วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2554

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔

 บุพพการีและกตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลเช่นไร ?

 บุพพการีได้แก่บุคคลผู้ท ำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านท ำแล้ว และตอ

 พระพุทธเจ้าคือใคร ?   ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์อย่างไร ?

 คือท่านผู้สอนให้ประชุมชนประพฤติชอบด้วย กาย วาจา ใจตา พระธรรมวินัย ฯ

ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์ คือผู้ปฏิบัติตามย่อมได้ประโยชน์โดย ความปฏิบัติ ฯ

๓. เห็นผิดจากคลองธรรม คือเห็นอย่างไร ? จัดเข้าในทุจริตข้อไหน ?

๓. คือเห็นผิดจากความเป็นจริง เช่น เห็นว่า บุญบาปไม่มี บิด

ไม่มีพระคุณ เป็นต้น ฯ

จัดเข้าในมโนทุจริต ฯ

๔.  รากเหง้าของอกุศลเรียกว่าอะไรมีอะไรบ้าง? เพราะเหตุใดจึงควรละเสีย? ?

 เรียกว่า อกุศลมูล ฯ มี โลภะ โทสะ โมหะ ฯ

เพราะเมื่ออกุศลมูลเหล่านี้มีอยู่ อกุศลอื่นที่ยังไม่เกิดก็ ก็เจริญมากขึ้น ฯ

 ทุกข์ในอริยสัจ ๔ คืออะไร ?   เหตุให้เกิดทุกข์คืออะไร ?

 คือ ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ฯ คือ ตัณหาความทะยานอยาก ฯ

 อภิณหปัจจเวกขณ์ข้อว่า ควรพิจารณาทุก ๆ วันว่า เราจะต้องพลั จากของรักของชอบใจทั้งสิ้น ดังนี้ ผู้พิจารณาได้รับประโยชน จงอธิบาย

 ได้รับประโยชน์ คือ สามารถบรรเทาความพอใจรักใคร่ในของรักของชอบใ และป้องกันความทุกข์โทมนัส ในเวลาเมื่อตนต้องพลัดพรากจากขอ ของชอบใจ ฯ

 อายตนะภายใน ๖ ได้แก่อะไรบ้าง ?

 ได้แก่ ตา  หู  จมูก  ลิ้น  กาย  ใจ ฯ

  

คิหิปฏิบัติ

 คนชักชวนในทางฉิบหาย   มีลักษณะอย่างไร ?

 มีลักษณะดังนี้

 ชักชวนดื่มน ้ำเมา ๒. ชักชวนเที่ยวกลางคืน

๓. ชักชวนให้มัวเมาในการเล่น

๔. ชักชวนเล่นการพนัน ฯ

 ธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวใจของผู้อื่นไว้ได้เรียกว่าอะไร ?   มี

 เรียกว่า  สังคหวัตถุ ฯ  มี

 ทาน   ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ปัน

๒. ปิยวาจา เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน

๓. อัตถจริยา ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น

๔. สมานัตตตา ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัว ฯ

8

๑๐. อุบาสกอุบาสิกา ได้แก่บุคคลเช่นไร ? การค้าขายที่ห้ามอุบาส ประกอบ คืออะไรบ้าง ?

๑๐. ได้แก่ คฤหัสถ์ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ฯ

คือ ๑. ค้าขายเครื่องประหาร

๒. ค้าขายมนุษย์ ๓. ค้าขายสัตว์เป็นส ำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาห ๔. ค้าขายน ้ำเมา ๕. ค้าขายยาพิษ ฯ

*********

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2555

 วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2555

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันพฤหัสบดี ที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

๑.      พระพุทธเจ้าทรงสอนธรรมอะไรไว้สำหรับคุ้มครองโลก?

ตอบ ทรงสอนไว้ ๒ คือ

๑. หิริ ความละอายต่อบาป

๒. โอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อผลบาป ฯ

๒.     คำต่อไปนี้มีความหมายว่าอย่างไร?

๑.สัมปชัญญะ             ๒.กตัญญูกตเวที         ๓.กายทุจริต

๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน       ๕.ปุพเพกตปุญญตา

ตอบ    ๑.สัมปชัญญะ หมายถึง ความรู้ตัว

๒.กตัญกตเวที หมายถึง บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน

๓,กายทุจริต หมายถึง ความประพฤติชั่วทางกาย

๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน หมายถึง การบำรุงมารดาบิดาของตนให้เป็นสุข

๕.ปุพเพกตปุญญตา หมายถึง ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในในปางก่อน ฯ

๓.     การสำรวมอินทรีย์ ได้แก่การกระทำอย่างไร? เมื่อกระทำเช่นนั้นแล้วจะได้รับประโยชน์อะไร?

ตอบ การสำรวมอินทรีย์ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้ยินดี ยินร้าย เมื่อเห็นรูป ได้ยินเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส กายสัมผัส รู้ธรรมารมณ์ ฯ

ได้ประโยชน์ คือ ไม่เกิดความยินดี ไม่เกิดความยินร้าย ในเวลาเห็นรูป ได้ยินเสียง เป็นต้น ฯ

๔.     ผู้จะดำรงความยุติธรรมไว้ได้ ต้องประพฤติอย่างไรบ้าง?

ตอบ ต้องประพฤติดังนี้

๑. ไม่ลำเอียงเพราะรักใคร่กัน อันเรียกว่า ฉันทาคติ

๒. ไม่ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน อันเรียกว่า โทสาคติ        

๓.ไม่ลำเอียงเพราะเขลา อันเรียกว่า โมหาคติ

๔.ไม่ลำเอียงเพราะกลัว อันเรียกว่า ภยาคติ ฯ

๕.      คิดอย่างไรเรียกว่าพยาบาท? คิดอย่างนั้นเกิดโทษอะไร?

ตอบ คิดปองร้ายผู้อื่น ฯ เกิดโทษคือปิดกั้นจิตใจไม่ให้บรรลุความดี ฯ

๖.      สัมมาวายามะ เพียรชอบ คือเพียรอย่างไร?

ตอบ เพียรในที่ ๔ สถาน (สัมมัปปธาน ๔) คือ

๑.เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้น

๒.เพียรละบาปทีเกิดขึ้นแล้ว

๓.เพียรให้กุศลเกิดขึ้น

๔.เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว ฯ

๗.     โลกธรรม ๘ มีอะไรบ้าง?

ตอบ คือ ๑.มีลาภ  ๒.ไม่มีลาภ  ๓.มียศ  ๔.ไม่มียศ  ๕.นินทา   ๖.สรรเสริญ   ๗.สุข  ๘.ทุกข์ ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘.     ตระกูลอันมั่งคั่งจะตั้งนานไม่ได้ เพราะเหตุอะไร?

ตอบ เพราะเหตุ ๔ อย่าง คือ

๑.ไม่แสวงหาพัสดุที่หายแล้ว

๒.ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า

๓.ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ

๔.ตั้งสตรีหรือบุรุษทุศีลให้เป็นแม่เรือนพ่อเรือน ฯ

๙.     การอยู่ครองเรือนนั้น ควรมีธรรมอะไร? อะไรบ้าง?

ตอบ ควรมีฆราวาสธรรม ๔ ฯ คือ

๑.สัจจะ ความสัตย์ซื่อต่อกัน

๒.ทมะ การรู้จักข่มจิตของตน

๓.ขันติ ความอดทน

๔.จาคะ การสละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน ฯ

๑๐. มารดาบิดาได้เลี้ยงดูบุตรธิดาแล้ว บุตรธิดาพึงปฏิบัติต่อท่านอย่างไร?

ตอบ    ๑.ท่านได้เลี้ยงมาแล้ว เลี้ยงท่านตอบ       ๔.ประพฤติตนให้เป็นคนควรรับทรัพย์มรดก

๒.ช่วยทำกิจของท่าน                        ๕.เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน ฯ

๓.ดำรงวงศ์สกุล

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2556

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๖

๑. หิริ และ โอตตัปปะ ได้ชื่อว่า ธรรมเป็นโลกบาล เพราะเหตุไร ?

เฉลย เพราะเป็นคุณธรรมท ำบุคคลให้รังเกียจ และเกรงกลัวต่อบาปทุจริต ไ ท ำความชั่วทั้งในที่ลับและที่แจ้งฯ

  การท ำบุญโดยย่อมีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? เฉลย มี ๓ อย่าง ฯ คือ ทาน ศีล ภาวนา ฯ

  เหตุให้เกิดทุกข์ในอริยสัจ คืออะไร ? เฉลย คือตัณหาความทะยานอยาก ฯ

  อภิณหปัจจเวกขณ์ คือข้อที่ควรพิจารณาเนือง ๆ ๕ อย่าง ทรงสอ พิจารณาอะไรบ้าง ?

เฉลย ทรงสอนให้พิจารณา

๑. ความแก่ ว่าเรามีความแก่เป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความแก่ไปได้

  ความเจ็บไข้ว่าเรามีความเจ็บไข้เป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความเจ็บไข้ไ ๓. ความตาย ว่าเรามีความตายเป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความตายไปได้ ๔. ความพลัดพราก ว่าเราจะต้องพลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งสิ้น

๕. กรรม ว่าเรามีกรรมเป็นของตัวเราท ำดีจักได้ดีท ำชั่วจักได้ชั่ว

๕. ขันธ์ ๕ ได้แก่อะไรบ้าง ? ย่อเป็น ๒ อย่างไร ?

เฉลย ได้แก่รูปขันธ์เวทนาขันธ์สัญญาขันธ์สังขารขันธ์และ

วิญญาณขันธ์ฯ

อย่างนี้คือรูปขันธ์คงเป็นรูปเวทนาขันธ์สัญญาขันธ์สังขารขันธ์และ

วิญญาณขันธ์๔ ขันธ์นี้เป็นนามฯ

  บรรพชิตผู้พิจารณาเนือง ๆ ว่า วันคืนล่วงไป ๆ บัดนี้เราท ำอะไร รับประโยชน์อะไร ?

เฉลย จะได้รับประโยชน์คือเป็นผู้ไม่ประมาทมีความเพียรงดเว้นสิ่งที่เป็นโทษ ท ำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ฯ

  จงให้ความหมายของค ำต่อไปนี้

 พาหุสัจจะ  ข. อกุสลมูล ค. อินทรียสังวร

ฆ. อนัตตตา ง. กามฉันท์ ฯ

เฉลย ก. ความเป็นผู้ศึกษามาก

ข. รากเหง้าของอกุศล

  ความส ำรวมอินทรีย์ ฆ. ความเป็นของไม่ใช่ตน

ง. ความพอใจรักใคร่ในอารมณ์ที่ชอบใจมีรูปเป็นต้นฯ

คิหิปฏิบัติ

๘. มิตรแท้ มีกี่จ ำพวก ? อะไรบ้าง ?

เฉลย มี ๔ จ ำพวก ฯ คือ

๑. มิตรมีอุปการะ ๒มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์.

๓. มิตรแนะประโยชน์ ๔มิตรมีความรักใคร่.ฯ

๙. คุณธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวใจของผู้อื่นไว้ได้ มีอะไรบ้าง ? เฉลย มี

๑. ทาน ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ปัน

๒. ปิยวาจา เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน

  อัตถจริยา ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น ๔. สมานัตตตา ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัวฯ

๑๐. ศีลที่คฤหัสถ์ควรรักษาเป็นนิตย์ คือศีลอะไร ? ได้แก่อะไรบ้าง ?

เฉลย คือ ศีล ๕ ฯ ได้แก่

๑. เว้นจากท ำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วงไป

  เว้นจากถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยอาการแห่งขโมย ๓. เว้นจากประพฤติผิดในกาม ๔. เว้นจากพูดเท็จ

๕. เว้นจากดื่มน ้ำเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประฯ

*********