วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2544

 วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่  ๓  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๔๔

๑.

๑.๑

ธรรมคุ้มครองโลกมีอะไรบ้าง ?

๑.๒

ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้อย่างไร ?

๑.

๑.๑

มี  ๒  อย่างคือ

๑) หิริ  ความละอายแก่ใจ

๒) โอตตัปปะ  ความเกรงกลัว

๑.๒

ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้ เนื่องจากปัจจุบันโลกที่เกิดวิกฤตการณ์ในด้านต่าง ๆ ส่วนหนึ่งนั้นเป็นเพราะชาวโลกละทิ้งธรรม  คือ หิริ และโอตตัปปะ ไม่ละอายแก่ใจ ไม่เกรงกลัวต่อผลแห่งความชั่ว ขาดเมตตากรุณา เป็นคนเห็นแก่ตัวจัด มีการเบียดเบียน กระทำทุจริต  โดยวิธีการต่าง ๆ หากชาวโลกมีธรรมคู่นี้ตั้งมั่นในใจแล้ว ก็จะช่วยคุ้มครองโลกให้พ้นจากภาวะวิกฤตในปัจจุบันได้

๒.

๒.๑

พระรัตนตรัย กับไตรสรณคมน์ เป็นอย่างเดียวกัน  หรือต่างกันอย่างไร ?

๒.๒

การเปล่งวาจาถึงรัตนะ ๓ เป็นที่พึ่ง  จัดเป็นอย่างไหนใน ๒ อย่างนั้น ?

๒.

๒.๑

ต่างกัน พระรัตนตรัย ได้แก่หมวด ๓ แห่งรัตนะ คือ พระพุทธ พระธรรม  พระสงฆ์  ส่วนไตรสรณคมน์ ได้แก่การถึง (เข้าถึง) พระพุทธ พระธรรม  พระสงฆ์  เป็นสรณะ

๒.๒

จัดเป็นไตรสรณคมน์

๓.

๓.๑

ปธาน ๔  มีอะไรบ้าง ?

๓.๒

คนเสพยาเสพย์ติด เพียรพยายามจะเลิกให้ได้ ชื่อว่าตั้งอยู่ในปธานข้อไหน ?

๓.

๓.๑

มี         ๑) สังวรปธาน  เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน

๒) ปหานปธาน  เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว

๓) ภาวนาปธาน  เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน

๔) อนุรักขนาปธาน  เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม

๓.๒

ตั้งอยู่ในปหานปธาน

๔.

๔.๑

อริยสัจ ๔  มีอะไรบ้าง ?

๔.๒

ปรารถนาสิ่งใด  ไม่ได้สมหวัง  จัดเป็นอริยสัจข้อไหน ?

๔.

๔.๑

มี         ๑) ทุกข์

๒) สมุทัย คือ  เหตุให้ทุกข์เกิด

๓) นิโรธ  คือ  ความดับทุกข์

๔) มรรค  คือ  ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์

๔.๒

จัดเป็นทุกข์

๕.

๕.๑

กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด  มีชื่อเรียกว่าอะไร ?  คืออะไรบ้าง ?

๕.๒

เพราะเหตุไรจึงเป็นกรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด ?

๕.

๕.๑

มีชื่อเรียกว่า  อนันตริยกรรม  คือ

๑) มาตุฆาต  ฆ่ามารดา

๒) ปิตุฆาต  ฆ่าบิดา

๓) อรหันตฆาต  ฆ่าพระอรหันต์

๔) โลหิตุปบาท ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงยังพระโลหิตให้ห้อขึ้นไป

๕) สังฆเภท  ยังสงฆ์ให้แตกจากกัน

๕.๒

เพราะห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน ตั้งอยู่ในฐานปาราชิกของผู้นับถือ

พระพุทธศาสนา ห้ามไม่ให้ทำเป็นเด็ดขาด

๖.

๖.๑

ทรัพย์ประเภทไหนเรียกว่าอริยทรัพย์ ?

๖.๒

อริยทรัพย์ดีกว่าทรัพย์ภายนอกเพราะเหตุไร ?

๖.

๖.๑

ทรัพย์  คือคุณความดีที่มีในสันดานอย่างประเสริฐ  เรียกว่า อริยทรัพย์  มี  ศรัทธา  ศีล  เป็นต้น

๖.๒

ดีกว่า เพราะอริยทรัพย์ เป็นคุณธรรม เครื่องบำรุงจิตใจให้ปลื้มให้อบอุ่น มีแล้วไม่ต้องเป็นทุกข์กังวลในการคุ้มครองป้องกันโจรภัยเป็นต้น ใครแย่งชิงไปไม่ได้ ใช้เท่าใดก็ไม่ต้องกลัวหมดสิ้น ไม่ต้องเสี่ยงภัยในการแสวงหา เป็นต้น  ทั้งสามารถติดตามเป็นที่พึ่งในสัมปรายภพได้ด้วย

๗.

๗.๑

โลกธรรมมีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?

๗.๒

ท่านสอนให้ปฏิบัติต่อโลกธรรมอย่างไร ?

๗.

๗.๑

มี  ๘  อย่าง  คือ

มีลาภ ๑                      ไม่มีลาภ ๑

มียศ ๑   ไม่มียศ ๑

สรรเสริญ ๑                  นินทา ๑

สุข ๑      ทุกข์ ๑

๗.๒

สอนอย่างนี้ คือในโลกธรรมทั้ง ๘ อย่างนี้ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น

ควรพิจารณาว่า  สิ่งนี้เกิดขึ้นแล้วแก่เรา  มันเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์  มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา  ควรรู้ตามที่เป็นจริง  อย่าให้ครอบงำจิตได้  คืออย่ายินดีในส่วนที่ปรารถนา  อย่ายินร้ายในส่วนที่ไม่ปรารถนา

๘.

๘.๑

อบายมุข ๔  มีอะไรบ้าง ?

๘.๒

การเที่ยวกลางคืนมีโทษอย่างไรบ้าง ?

๘.

๘.๑

มี         ๑) ความเป็นนักเลงหญิง

๒) ความเป็นนักเลงสุรา

๓) ความเป็นนักเลงเล่นการพนัน

๔) ความคบคนชั่วเป็นมิตร

๘.๒

มีโทษ ๖ อย่างคือ

๑) ชื่อว่าไม่รักษาตัว

๒) ชื่อว่าไม่รักษาลูกเมีย

๓) ชื่อว่าไม่รักษาทรัพย์สมบัติ

๔) เป็นที่ระแวงของคนทั้งหลาย

๕) มักถูกใส่ความ

๖) ได้ความลำบากมาก

๙.

๙.๑

มิตตปฏิรูปได้แก่คนพวกไหนบ้าง ?

๙.๒

พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ปฏิบัติต่อคนพวกนี้อย่างไร ?

๙.

๙.๑

ได้แก่      ๑) คนปอกลอก

๒) คนดีแต่พูด

๓) คนหัวประจบ

๔) คนชักชวนในทางฉิบหาย

๙.๒

ทรงสอนให้หลีกเลี่ยงไม่ควรคบเป็นมิตร เหมือนคนเดินทางหลีกเลี่ยงทางที่มีภัยอันตรายเสีย ฉะนั้น

๑๐.

๑๐.๑

จงเขียนศีล ๕  ข้อที่ ๓  พร้อมทั้งคำแปล

๑๐.๒

อุบาสก  อุบาสิกา  ควรงดเว้นการค้าขายที่ไม่ชอบธรรมอะไรบ้าง ?

๑๐.

๑๐.๑

กาเมสุ  มิจฉาจารา  เวรมณี  เว้นจากการประพฤติผิดในกาม

๑๐.๒

ควรงดเว้น           ๑) ค้าขายเครื่องประหาร

๒) ค้าขายมนุษย์

๓) ค้าขายสัตว์เป็นสำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาหาร

๔) ค้าขายน้ำเมา

๕) ค้าขายยาพิษ