บทที่ ๑๑-๑๒

บทที่   ๑๑-๑๒

•    อนาถบิณฑิกเศรษฐี   มีชื่อเดิมว่า   สุทัตตะ   เป็นชาวเมือง  สาวัตถี  

•   อนาถบิณฑิกเศรษฐีถวาย   วัด เชตวัน

•   อนาถบิณฑิกเศรษฐี  ซื้อที่ดิน   จาก เจ้าเชตราชกุมาร  สร้างวัด

•   พระพุทธองค์ทรงจำพรรษาที่  ๔๕  ณ    เวฬุวคาม   เมืองเวสาลี แคว้นวัชชี     

•   คำว่า “ ปลงอายุสังขาร”  หมายถึงการ     ตั้งใจที่จะตาย   ณ  ปาวาลเจดีย์  

•   วันที่พระพุทธองค์ทรงปลงอายุสังขารตรงกับวัน    วันเพ็ญ  เดือน  ๓  

•   ผู้ที่ทูลเชิญพระพุทธองค์ให้เสด็จเข้าสู่ปรินิพพานคือ    พญามารวสวัตตี  

•   คำว่า “นิมิตโอภาส”  หมายถึง    ตรัสความทางอ้อมแก่พระอานนท์

•   พระพุทธเจ้าทรงทำนิมิตโอภาส  ๑๖ ครั้ง ดังนี้   ที่กรุงราชคฤห์  ๑๐  ครั้ง  ที่เมืองไพสาลี ๖ ครั้ง   

•   ตามพุทธประวัติ  เหตุให้เกิดแผ่นดินไหว    มี  ๘  อย่าง

๑. ลมกำเริบ    

๒. ท่านผู้มีฤทธิ์บันดาล  

๓. พระโพธิสัตว์จุติจากดุสิตสู่พระครรภ์  

๔. พระโพธิสัตว์ประสุติจากครรภ์มารดา

๕. พระตถาคตเจ้าตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ     

๖.พระตถาคตเจ้าแสดงธรรมจักรกัปปวัตนสูตร

๗.  พระตถาคตเจ้าปลงอายุสังขาร           ๘. พระตถาคตเจ้าเสด็จปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพาน

•   ทรงรับผ้าสิงคิวรรณ ๑ คู่   จากปุกกุสะ  ราชบุตรแห่งมัลลกษัตริย์  

•   พระฉวีวรรณผ่องใสใน  ๒  เวลา 

๑.  ในเวลาจะตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญา   ๒.ในราตรีที่จะปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพาน

•   บิณฑบาตทาน  ๒  คราวมีผลเสมอกัน(อานิสงส์มาก)

๑.  บิณฑบาตที่นางสุชาดาถวายในวันตรัสรู้   ๒. บิณฑบาตรที่นายจุนทะถวายในวันปรินิพพาน

•   “อนุฏฐานไสยา”  คือการนอนที่ไม่ลุกขึ้นอีกเลย

•   การบูชามี  ๒  อย่าง

๑.  อามิสบูชา  คือ การบูชาวัตถุสิ่งของ    

๒.  ปฏิบัติบูชา  คือ การบูชาด้วยการปฏิบัติตาม   ทรงสรรเสริญปฏิบัติบุชา

•   ถูปารหบุคคลคือบุคคลที่ควรบรรจุใว้ในสถูปเพื่อบูชา มี ๔ จำพวกคือ

๑. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ๒. พระปัจเจกพระพุทธะเจ้า   ๓. พระอรหันตสาวก          ๔. พระเจ้าจักรพรรดิ

•   สังเวชนียสถาน  คือสถานที่ควรระลึกถึง มี ๔ อย่าง คือ  

๑. สถานที่ประสูติ (ลุมพินีวัน)    

๒. สถานที่ตรัสรู้ ( ต้นพระศรีมหาโพธิ์) 

๓.  สถานที่แสดงธรรมจักกัปปวัตนสูตร (ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน) 

๔.  สถานที่ปรินิพพาน คือ  สาลวโนทยาน

•   สาวกองค์สุดท้าย  มีชื่อว่า สุภัททปริพาชก  

•   ก่อนเสด็จปรินิพพานพระพุทธเจ้าตั้งพระธรรมวินัยเป็นศาสดาแทน

•   ปัจฉิมโอวาท  พระพุทธเจ้าทรงแสดงเกี่ยวกับความไม่ประมาท

•   ในเวลาจวนจะปรินิพพานของพระศาสดา  มีพระอานนท์และพระอนุรุทธะ อยู่ในที่นั้น

•   พระบรมศาสดาปรินิพพานที่ สาลวโนทยาน ใต้ต้นสาละคู่  เมืองกุสินารา วันอังคาร  ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ปีมะเส็ง

•   ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ     ที่มกุฏพันธนเจดีย์  ทางทิศตะวันออกแห่งกรุงกุสินารา

บทที่ ๑๐- ๑๑ เสด็จโปรดพุทธบิดา

บทที่ ๑๐- ๑๑  เสด็จโปรดพุทธบิดา

•   พระเจ้าสุทโธทนะส่งอำมาตย์ไปทูตเชิญพระพุทธองค์  ๑๐ คณะด้วยกัน 

•   กาฬุทายีอำมาตย์  เป็นคณะสุดท้ายและทูตเชิญพระพุทธองค์หลังจากตนบรรลุธรรม  และบวชแล้ว ๘ วัน

•   ระยะทางจากราชคฤห์สู่กรุงกบิลพัสดุ์ ๖๐ โยชน์  (๙๖๐ กิโลเมตร)

•   เดินทางวันละโยชน์ (๑๖ กิโลเมตร)  เป็นเวลา  ๖๐  วันพอดี

•   ชาวกบิลพัสดุ์สร้างนิโครธาราม ถวาย

•   ทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่อง  มหาเวสสันดรชาดกแก่ประยูรญาติ

•   พระเจ้าสุทโธทนะทรงบรรลุโสดาบันด้วยคาถาเครื่องเตือนใจสมณะว่า  “ไม่ควรประมาทในก้อนข้าวอันจะพึงลุกขึ้นยืนรับ  ควรประพฤติธรรมให้สุจริตผู้ประพฤติธรรมย่อมอยู่เป็นสุขทั้งในโลกนี้ทั้งในโลกอื่น”

•   ทรงแสดงธรรมโปรดพระนางมหาปชาบดี  และเจ้าสุทโธทนะ  เมื่อจบพระธรรมเทศนา  พระนางตั้งอยู่ในโสดาบันส่วนพระพุทธบิดา ได้บรรลุสกทาคสมิผล  ในวันที่สอง

•   ในวันที่สามพระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมมหาธรรมปาลชาดก  โปรดพระบิดาให้ดำรงอยู่ในพระอนาคามิผล

•   พระนางพิมพาเทวีบรรลุโสดาบันด้วยธรรมเทศนาชื่อว่าจันทกินนรีชาดก

•   พระสารีบุตรทรงบรรพชาราหุลสามเณรที่นิโครธาราม

•   พระราหุลเป็นสามเณรองค์แรกในพระพุทธศาสนา  ด้วยไตรสรณคมน์

•   พระเจ้าสุทโธทนะทูลขอประทานพระพุทธานุญาตว่า “ แต่นี้ต่อไป  กุลบุตรผู้ใดประสงค์จะบรรพชา  หากมารดาบิดายังไม่ยอมพร้อมใจอนุญาตให้บวชแล้วก็ของดไว้  อย่าได้รีบให้บรรพชาอุปสมบทแก่กุลบุตรเป็นอันขาด”

•   บรรลุพระอรหันต์ด้วยพระธรรมเทศนาชื่อว่า ราหุโลวาทสูตร” หลังจากอุปสมบทแล้ว

•   ท่านได้รับยกย่องว่าเป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้ง ในทางใคร่ต่อการศึกษา”

บทที่ ๙ บำเพ็ญพุทธกิจในมคธและเสด็จสักกะ

บทที่ ๙  บำเพ็ญพุทธกิจในมคธและเสด็จสักกะ

•   พระมหากัสสปะมีชื่อเดิมว่า ปิปผลิมาณพ  เป็นบุตรกบิลพราหมณ์กัสสปโคตร  ในบ้านมหาติฏฐะ  จังหวัดมคธรัฐ  แต่งงานกับนางภัททกาปิลานี  บุตรีพราหมณ์โกสิยโครต  แห่งสาคลนคร  จังหวัดมคธรัฐ

•   ปิปผลิมาณพได้เดินทางไปพบพระพุทธเจ้าที่ใต้ต้นไทร มีชื่อว่าพหุปุตตกนิโครธ  กึ่งทางระหว่างกรุงราชคฤห์กับเมืองนาลันทา

•   พระพุทธเจ้าทรงบวชให้พระกัสสปะด้วยการประทานโอวาท  ๓  ข้อ

๑. กัสสปะ ท่านพึงศึกษาว่า  เราจักเข้าไปตั้งความละอายและความยำเกรงไว้ในภิกษุทั้งที่เป็นผู้เฒ่า-ผู้ใหม่-ปานกลาง

๒. ธรรมอันใดที่ประกอบด้วยกุศล เราจะตั้งใจฟังและพิจารณาเนื้อความแห่งธรรมนั้น

๓. เราจักไม่ละสติออกจากกาย  คือพิจารณากายเป็นอารมณ์

•   เมื่อพระกัสสปะบวชแล้ว ภิกษุสหธรรมิกนิยมเรียกท่านว่า  “พระมหากัสสปะ”

•   การอุปสมบทด้วยการรับโอวาท ๓ ข้อ เรียกว่า  โอวาทปฏิคคหณูปสัมปทา

•   พระมหากัสสปะได้ฟังพระพุทธโอวาท  ๓  ข้อแล้วบำเพ็ญเพียรบรรลุธรรมในวันที่ ๘  แห่งการอุปสมบท

•   พระมหากัสสปะ  ถือธุดงค์คุณ  ๓  อย่างคือ 

๑. ถือการนุ่งห่มผ้าบังสุกุลเป็นวัตร  

๒. ถือการเที่ยวบิณฑบาตรเป็นวัตร   

๓. ถือการอยู่ป่าเป็นวัตร

•   ได้รับยกย่องจากพระศาสดาว่า  เป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายผู้ทรงธุดงค์

•   จาตุรงคสันนิบาต แปลว่าการประชุมพร้อมด้วยองค์  ๔  คือ

๑.   พระอรหันต์ขีณาสพ  อยู่จบพรหมจรรย์  ๑๒๕๐  องค์  มาประชุมกัน

๒. พระสาวกเหล่านั้น  ล้วนเป็นเอหิภิกขุ ผู้ได้อภิญญา ๖

๓.   พระสาวกเหล่านั้น  ต่างมากันเองโดยมิได้นัดหมายกันมาก่อน

๔. เป็นวันเพ็ญ  พระจันทร์เต็มดวง  เสวยมาฆฤกษ์   พระบรมศาสดาทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ในท่ามกลางสาวกเหล่านั้น

•  พระศาสดาทรงอนุญาตเสนาสนะ( ที่นอนและที่นั่ง) ๕ ชนิด คือ

๑.วิหาร คือกุฏิมีหลังคา 

๒.  อัฑฒโยค คือกระท่อม 

๓.ปราสาท คือเรือนชั้น(กุฏิหลาย ๆ ชั้น)

๔. หัมมิยะ  ได้แก่  เรือนหรือกุฏิหลังคาตัด      

๕.  คูหา  ได้แก่ ถ้ำ 

•   ราชคหกเศรษฐี เป็นผู้ถวายเสนาสนะ  ๖๐  หลังเป็นคนแรก

•  ทรงแสดงวิธีทำปุพพเปตพลี

•   พระเจ้าพิมพิสารทรงกระปุพพเปตพลีทำเป็นครั้งแรก   

•   ทักษิณาอุทิศคนตายทั่วไป  เรียกว่า  ทักษิณานุปทาน

•   มตกทาน  แปลว่า  การอุทิศให้ผู้ตาย

•   ทักษิณาอุทิศเฉพาะบุรพบิดา  เรียกว่าปุพพเปตพลี

•   การอุปสมบทแบบญัตติจตุตถกรรมอุปสัมปทา  พระราธะบวชเป็นองค์แรก  มีพระสารีบุตรเป็นอุปัชฌาย์  ที่เวฬุวันมหาวิหาร  กรุงราชคฤห์

•   พระราธได้รับยกย่องจากพระศาสดาว่า เป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายในทางปฏิภาณ”

•   การบวชหรืออุปสมบทกรรมมี  ๓  วิธี คือ

๑. เอหิภิกขุอุปสัมปทา   ๒.  ติสรณคมนูปสัมปทา   

๓.  ญัตติจตุตถกรรม 

•  พระพุทธองค์ ทรงแสดงทิศ  ๖  แก่สิงคาละมาณพ