วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2556

 

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง

วันพฤหัสบดี ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๖

  พระโพธิสัตว์เมื่อจะจุติลงสู่พระครรภ์พระมารดา เสด็จมาจากไหน ? เฉลย เสด็จมาจากดุสิตพิภพฯ

  บุคคลผู้เป็นสหชาติของพระศาสดา ที่บรรลุพระอรหัตก่อนและหล ปรินิพพานมีใครบ้าง ?

เฉลย ผู้บรรลุพระอรหัตก่อนพุทธปรินิมีพพานระางพิมพาเถรีและพระกาฬุ

ทายิเถระ ฯ

ผู้บรรลุพระอรหัตหลังพุทธปรินิพพานมีพระอานนทเถระ และ

พระฉันนเถระ ฯ

  พระมหาบุรุษทรงด ำเนินด้วยพระบาท ๗ ก้าว หลังจากประสูติใหม เรื่องนี้ สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงถอดความว อย่างไร ?

เฉลย ทรงถอดความว่า น่าจะได้แก่ทรงแผ่พระศาสนาได้แพร่หลายใน ๗ ชนบ (ได้แก่๑.กาสีกับโกสละ๒.มคธะกับอังคะ๓.สักกะ ๔.วัชชี๕.มัลละ ๖.วังสะ ๗.กุรุ)ฯ

  ปฐมสาวกกับปัจฉิมสาวกคือใคร ? ได้ฟังพระธรรมเทศนาครั้งแรกว่าด้วย อะไร ?

เฉลย ปฐมสาวก คือพระอัญญาโกณฑัญญะฟังพระธรรมเทศนาว่าด้วยที่สุด

๒ อย่าง และมัชฌิมาปฏิปทาฯ

ปัจฉิมสาวกคือสุภัททปริพาชกฟังพระธรรมเทศนาว่าด้วยพระอริยบุคคล

ทั้ง๔ ประเภท มีอยู่เฉพาะในธรรมวินัยที่มีมรรคมีองค์๘ฯ

  พระอานนท์ได้รับเลือกให้เป็นพุทธอุปัฏฐากในเวลาก่อนหรือหลังบร พระโสดาบัน ? ได้รับยกย่องจากพระศาสดาว่าเป็นเอตทัคคะในทางใดบ้าง ?

เฉลย หลังบรรลุเป็นพระโสดาบันฯ ในทางเลิศกว่าภิกษุทั้งหลายที่เป็นพห มีคติมีสติมีธิติและเป็นอุปัฏฐากฯ

  การอุปสมบทส ำหรับพระภิกษุในครั้งพุทธกาล มีทั้งหมดกี่วิธี ? ในปัจจุบันใช้วิธีใด ?

เฉลย  มี ๓ วิธีฯ คือ

  เอหิภิกขุอุปสัมปทา ๒. ติสรณคมนูปสัมปทา

๓. ญัตติจตุตถกรรมอุปสัมปทาฯ ใช้ญัตติจตุตถกรรมอุปสัมปทาฯ

  ในพุทธกิจจกถา พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์ด้วยทร มุ่งประโยชน์อะไร ?

เฉลย  ทรงมุ่งประโยชน์ทั้ง๓คือ

 ทิฏฐธรรมิกัตถประโยชน์คือประโยชน์ที่จะพึงได้ในปัจจุบัน ๒. สัมปรายิกัตถประโยชน์คือประโยชน์ที่จะพึงได้ในภายหน้า ๓. ปรมัตถประโยชน์คือประโยชน์อย่างยิ่งได้แก่วิมุตติ

ความหลุดพ้นพิเศษฯ

 พระพุทธองค์ทรงเลือกเมืองกุสินาาเป็นสถานที่เสด็จดับขันธปรินิพพา ด้วยเหตุผลอันใด ?

เฉลย  ด้วยเหตุผลคือ

 จะเป็นเหตุเกิดแห่งมหาสุทัสสนสูตร

๒. จะได้โปรดสุภัททปริพาชกผู้เป็นพุทธเวไนย

 จะได้ป้องกันการรบกันครั้งใหญ่เพื่อแย่งชิงพระบรมสารีริกธาฯ

 พระเถระรูปใดได้รับยกย่องจากพระศาสดาว่าเป็นเอตทัคคะ ดังต่อไปนี

 ทรงทิพจักษุญาณ ข. ยังตระกูลให้เลื่อมใส ค. เป็นธรรมกถึก

ฆ. ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง. ผู้เป็นขิปปาภิญญาตรัสรู้เร็ว ฯ

เฉลย ก. พระอนุรุทธเถระ

ข. พระกาฬุทายีเถระ

 พระปุณณมันตานีบุตร ฆ. พระโมฆราชเถระ ง. พระพาหิยทารุจีริยะฯ

๑๐. พระมหากัสสปเถระชักชวนภิกษุทั้งหลายให้ท ำสังคยนาครั้งแรก เพราะปรารภ เหตุอะไร ?

เฉลย เพราะปรารภเหตุ ๒ ประการ คือ

 ระลึกถึงค ำของสุภัททวุฑฒบรรพชิตกล่าวจ้วงจาบพระธรรมวินัย ๒. ระลึกถึงอุปการคุณของพระผู้มีพระภาคที่มีอยู่แก่ตนฯ

*********

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2557

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๗

๑.     พระมหาบุรุษทรงทอดพระเนตรเห็นคนแก่ คนเจ็บ คนตาย แล้วทรงบรรเทาความเมาในอะไรได้?

เฉลย ทรงบรรเทาความเมาในวัย ความเมาในความไม่มีโรค และความเมาในชีวิต ฯ

๒.    ในการเสด็จออกบรรพชา พระมหาบุรุษทรงได้รับบาตรและจีวรจากใคร ?

เฉลย จากฆฏิการพรหม ฯ

๓.    ขณะที่พระพุทธองค์ประทับเสวยวิมุตติสุข ณ รัตนฆรเจดีย์ ทรงพิจารณาธรรมอะไร?

เฉลย ทรงพิจารณาพระอภิธรรม ฯ

๔.     ยสกุลบุตรฟังธรรมอะไรจากพระพุทธองค์ จนบรรลุเป็นพระอรหันต์? จงบอกมาตามลำดับตั้งแต่ต้น

เฉลย ฟังอนุปุพพีกถาและอริสัจ๔  ๒ ครั้ง คือครั้งที่ ๑ บรรลุเป็นพระโสดาบัน

ครั้งที่ ๒ บรรลุเป็นพระอรหันต์ ฯ

๕.     คำว่า “สิ่งทั้งปวงไม่ควรแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้าไม่ชอบใจหมด” เป็นคำพูดของใคร? พระพุทธองค์ตรัสตอบว่าอย่างไร?

เฉลย เป็นคำพูดของทีฆนขะ อัคคิเวสสนโคตร ฯ

ตรัสตอบว่า ถ้าอย่างนั้น ความเห็นอย่างนั้น ก็ต้องไม่ควรแก่ท่าน ท่านก็ต้องไม่ชอบความเห็นอย่างนั้น ฯ

๖.     การที่พระสารีบุตรมีชื่อเสียงว่าเป็นผู้กตัญญูกตเวทีนั้น มีหลักฐานอะไรเป็นตัวอย่าง จงแสดงมาสัก ๒ เรื่อง?

เฉลย เรื่องที่ ๑ ท่านได้ฟังคำสอนจากพระอัสสชิโดยย่อจนได้ดวงตาเห็นธรรม เมื่อทราบว่า พระอัสสชิอยู่ทางทิศใด เวลาจะนอนก็หันศีรษะไปทางทิศนั้นด้วยความเคารพ

เรื่องที่ ๒ ท่านระลึกถึงอุปการะที่รับบิณฑบาตจากราธพราหมณ์เพียง ๑ ทัพพี จึงรับเป็นภาระในการจัดการอุปสมบทตามความประสงค์ ฯ

๗.    ธรรมุทเทศ ๔ ข้อ ได้แก่อะไรบ้าง? ใครแสดง? แสดงแก่ใคร?

เฉลย ได้แก่

๑.โลกคือหมู่สัตว์ อันชราเป็นผู้นำ นำเข้าไปใกล้ ไม่ยั่งยืน

๒.โลกคือหมู่สัตว์ ไม่มีผู้ป้องกัน ไม่เป็นใหญ่จำเพาะตน

๓.โลกคือหมู่สัตว์ ไม่มีอะไรเป็นของของตน จำต้องละทิ้งสิ่งทั้งปวงไป

๔.โลกคือหมู่สัตว์ พร่องอยู่เป็นนิตย์ ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่งตัณหา ฯ

พระรัฐบาลแสดง ฯ

แสดงแก่พระเจ้าโกรัพยะ ฯ

๘.    อภิญญาเทสิตธรรม มีอะไรบ้าง? ทรงแสดงแก่ใคร? ที่ไหน?

เฉลย มีสติปัฏฐาน ๔  สัมมัปปธาน ๔  อิทธิบาท ๔  อินทรีย์ ๕  พละ ๕  โพชฌงค์ ๗  มรรคมีองค์ ๘ ฯ

ทรงแสดงแก่ภิกษุสงฆ์ผู้อาศัยอยู่ในเมืองเวสาลี ฯ

ที่กูฏาคารศาลา ป่ามหาวัน ฯ

๙.     ปาวาลเจดีย์ และ มกุฏพันธนเจดีย์ อยู่ที่เมืองอะไร? มีความเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร?

เฉลย ปาวาลเจดีย์อยู่ที่เมืองไพศาลี เป็นที่ทรงปลงพระชนมายุสังขาร ฯ

มกุฏพันธนเจดีย์อยู่ที่เมืองกุสินารา เป็นที่ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ฯ

๑๐.          สุภัททะ วุฑฒบรรพชิต กล่าวจาบจ้วงพระธรรมวินัยว่าอย่างไร? และทำให้เกิดเหตุการณ์อะไรในกาลต่อมา?

เฉลย ว่า “เราทั้งหลายได้พ้นเสียแล้วด้วยดีจากพระสมณะนั้น ด้วยท่านสั่งสอนว่า ‘สิ่งนี้ควร สิ่งนี้ไม่ควร’ เราเกรงก็ต้องทำตาม เป็นความลำบากนัก ก็บัดนี้เราจะทำสิ่งใด หรือมิพอใจทำสิ่งใดก็ได้ตามความปรารถณา จะต้องเกรงแต่บัญชาของผู้ใดเล่า” ฯ

เป็นเหตุให้เกิดสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่ ๑ ฯ

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2558

 

ปัญหาวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชันเอก้

สอบในสนามหลวง

วันอาทิตย์ที่๒๙พฤศจิกายนพุทธศักราช๒๕๕๘ 

๑.  พระพุทธองค์ทรงปฏิญาณว่า เป็ นสัมมาสัมพุทธะ เพราะทรงอาศัยเหตุอะไร ?

เฉลย       ทรงอาศัยเหตุที่ตรัสรู ้อริยสัจ๔อย่างแจ่มแจ ้งครบถ ้วนทุกประการ จึงทรง ปฏิญาณว่า เป็นสัมมาสัมพุทธะ ฯ

๒.   พุทธจักษุ กับธรรมจักษุ  ต่างกันอย่างไร ?   แต่ละอย่างใครได้เป็ นคนแรก ?

เฉลย พุทธจักษุ คือจักษุของพระพุทธเจ ้า หมายถึงพระปัญญาของพระพุทธองค์ที พิจารณาเห็นอุปนิสัยแห่งเวไนยสัตว์ ส่วนธรรมจักษุ คือดวงตาเห็นธรรม ไ โสดาปัตติมรรค สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค ที่เกิดขึ้นแก่ผู ้ฟังธรรม ฯ

พุทธจักษุ เป็นคุณสมบัติเฉพาะพระพุทธเจ ้า พระพุทธองค์จึงทรงได ้เป็นพระ และพระองค์เดียว ส่วนธรรมจักษุพระอัญญาโกณฑัญญะได ้เป็นองค์แรก ฯ

๓.   พระพุทธองค์ทรงสรรเสริญพระสาวกองค์ใดว่า“ไม่ท าศรัทธาและโภคทรัพย์ของตระกูล ให้เสีย” ? และทรงอุปมาเปรียบเทียบว่าอย่างไร ?

เฉลย       ทรงสรรเสริญพระโมคคัลลานะ ฯ        ว่า“ประหนึ่งแมลงผึ้งอันเที่ยวไปในสวน

ดอกไม ้ ไม่ท าสีและกลิ่นของดอกไม ้ให ้ช ้า  ถือเอาแต่รสบินไป”ฯ ฉะนั้น

๔.   ผู้ที่ได้รับการอุปสมบทโดยวิธีรับโอวาท และโดยวิธีรับครุธรรม คือใคร ? และได้รับการ ยกย่องว่าเป็ นเอตทัคคะในทางใด ?

เฉลย โดยวิธีรับโอวาท คือพระมหากัสสปะ และโดยวิธีรับครุธรรม คือพระมหาปชาบด โคตมี ฯ พระมหากัสสปะ ในทางผู ้ทรงธุดงคคุณ ส่วนพระมหาปชาบดี โคตมี ในทาง รัตตัญญู ฯ

  

๕. พระพุทธองค์เสด็จไปแสดงธรรมโปรดพพุทธมารดาในสวรรค์ชันใด้ ? ด้วยธรรมอะไร ?

และพระพุทธมารดาได้รับผลอะไร ?

เฉลย       ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ฯ         ด ้วยพระอภิธรรม ฯ  ได ้บรรลุพระโสดาปัตติผล ฯ

๖. อนาถบิณฑิกเศรษฐี มีนามเดิมว่าอะไร ? ได้บรรลุคุณวิเศษอะไรในพระพุทธศาสนา ที่ไหน ?

เฉลย       สุทัตตะ ฯ โสดาปัตติผล ฯ       ที่เมืองราชคฤห์ฯ

๗.  พระสาวกที่มักเปล่งอุทานเนืองๆ“สุขหนอว่า สุขหนอ” ดังนี้ คือใคร ? ท่านเปล่งอุทาน เช่นนี้เพราะเหตุไร ?

เฉลย คือพระภัททิยะ ฯ เพราะเมื่อก่อนท่านเป็ นพระเจ ้าแผ่นดิน ต ้องจัดการร ป้ องกันทั้งในวังนอกวัง ทั้งในเมืองนอกเมืจนตลอดทั่วอาณาเขต แม ้มีคนคอย รักษาอย่างนี้แล ้ว ยังต ้องหวาดระแวง สะดุ ้งกลัวอยู่เป็นนิตย์ ครั้นทรงออ บรรลุอรหัตผลแล ้ว แม ้อยู่ในที่ไหนๆ ก็ไม่หวาดระแวง ไม่สะดุ ้งกลัว ไม ขวนขวาย มีใจปลอดโปร่งเป็นดุจมฤคอยู่ จึงเปล่งอุทานเช่นนั้น ฯ

๘.   พระมหากัสสปะ พระอุบาลี และพระอานนท์ องค์ใดนิพพานก่อนหรือหลังพระพุทธองค์ จงอ้างหลักฐานมาแสดง

เฉลย       หลังพระพุทธองค์ทั้งหมด ฯ หลักฐาน คือพระสาวกทั้ง๓องค์นั้นได ้ร่วมประชุม สงฆ์ท าสังคายนาครั้งที่๑หลังพุทธปรินิพพานได๓เดือน้ ฯ

๙. ค าว่า“วรรณะใด ประพฤติอกุศลกรรมบถเบื้องหน้าแต่มรณะ วรรณะนั้นย่อมเข้าสู่ อบายเสมอกันหมด ไม่มีพิเศษ” ใครกล่าว ? และกล่าวกะใคร ?

 เฉลย

พระมหากัจจายนะ กล่าว ฯ

กล่าวกะพระเจ ้ามธุรราชอวันตีบุตร ฯ

๑๐. ในการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ       พระพุทธสรีระส่วนใดยังคงเหลืออยู่ ?

เฉลย       พระอัฐิ พระเกสา พระโลมา พระนขา พระทันตา   เหลืออยู่       นอกนั้นถูกเพลิงไหม ้

หมดสิ้น ฯ

*********