วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2563

 

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2558

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชันตรี้

สอบในสนามหลวง

วันพฤหัสบดี๒๒ที่ตุลาคมพุทธศักราช๒๕๕๘

๑.  บุพพการี และ กตัญญูกตเวที        หมายถึงบุคคลเช่นไร ?

เฉลย       บุพพการี หมายถึงบุคคลผู ้ท าอุปการะก่อน กตัญญูกตเวทีหมายถึงบุคคลผู ้รู ้ อุปการะที่ท่านท าและ้วตอบแทน ฯ

๒.   พระธรรม คืออะไร ?   มีคุณต่อผู้ปฏิบัติอย่างไร ?

เฉลย พระธรรม คือค าสั่งสอนของพระพุทธเจ ้า ฯ คือย่อมรักษาผูมีคุณ ้ปฏิบัติไม่ให ้ตกไปใน

๓.  บุญกิริยาวัตถุ  คืออะไร ?          โดยย่อมีเท่าไร ?       อะไรบ้าง ?

เฉลย       คือสิ่งเป็นที่ตั้งแห่งการบญบุญ ฯาเพ็มี๓ ฯ       คือ

๑.   ทานมัย บุญส าเร็จด ้วยการบริจาคทาน

๒.  สีลมัย    บุญส าเร็จด ้วยการรักษาศีล

๓.  ภาวนามัย บุญส าเร็จด ้วยการเจริญภาวนาฯ

๔. ธรรมดุจล้อรถน าไปสู่ความเจริญ เรียกว่าอะไร ?                    จงบอกมาสัก๒ข้อ

เฉลย

เรียกว่า จักร ฯ      ได ้แก่

๑. ปฏิรูปเทสวาสะ        อยู่ในประเทศอันสมควร

๒. สัปปุริสูปัสสยะ        คบสัตบุรุษ

๓. อัตตสัมมาปณิธิตั้งตนไว ้ชอบ

๔. ปุพเพกตปุญญตา  ความเป็นผู ้ได ้ท าความดีไว ้ในปางก่อน ฯ (เลือกตอบเพียง๒ข้อ) 

๕. บุคคลผู้รักษาความยุติธรรมไว้ได้ ควรเว้นจากธรรมอะไร ?    ธรรมนั้นมีอะไรบ้าง ?

เฉลย    ควรเว ้นจากอคติ๔ ฯ   มี

๑.

ความล าเอียงเพราะรักใคร่กัน

เรียกว่า ฉันทาคติ

๒.

ความล าเอียงเพราะไม่ชอบกัน

เรียกว่า โทสาคติ

๓.

ความล าเอียงเพราะเขลา

เรียกว่า โมหาคติ

๔.

ความล าเอียงเพราะกลัว

เรียกว่า ภยาคติ ฯ

๖.  กรรมอันเป็ นบาปหนักที่สุด ห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน คือกรรมอะไร ? จงยกตัว๓ข้อย่างสัก

เฉลย       คืออนันตริยกรรม ฯ     มี

๑.

มาตุฆาต

ฆ่ามารดา

๒.

ปิตุฆาต

ฆ่าบิดา

๓.

อรหันตฆาต

ฆ่าพระอรหันต์

๔.

โลหิตุปบาท

ท าร ้ายพระพุทธเจ ้าจนถึงยังพระโลหิตให ้ห ้อขึ้นไป

๕.

สังฆเภท

ยังสงฆ์ให ้แตกจากกัน ฯ

(เลือกตอบเพียง๓ ข ้อ)

๗.  อานิสงส์แห่งการฟังธรรมมีอะไรบ้าง? เฉลย มี

๑.  ผู ้ฟังธรรมย่อมได ้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง

๒. สิ่งใดได ้เคยฟังแลแต่ไม่เข้ว ้าใจชัดย่อมเข ้าใจสิ่งนั้นชัด ๓. บรรเทาความสงสัยเสียได ้ ๔. ท าความเห็นให ้ถูกต ้องได ้ ๕. จิตของผู ้ฟังย่อมผ่องใส ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘. ธรรม ๔ ประการ ที่เป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูลเพื่อสุขในปัจจุบัน   เรียกว่าอะไร ? มี

อะไรบ้าง ?

เฉลย

เรียกว่าทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ฯมี

๑. อุฏฐานสัมปทาถึงพร ้อมด ้วยความหมั่นในการประกอบกิจอันควร

๒. อารักขสัมปทาถึงพร ้อมด ้วยการรักษาทั้งทรัพย์และการงานของตนไม่ให ้

เสื่อมไป

๓. กัลยาณมิตตตาความมีเพื่อนเป็นคนดีไม่คบคนชั่ว

๔.

สมชีวิตาความเลี้ยงชีวิตตามสมควรแก่ก าลังทรัพย์ที่หาได ้ ฯ

๙. มิตรมีหลายจ าพวก  อยากทราบว่ามิตรแท้๔จาพวกมีอะไรบ้าง ?

เฉลย

มี

๑.

มิตรมีอุปการะ

๒.

มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์

๓.

มิตรแนะประโยชน์

๔.

มิตรมีความรักใคร่ ฯ

๑๐. บุตรธิดาพึงปฏิบัติต่อมารดาบิดาอย่างไร ?

เฉลย

พึงปฏิบัติอย่างนี้

๑. ท่านได ้เลี้ยงมาแล ้ว

เลี้ยงท่านตอบ

๒. ท ากิจของท่าน

๓. ด ารงวงศ์สกุล

๔. ประพฤติตนให ้เป็นคนควรรับทรัพย์มรดก

๕. เมื่อท่านล่วงลับไปแล ้ว      ท าบุญอุทิศให ้ท่าน ฯ

*********

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2562

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๘ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒

 ๑.           โลกเดือดร้อนวุ่นวายในปัจจุบันนี้ เพราะขาดธรรมอะไร?

ตอบ  เพราะขาดธรรมคุ้มครองโลก ๒ อย่าง คือ

๑.           หิริ ความละอายบาป

๒. โอตตัปปะความกลัวบาป ฯ

๒.                                     คนที่ทำอะไรมักพลั้งพลาด เพราะขาดธรรมอะไร?

ตอบ      เพราะขาดสติ ความระลึกได้ก่อนแต่จะทำ และขาดสัมปชัญญะ ความรู้ตัวในขณะทำ ฯ

๓.                                     บุพพการีและกตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลเช่นไร?

ตอบ บุพพการี ได้แก่ บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวที ได้แก่ บุคคลผู้รู้อุปการะที่ผู้อื่นทำแก่ แล้วทำตอบแทน ฯ

 ๔.             สิ่งเป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญเรียกว่าอะไร?

โดยย่อมีอะไรบ้าง?

ตอบ      เรียกว่า บุญกิริยาวัตถุ ฯ โดยย่อมี ๓ คือ

๑. ทานมัย บุญสำเร็จด้วยการบริจาคทาน ๔ ๒. สีลมัย บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล

๓.         ภาวนามัย บุญสำเร็จด้วยการเจริญภาวนา ฯ

๕.                                     รัตนะ ๓ มีอะไรบ้าง?รัตนะ ๓ นั้น มีคุณอย่างไร ? ตอบ มี พระพุทธ ๑ พระธรรม ๑ พระสงฆ์ ๑ ฯ

มีคุณอย่างนี้ คื

๑. พระพุทธเจ้ารู้ดีรู้ชอบด้วยพระองค์เองก่อนแล้ว สอนผู้อื่นให้รู้ตาม

๒. พระธรรมย่อมรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว

๓.         พระสงฆ์ปฏิบัติชอบตามคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว สอนผู้อื่นให้กระทำตาม ฯ

๖.       ผู้ที่ทำงานไม่สำเร็จผลตามที่มุ่งหมายเพราะขาดคุณธรรม อะไรบ้าง?

ตอบ      เพราะขาดอิทธิบาท คือ คุณเครื่องให้สำเร็จความประสงค์ ๔ อย่าง คือ

๑.           ฉันทะ พอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น ๒. วิริยะ เพียรประกอบสิ่งนั้น

๓. จิตตะเอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้นไม่วางธุระ

๔. วิมังสา หมั่นตริตรองพิจารณาเหตุผลในสิ่งนั้น ฯ

๗.  กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด มีชื่อเรียกว่าอะไร?คืออะไรบ้าง?

ตอบ  มีชื่อเรียกว่า อนันตริยกรรม ฯ

คือ๑. มาตุฆาต ฆ่ามารดา

๒. ปิตุฆาต ฆ่าบิดา

๓. อรหันตฆาต ฆ่าพระอรหันต์

๔. โลหิตุปบาท ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงยังพระโลหิต

ให้ห้อขึ้นไป

๕. สังฆเภท ยังสงฆ์ให้แตกจากกัน ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘.            ผู้หวังประโยชน์ปัจจุบันจะต้องปฏิบัติอย่างไรจึงจะได้สมห?

ตอบ      ต้องปฏิบัติตามหลักทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ ๔ ประการ คือ

๑.          อุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ในการประกอบกิจการงาน ในการศึกษาเล่าเรียนในการทำธุระหน้าที่ของตน

๒.        อารักขสัมปทา ถึงพร้อมด้วยการรักษาทั้งทรัพย์และการงาน ไม่ให้เสื่อมไป

๓. กัลยาณมิตตตา ความมีเพื่อนเป็นคนดี ไม่คบคนชั่ว

๔. สมชีวิตาความเลี้ยงชีวิตตามสมควรแก่กำลังทรัพย์ที่หาได้

๙.                                       อบายมุข คืออะไร?ดื่มน้ำเมามีโทษอย่างไรบ้าง?

ตอบ      คือ เหตุเครื่องฉิบหาย ฯ

มีโทษ ๖ อย่าง คือ

๑. เสียทรัพย์                      ๒. ก่อการทะเลาะวิวาท

๓. เกิดโรค                        ๔. ถูกติเตียน

๕. ไม่รู้จักอาย             ๖. ทอนกำลังปัญญา ฯ

 ๑๐.       ความสุขของผู้ครองเรือนตามหลักพระพุทธศาสนา เกิดมาจากเหตุอะไรบ้าง ?

ตอบ      เกิดจากเหตุ ๔ อย่าง คือ

๑. สุขเกิดแต่ความมีทรัพย์

๒.         สุขเกิดแต่การจ่ายทรัพย์บริโภค ๓. สุขเกิดแต่ความไม่ต้องเป็นหนี้

๔. สุขเกิดแต่ประกอบการงานที่ปราศจากโทษ ฯ

--------------------

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง