ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง
วันพฤหัสบดี ที่ ฤศจิกายน๑๔พ พ.ศ. ๒๕๖๒
๑. บุคคลเช่นไรชื่อว่าติดอยู่ในโลก?ผู้ติดอยู่ในโลกจะได้รับผล อย่างไร?
ตอบ บุคคลผู้ไร้พิจารณา ไม่หยั่งเห็นโดยถ่องแท้ เพลิดเพลินใน
โทษ ระเริง จนเกินพอดีในสิ่งอันอาจให้โทษติดในสิ่งอันเป็นอุปการะ
ชื่อว่าติดอยู่ในโลก ฯ
ย่อมได้เสวยสุขบ้าง ทุกข์บ้าง อันสิ่งนั้น ๆ พึงอำนวย แม้สุ
เพียงสามิส คือมีเหยื่อเจือด้วยของล่อใจ เป็นเหตุแห่งความติด ดุจเหยื่อคือมังสะอันเบ็ด เกี่ยวไว้ ฯ
๒. นิพพิทาคืออะไร?ปฏิปทาเครื่องดำเนินให้ถึงนิพพิทานั้นอย่? ตอบ นิพพิทา คือความหน่ายในทุกข์ ฯ
อย่างนี้คือ พิจารณาเห็นด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งหลายทั้ง เป็นทุกข์ ธรรมทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา ย่อมเกิดนิพพิทา เบื่อหน่ายในทุกขขันธ์ ไม่เพลิดเพลินไม่ยึดมั่น ไม่หมกมุ่นอ ในสังขารอันยั่วยวนเสน่หา ฯ
๓. ทุกข์ประจำสังขารกับทุกข์จรางกันอย่างไรต่?
ตอบ ทุกข์ประจำสังขาร เป็นทุกข์ที่ต้องมีแก่คนทุกคน ไม่สามาร
จะหลีกเลี่ยงพ้น ได้แก่ ความเกิดความแก่ ความตาย
ส่วนทุกข์จรเป็นทุกข์ที่เกิดขึ้นเป็นครั้งคราวได้แก่ โสกะ ปร
ทุกขะ โทมนัสอุปายาส ประจวบด้วยคนหรือสิ่งอันไม่เป็นที่รัก
พลัดพรากจากคนหรือสิ่งอันเป็น ที่รัก ปรารถนาสิ่งใดไม่ได้ส
๔. คําว่า วัฏฏูปัจเฉโท ธรรมอันเข้าไปตัดซึ่งวัฏฏะ วัฏฏะนั หมายถึงอะไร? และตัดขาดได้อย่างไร?
ตอบ หมายถึง ความเวียนเกิดด้วยอำนาจ กิเลส กรรม วิบาก ฯ ตัดขาดได้โดยการละกิเลสอันเป็นเบื้องต้นเสีย ฯ
๕. วิมุตติ ๕ อย่างไหนเป็นโลกิยะ อย่างไหนเป็นโลกุตตระ? ตอบ ตทังควิมุตติ วิกขัมภนวิมุตติ เป็นโลกิยะ
สมุจเฉทวิมุตติ ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ นิสสรณวิมุตติ เป็นโล
๖. ธรรมอะไรพระพุทธเจ้าตรัสว่าเป็นยอดแห่งสังขตธรรม?
เพราะเหตุไร?
ตอบ อัฏฐังคิกมรรคเป็นยอดแห่งสังขตธรรม ฯ
เพราะองค์ ๘ แต่ละองค์ ๆ ของอัฏฐังคิกมรรค ล้วนแต่เป็นธรรมที่ดี ยิ่งรวมกันเข้า ทั้ง ๘ องค์ ย่อมเป็นธรรมดียิ่งนัก และเป็นท นำไปถึงความดับทุกข์หรือถึง ความหมดจดแห่งทัสสนะ ฯ
๗. พระพุทธพจน์ว่า ผู้เพ่งความสงบพึงละอามิสในโลกเสีย คำว่าอามิสในโลก หมายถึงอะไร?และละอามิสเหล่านั้นได้ ด้วยวิธีใด?
ตอบ หมายถึงกามคุณ ๕ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อันน่าปรารถนา น่าใคร่น่าพอใจ ฯ ละได้ด้วยการทำใจมิให้ติดในสิ่งเหล่านั้น ฯ
๘. เจริญมรณัสสติอย่างไรจึงจะบรรเทาความเมาในชีวิต ไม่ติดในโลกธรรม ?
ตอบ เจริญพร้อมด้วยองค์ ๓ คือ
๑. สติ ระลึกถึงความตาย
๒. ญาณ รู้ว่าความตายจักมีแก่ตน ๓. เกิดสังเวชสลดใจ ฯ
๙. จงแสดงวิธีเจริญมุทิตา พร้อมทั้งอานิสงส์แห่งการเจริญ พอเป็นตัวอย่าง?
ตอบ วิธีเจริญมุทิตานั้นดังนี้เมื่อได้เห็นหรือได้ยินมนุษย์หรือสัตว์ เป็น สุขสบาย เจริญรุ่งเรืองด้วยสุขสมบัติ พึงทำจิตใจให้ชื แล้วแผ่มุทิตาจิตไปว่า สัตว์ผู้นี้หนอบริบูรณ์ยิ่งนัก จงเจริญยั่งยืนด้วยสุขสมบัติยิ่งๆเถิดเมื่อเจริญอยู่เนืองย่อมได้ๆ รับผลดีคือจะละความริษยาในสมบัติของผู้อื่นได้ ฯ
๑๐. อารมณ์ของสติปัฏฐาน มีอะไรบ้าง?ผู้เจริญสติปัฏฐานพึงมี คุณสมบัติอะไรบ้าง?
ตอบ มี กาย เวทนา จิต ธรรม ฯ
พึงมี ๑. อาตาปี มีความเพียรเผากิเลส
๒. สัมปชาโน มีสัมปชัญญะ
๓. สติมา มีสติ ฯ
ให้เวลา ๓ ชั่วโมง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น