั้ง ๒ นั้น ส่วเป็นโลกิยธรรมความรู้ ที่ตรัสรู้เองนั้น เป็นโลกุตรธรรมที่ไม่มีใครรู้มาก่อน ฯ

 พระอัญญาโกณฑัญญะได้ชื่อว่าเป็นปฐมสาวก  เพราะเหตุไร ?

 เพราะได้ฟังธัมมจักกัปปวัตตนสูตร  จนได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นองค์แ

 ค ำว่า “ที่นี่วุ่นวายหนี่ขัดข้องหนอ”เป็นค ำอุทานของใคร ? ความวุ่นวายขัดข้องนั้นสงบลงได้อย่างไร ?

 ของยสกุลบุตร ฯ

ได้โดยการฟังพระธรรมเทศนา อนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔ ที่พระพุ ทรงแสดงโปรด ฯ 

๗. สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระบรมศาสดาอย่างไร ?

๑. ลุมพินีวัน ๒. อิสิปตนมฤคทายวัน

๓. ลัฏฐิวัน ๔. เวฬุวัน ๕. สาลวัน

 ลุมพินีวัน  เป็นสถานที่ประสูติ

 อิสิปตนมฤคทายวันเป็นสถานที่ทรงแสดงปฐมเทศนาโปรดพระปัญจวัคคีย์

 ลัฏฐิวันเป็นสถานที่ทรงแสดงธรรมเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสารและ บริวารจนส ำเร็จเป็นพระโสดาบัน

 เวฬุวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์

 สาลวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงมรรคมีองค์แปดแก่สุภัททปริพาชกและ เป็นสถานที่เสด็จดับขันธปรินิพพาน ฯ

 ถูปารหบุคคล  คือบุคคลเช่นได้แก่ใครบ้าง? ?

 คือ บุคคลที่ควรแก่การบรรจุอัฐิธาตุไว้ในสถูปเพื่อเป็นที สักการบูชา ฯ

ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระปัจเจกพุทธเจ้าพระอรหันตสาวก และพระเจ้าจักรพรรดิราช ฯ

ศาสนพิธี

 ปาฏิบุคลิกทานต่างจากสังฆทานอย่างไร ?

 ปาฏิบุคลิกทาน  คือ  ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะพระรูปนั้นรูปนี้

ส่วนสังฆทาน คือ ทานที่ถวายไม่เจาะจงพระรูปใด มอบเป็นของกล เจาะจงสงฆ์ ฯ

๑๐.  จงเขียนค ำอาราธนาพระปริตร มาดู  

๑๐. วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพทุกฺขวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพภยวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพโรควินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

*********

 

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2555

 วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2555

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

๑.      บุคคลต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระมหาบุรุษในฐานะใด?

ก.พระเจ้าสีหหนุ           ข.พระนางมหาปชาบดีโคตมี

ค.พระนางยโสธรา        ฆ.นายฉันทะ                        ง.นางสุชาดา

ตอบ    ก. พระเจ้าสีหหนุ เป็นพระเจ้าปู่

          ข. พระนางมหาปชาบดีโคตมี เป็นพระน้านาง หรือพระมารดาเลี้ยง

          ค. พระนางยโสธร เป็นพระชายา

          ฆ. นายฉันทะ เป็นผู้ตามเสด็จคราวเสด็จออกบรรพชา

          ง.นางสุชาดา เป็นผู้ถวายข้าวมธุปายาสก่อนแต่ตรัสรู้

๒.     พระมหาบุรุษเสด็จออกบรรพชา เพราะทรงปรารภเหตุอะไร?

ตอบ พระมหาบุรุษเสด็จออกบรรพชา เพราะทรงปรารภความแก่ ความเจ็บ ความตาย อันครอบงำมหาชนทุกคน อีกนัยหนึ่ง เพราะทรงทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ทรงสลดพระทัยเพราะไม่เคยพบเห็นมาแต่ก่อน ครั้นได้ทอดพระเนตรเห็นสมณะเข้าเกิดพระทัยในการบรรพชา ฯ

๓.     ทุกรกิริยา คืออะไร? พระมหาบุรุษทรงบำเพ็ญทุกรกิริยาด้วยอย่างไรบ้าง? จงบอกมา ๑ ข้อ

ตอบ ทุกรกิริยา คือ การทรมานกายให้ลำบาก ฯ

พระพุทธเจ้าทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา ๓ วาระ

๑.ทรงกดพระทนต์ด้วยพระทนต์ (กัดฟัน) กดพระตาลุด้วยพระชิวหา (เอาลิ้นดุนเพดาน) ไว้จนแน่จนพระเสโท (เหงื่อ) ไหลออกจากพระกัจฉะ (รักแร้)

๒.ทรงผ่อนกลั้นลมหายใจเข้าออก

๓.ทรงอดพระกระยาหาร

๔.     พระพุทธเจ้าทรงตัดสินพระทัย จะแสดงธรรมแก่ปัญจวัคคีย์ก่อนเพราะเหตุไร?       

ตอบ เพราะทรงระลึกถึงอุปการคุณของปัญจวัคคีย์ที่ได้คอยอุปัฏฐากพระองค์เมื่อครั้งทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา ฯ

๕.      พระสาวกผู้บรรลุพระโสดาบัน และ พระอรหันต์ ครั้งแรกคือใคร?

ตอบ    พระโสดาบัน คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ ฯ

          พระอรหันตสาวก คือ พระปัญจวัคคีย์ ฯ

๖.      “ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ” เป็นคำอุทานของใคร?

ตอบ คำอุทานของ ยสะกุลบุตร ฯ

๗.     ครั้งพุทธกาล วัดเชตวันนั้น ตั้งอยู่เมื่องอะไร? ใครเป็นผู้สร้างถวาย?

ตอบ วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี แคว้นโกศล อนาถบิณฑิกเศรษฐี เป็นผู้สร้างถวาย และพระพุทธองค์ประทับจำพรรษานานถึง ๑๙ พรรษา ฯ

๘.     ปฐมสาวก และ ปัจฉิมสาวก คือใคร?

ตอบ    ปฐมสาวก คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ

          ปัจฉิมสาวก คือ พระสุภัททะ ฯ

ศาสนพิธี

๙.     คำว่า “เจริญพระพุทธมนต์” กับ “สวดพระพุทธมนต์” ใช้ในพิธีต่างกันอย่างไร?

ตอบ    คำว่า “เจริญพระพุทธมนต์” ใช้ในพิธีมงคล

          ส่วนคำว่า “สวดพระพุทธมนต์” ใช้ในพิธีอวมงคล

๑๐. จงเขียนคำอาราธนาศีล ๕ มาดู

ตอบ ว่า

มยํ ภนฺเต วิสุํ วิสุํ รกฺขณตฺถาย ติสรเณน สห, ปญฺจ สีลานิ ยาจาม

ทุติยมฺปิ, มยํ ภนฺเต วิสุํ วิสุํ รกฺขณตฺถาย ติสรเณน สห, ปญฺจ สีลานิ ยาจาม

ตติยมฺปิ, มยฺ ภนฺเต วิสุํ วิสุํ รกฺขณตฺถาย ติสรเณน สห, ปญจ สีลานิ ยาจาม

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชันตรี 2556

 

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัตินักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๑๕ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๖

๑. คนในชมพูทวีปแบ่งออกเป็นกี่วรรณะ ? อะไรบ้าง ?

เฉลย แบ่งเป็น๔ วรรณะ ฯ

คือ วรรณะกษัตริย์วรรณะพราหมณ์ วรรณะแพศย์ และวรรณะศูทร์ฯ

  พระพุทธบิดาทรงมีพระนามว่าอะไร ? ทรงปกครองแคว้นอะไร ? เมืองหลวง ชื่ออะไร ?

เฉลย พระนามว่าพระเจ้าสุทโธทนะฯ

แคว้นสักกะฯ

ชื่อกบิลพัสดุ์ฯ

  อสิตดาบส อาฬารดาบส และอุทกดาบส มีความเกี่ยวข้องกับพระมหาบุ อย่างไร ?

เฉลย อสิตดาบส เป็นผู้คุ้นเคยเป็นที่เคารพนับถือของศากยสกุลในเวลาที่พระ มหาบุรุษประสูติใหม่ๆท่านได้ไปเยี่ยมและได้พยากรณ์ท ำนายพระลักษณะ ของพระมหาบุรุษว่ามีคติเป็น๒ก่อนคนอื่นทั้งหมดอาฬารดาบสและ อุทกดาบส เป็นผู้ที่พระองค์ได้เคยอยู่อาศัยศึกษาลัทธิของท่านท๒ ฯ

  เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะประสูติได้ ๕ วัน พระราชบิดาโปรดให้ท ำอะไรเ ราชกุมารบ้าง ?

เฉลย โปรดให้ชุมนุมพระญาติวงศ์และเสนามาตย์พร้อมกับเชิญพราหมณ์ ร้อยแปดคนมาฉันโภชนาหารแล้วท ำมงคลรับพระลักษณะและขนาน พระนามว่าสิทธัตถกุมารฯ

  พระมหาบุรุษทรงทอดพระเนตรเห็นคนแก่คนเจ็บคนตาย และบรรพชิตแล้ว ทรงด ำริอย่างไร ?

เฉลย เมื่อทรงเห็นคนแก่คนเจ็บคนตายแล้วทรงน้อมเข้ามาเปรียบกับพระองค์เอง เกิดความสังเวชว่าเราจะต้องแก่ต้องเจ็บต้องตายเช่นกันเมื่อทรงเห็น บรรพชิต ทรงด ำริว่าสธุโขปพฺพชฺชาบวชดีนักแลฯ

  พระมหาบุรุษเสด็จประทับบ ำเพ็ญเพียรจนถึงตรัสรู้ ณ ต ำบลใด ? เฉลย ณ ต ำบลอุรุเวลาเสนานิคมฯ

  เมื่อพระศาสดาเสด็จไปเมืองพาราณสีเพื่อโปรดปัญจวัคคีย์ ทรงพ ในระหว่างทาง ? และหลังสนทนากันแล้วผู้นั้นได้บรรลุผลอะไร ?

เฉลย ทรงพบอุปกาชีวกฯ ไม่ได้บรรลุผลอะไรฯ

  

  บุคคลผู้แสดงตนเป็นอุบาสกด้วยการถึงรัตนะ ๒ และรัตนะ ๓ เป็นค คือใคร ?

เฉลย  ผู้ถึงรัตนะ๒คือตปุสสะและภัลลิกะฯ

ผู้ถึงรัตนะ๓คือ บิดาพระยสะ ฯ

ศาสนพิธี

๙. บุญพิธีมีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ?

เฉลย มี ๒ อย่าง ฯ คือ

  การท ำบุญงานมงคล ๒. การท ำบุญงานอวมงคลฯ

๑๐. การแสดงความเคารพพระสงฆ์มีกี่วิธี ? อะไรบ้าง ?

เฉลย มี ๓ วิธีฯ คือ

  ประนมมือ เรียกว่าอัญชลี ๒. ไหว้ เรียกว่านมัสการ ๓. กราบ เรียกว่าอภิวาท ฯ

*********

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชันตรี 2557

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๗

๑.     ชมพูทวีปแบ่งเป็น ๒ ส่วนใหญ่ ๆ คืออะไรบ้าง?

เฉลย คือมัชฌิมชนบท และ ปัจจันตชนบท ฯ

๒.    พระมหาบุรุษประสูติที่ไหน? เมื่อไร?

เฉลย ลุมพินีวัน ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์กับกรุงเทวทหะ ฯ วันเพ็ญ เดือน ๖ ก่อนพุทธศก ๘๐ ปี ฯ

๓.    อสิตดาบสกล่าวทำนายพระมหาบุรุษไว้ว่าอย่างไร?

เฉลย ว่ามีคติเป็น ๒ คือถ้าอยู่ครองฆราวาส จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ

ถ้าออกบวช จักได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฯ

๔.     พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาแก่ใคร และบังเกิดผลเลิศอย่างไร?

เฉลย แก่พระปัญจวัคคีย์ ฯ บังเกิดผลเลิศ คือพระอัญญาโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรมแล้วทูลขอบรรพชา ฯ

๕.     คำว่า “ที่นี่ไม่วุ่นวาย ที่นี่ไม่ขัดข้อง” เป็นวาจาของใคร? กล่าวกะใคร?

เฉลย ของพระพุทธเจ้า ฯ กะยสกุลบุตร ฯ

๖.     พระสารีบุตร พระโมคคัลลานะ ได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรรมจากใคร?

เฉลย พระสารีบุตรฟังธรรมจากพระอัสสชิ พระโมคคัลลานะฟังธรรมจากพระสารีบุตร ฯ

๗.    สังเวชนียสถาน ๔ ตำบล เป็นสถานที่ให้ระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญอะไรบ้าง?

เฉลย เหตุการณ์ที่พระพุทธองค์

           ๑. ประสูติ

           ๒. ตรัสรู้

           ๓. ทรงแสดงธรรมจักกัปปวัตตนสูตรเป็นครั้งแรก

           ๔. เสด็จปรินิพพาน ฯ

๘.    ผู้ที่กล่าวสุนทรพจน์ระงับไม่ให้เกิดสงครามแย่งชิงพระบรมสารีริกธาตุ คือใคร?

เฉลย โทณพราหมณ์ ฯ

ศาสนพิธี

๙.     ศาสนพิธี คืออะไร? มีหมวดอะไรบ้าง?

เฉลย คือแบบอย่างหรือแบบแผนต่างๆ ที่พึงปฏิบัติในทางพระพุทธศาสนา ฯ มี

           ๑. หมวดกุศลพิธี             ๒. หมวดบุญพิธี

                ๓. หมวดทานพิธี             ๔. หมวดปณิณกะ ฯ

๑๐.          จงเขียนคำอาราธนาพระปริตรมาดู

เฉลย             วิปตฺติปฏิพาหาย             สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพทุกฺขวินาสาย              ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ

วิปตฺติปฏิพาหาย             สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพภยวินาสาย                ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ

วิปตฺติปฏิพาหาย             สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพโรควินาสาย                ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

 

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชันตรี 2558

ปัญหาและเฉลยวิช พุทธประวัตินักธรรมชันตรี้

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์  ๒๓ที่ ตุลาคม          พ.ศ. ๒๕๕๘

๑.  พุทธประวัติ คืออะไร ?       มีความส าคัญอย่างไรจึงต้องเรียนรู ้ ?

เฉลย       คือเรื่องที่พรรณนาความเป็นไปของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ ้า ฯ            มีความส า

ในการศึกษาและปฏิบัติพระพุทธศาสนาเพราะแสดงพระพุทธจริยาให ้ปรากฏ ฯ

๒.   เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภถึงอะไร จึงเสด็จออกบรรพชา ? และทรงบรรพชาได้กี่ปี จึงตรั เฉลย ทรงปรารภถึงความแก่ ความเจ็บ ความตาย และสมณะฯ ทรงบรรพชาได๖ปี้ ฯ

๓.  ผู้ประกาศตนเป็ นอุบาสกด้วยการถึงรัต๒เป็นครัะงแรก้ คือใคร ? ได้พบพระพุทธเจ้าที่ไหน ?

เฉลย       คือตปุสสะ และภัลลิกะ ฯ        ที่ใต ้ต ้นราชายตนะ ฯ

๔. พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู ้ ปรินิพพานที่ใต้ต้นไม้อะไร ?

เฉลย       ประสูติและปรินิพพาน  ใตต้นสาละ้ ฯ ตรัสรู้ ใตต้นโพธิ้์(อัสสัตถพฤกษ์) ฯ

๕.    ปัญจวัคคีย์ ได้แก่ใครบ้าง ?เหลท่าน้ัอุปสมบทด้วยวิธีอะไร ?

เฉลย ได ้แก่พระอัญญาโกณฑัญญะ พระวัปปะ พระภัททิยะ พระมหานามะ และ พระอัสสชิ ฯ ด ้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา ฯ

๖.    อนุปุพพีกถา๕ ว่าด้วยเรืองอะไร่ ?   ทรงแสดงครังแรกแก่ใคร้ ?

เฉลย ว่าด ้วยทาน ศีล สวรรค์ โทษแห่งกาม และอานิสห่งการออกจากกามส์แ ฯ แก่ยสกุลบุตร ฯ

๗. สถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ชื่อว่าอะไร ?     ตังอยู่ในเมืองอะไร้ ?

เฉลย       ชื่อว่า มกุฏพันธนเจดีย์ ฯ           เมืองกุสินารา ฯ

๘.   ใครถวายบิณฑบาตแด่พระพุทธองค์ก่อนตรัสรู ้ และก่อนปรินิพพาน ? เฉลย ก่อนตรัสรู ้ คือนางสุชาดาก่อนปรินิพพาน คือนายจุนทะ ฯ

ศาสนพิธี

๙.    การแสดงตนเป็ นพุทธมามกะ คืออะไร ?

เฉลย   คือการประกาศตนของผู ้แสดงว่า ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจ าชีวิตของตน

๑๐. วันส าคัญทางพระพุทธศาสนา ก าหนดไว้กี่วัน ?            มีวันอะไรบ้าง ?

เฉลย       ๔ วัน ฯ    มีวันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา วันอาสาฬหบูชา และวันมาฆบูชา ฯ

*********

 

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2559

 

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

                   วันพุธที่๑๒ ตุลาคมพุทธศักราช๒๕๕๙

๑.            การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไร?

ตอบ ได้ประโยชน์๒ ประการ คือ

๑.        ในด้านการศึกษา ท าให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้ เช่นเดียวกับการศึกษาต านานความเป็นมาของชาติตน ท าให้บุ ได้ทราบว่าชาติของตนเป็นมาอย่างไร มีความส าคัญอย่างไร เป็นต

๒.       ในด้านปฏิบัติ ท าให้บุคคลได้แนวในการด าเนินชีวิตตามพระพ อันเป็นปฏิปทาน าความสุขความเจริญมาให้แก่บุคคลตามสมคว การประพฤติปฏิบัติ ฯ

๒.           วรรณะทั้ง๔ มีหน้าที่ต่างกันอย่างไร?

ตอบ มีหน้าที่ต่างกันอย่างนี้ กษัตริย์ มีหน้าที่รักษาบ้านเมือง พราหมณ์ มีหน้าที่ฝึกสอนและท าพิธี แพศย์ มีหน้าที่ท านาค้าขาย ศูทร มีหน้าที่รับจ้างใช้แรงงาน ฯ

๓.     พระนามและนามต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร?

๑. มหาปชาบดีโคตมี

๒. อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส)

ตอบ ๑.  มหาปชาบดีโคตมี เป็นพระมาตุจฉา คือพระน้านางของเจ้าชายสิทธัต

๒.       อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส) คือ ดาบสผู้เป็นที่คุ้นเคยของราช ได้เข้าเฝูาพระเจ้าสุทโธทนะ เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะประสูต และพยากรณ์ว่า พระราชกุมารจะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิร หรือศาสดาเอกในโลก ฯ 

๔.           ถูปารหบุคคล มีกี่ประเภท?คือใครบ้าง?

ตอบ มี๔ ประเภท ฯ

คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า๑พระปัจเจกพุทธเจ้า๑

พระอรหันต์๑                      พระเจ้าจักรพรรดิ๑ฯ

๕.    พระพุทธเจ้าเสด็จออกบรรพชา ตรัสรู้ และปรินิพพาน เมื่อมีพระ เท่าไร? 

ตอบ เสด็จออกบรรพชา เมื่อมีพระชนมายุ๒๙ปี ตรัสรู้ เมื่อมีพระชนมายุ๓๕ปี ปรินิพพาน เมื่อมีพระชนมายุ๘๐ปี ฯ

๖.            พระอรหันตสาวก๕ รูปแรก คือใครบ้าง?

ตอบ คือ  ๑. พระอัญญาโกณฑัญญะ

๒.  พระวัปปะ

๓.  พระภัททิยะ ๔. พระมหานามะ ๕. พระอัสสชิ ฯ

๗.           หลังจากตรัสรู้แล้ว พระพุทธเจ้าทรงพระประสงค์จักแสดงธรรม แก่ใครก่อน?และสมพระประสงค์หรือไม่?เพราะเหตุไร?

ตอบ ทรงพระประสงค์จักแสดงแก่อาฬารดาบส กาลามโคตร

และอุทกดาบส     รามบุตร ฯ

ไม่สมพระประสงค์ ฯ

เพราะท่านทั้ง๒นั้นสิ้นชีพเสียแล้ว ฯ 

๘.     ค าพูดว่า“ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ” เป็นค าพูดของใคร?

เพราะเหตุไรจึงพูดเช่นนั้น?

ตอบ ของยสกุลบุตร ฯ

เพราะเกิดความความเบื่อหน่าย ด้วยเห็นพวกบริวารนอนหลับ

มีอาการพิกลต่าง ๆ ฯ

ศาสนพิธี 

๙.      ศาสนพิธี คืออะไร?ผู้ที่ได้เรียนรู้แล้วได้รับประโยชน์อย่างไ?

ตอบ คือ แบบอย่าง หรือแบบแผนต่างๆ ที่พึงปฏิบัติในทางพระศาสนา ฯ

ย่อมได้รับประโยชน์เป็นผู้ฉลาดในพิธีกรรมที่เกี่ยวด้วยการบคือ าเพ การท าบุญ และการถวายทาน สามารถในการจัดพิธีต่างๆ ได้ถูกต้อง ระเบียบแบบแผน ชื่อว่าเป็นผู้รักษาขนบประเพณีอันงดง ของพระพุทธศาสนาไว้ได้ด้วย ฯ 

๑๐.    วันแรม๘ ค่ า เดือน๖เป็นวันอะไร?มีเหตุการณ์ส าคัญอะไรเกิดขึ้ ในวันนั้น? 

ตอบ เป็นวันอัฐมีบูชา ฯ เป็นวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ฯ

--------------------

ให้เวลา๓ ชั่วโมง