วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2549

 วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2549

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

   ๑.  หิริกับโอตตัปปะ ต่างกันอย่างไร ?

   ๑.  ต่างกันอย่างนี้ หิริ คือ ความละอายใจตนเองที่จะประพฤติชั่ว

        ส่วนโอตตัปปะ คือ ความเกรงกลัวผลของความชั่วที่ตนจะได้รับ ฯ

  ๒.  คำว่า  พระธรรม  ในรัตนะ ๓ คืออะไร ?  มีคุณอย่างไร ?

  ๒.  คือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ฯ  

        มีคุณ คือ รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว ฯ

  ๓.  โอวาทของพระพุทธเจ้ามีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?

  ๓.  มี ๓ อย่าง คือ

              ๑.  เว้นจากทุจริต คือ ประพฤติชั่วด้วยกาย วาจา ใจ

              ๒.  ประกอบสุจริต คือ ประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ

              ๓.  กระทำใจของตนให้หมดจดจากเครื่องเศร้าหมองใจ

                   มีโลภ โกรธ หลงเป็นต้น ฯ

   ๔.  คนเราจะประพฤติดีหรือประพฤติชั่วมีมูลเหตุมาจากอะไร ?

   ๔.  คนประพฤติดีมีมูลเหตุมาจากอโลภะ อโทสะ อโมหะ  

        ส่วนคนประพฤติชั่วมีมูลเหตุมาจากโลภะ โทสะ โมหะ ฯ

   ๕.  ปธานคือความเพียร ๔ มีอะไรบ้าง ?  งดเหล้าเข้าพรรษาอนุโลมเข้า

        ในปธานข้อไหน ?

   ๕.  มี

              ๑.  สังวรปธาน          เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน

              ๒.  ปหานปธาน         เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว

              ๓.  ภาวนาปธาน        เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน

              ๔.  อนุรักขนาปธาน    เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วมิให้เสื่อม ฯ

        อนุโลมเข้าในปหานปธาน ฯ

   ๖.  อุทธัจจกุกกุจจะ คือความฟุ้งซ่านและรำคาญ จัดเข้าในขันธ์ไหน

        ในขันธ์ ๕ ?  เพราะเหตุไร ?

   ๖.  จัดเข้าในสังขารขันธ์ ฯ 

        เพราะความฟุ้งซ่านและรำคาญ เป็นเจตสิกธรรมที่เกิดขึ้นกับใจ ฯ

  ๗.  อริยทรัพย์ คือทรัพย์เช่นไร ?  เมื่อเทียบกับทรัพย์สินมีเงินทอง เป็นต้น

        ดีกว่ากันอย่างไร ?

  ๗.  คือ คุณงามความดีอย่างประเสริฐที่เกิดมีขึ้นในสันดาน มี ศรัทธา ศีล

        เป็นต้น ฯ

        ดีกว่ากัน เพราะเป็นคุณธรรมเครื่องบำรุงจิตให้อบอุ่น ไม่ต้องกังวล

        เดือดร้อน ใครจะแย่งชิงไปไม่ได้ ใช้เท่าใดก็ไม่ต้องกลัวหมดสิ้น

        ทั้งสามารถติดตามไปได้ถึงชาติหน้า  เป็นที่พึ่งในสัมปรายภพได้ด้วย ฯ 

  ๘.  คิหิปฏิบัติ คืออะไร ?  หมวดธรรมต่อไปนี้ คือ

               ๑. อิทธิบาท ๔             

               ๒. สังคหวัตถุ ๔          

               ๓. อธิษฐานธรรม ๔

                ๔. ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ ๔   

               ๕. ปาริสุทธิศีล ๔ 

        หมวดไหนมีในคิหิปฏิบัติ ?

  ๘.  คือ หลักปฏิบัติของคฤหัสถ์ ฯ

        ข้อ ๒. และข้อ ๔. มีในคิหิปฏิบัติ ฯ

   ๙.  ผู้อยู่ครองเรือนควรมีธรรมของฆราวาสเป็นหลักปฏิบัติจึงจะอยู่เป็นสุข

        ธรรมของฆราวาสนั้นมีอะไรบ้าง ?

   ๙.  มี

              ๑.  สัจจะ    สัตย์ซื่อต่อกัน

              ๒.  ทมะ     รู้จักข่มจิตของตน

              ๓.  ขันติ     อดทน

              ๔.  จาคะ    สละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน ฯ

๑๐.  นาย ก เป็นผู้ฉลาดในการเล่นพนันฟุตบอล เขาหวังให้นาย ข ผู้เป็น

        เพื่อน มีเงินทองไว้ก่อร่างสร้างตัว จึงชักชวน นาย ข ให้เล่นด้วย นาย ก

        จัดเข้าในประเภทมิตรแนะประโยชน์ได้หรือไม่ ?  เพราะเหตุไร ?

  

๑๐.  ไม่ได้  ฯ  

        เพราะ นาย ก กำลังชักชวนในทางฉิบหาย ผิดลักษณะมิตรแนะ

        ประโยชน์ ฯ

**********