วันอาทิตย์ที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2564

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2560

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ๓๐ที่กันยายน พุทธศักราช๒๕๖๐ 
  
๑.            สังคมทุกวันนี้เกิดความวุ่นวาย เพราะขาดธรรมอะไรบ้าง?
เฉลย เพราะขาดธรรมเป็นโลกบาล๒ อย่าง คือ

๑.   หิริ ความละอายแก่ใจในการประพฤติชั่ว
๒.  โอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อผลของการประพฤติชั่ว

๒.           สติ แปลว่าอะไร ? เพราะเหตุไรจึงชื่อว่าเป็นธรรมมีอุปการะมาก?

เฉลย สติ แปลว่า ความระลึกได้ ฯ เพราะช่วยให้ส าเร็จกิจในทางที่ดี ฯ

๓.     พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ได้ชื่อว่ารัตนะ เพราะเหตุไร?

เฉลย เพราะเป็นของมีคุณค่าและหาได้ยาก เหมือนเพชรนิลจินดามีค่ามา น าประโยชน์ และความสุขมาให้แก่ผู้เป็นเจ้าของ ฯ

๔.     ไตรลักษณ์ ได้แก่อะไรบ้าง?
เฉลย     ๑. อนิจจตา ความเป็นของไม่เที่ยง
๒. ทุกขตา ความเป็นทุกข์
๓.  อนัตตตา ความเป็นของไม่ใช่ตน ฯ

๕.            ผู้ที่ท างานไม่ส าเร็จผลตามที่มุ่งหมายเพราะขาดคุณธรรมอ เฉลย เพราะขาดอิทธิบาท คือคุณเครื่องให้ส าเร็จความประสง๔อย่างคือ์

๑. ฉันทะ พอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น ๒. วิริยะ เพียรประกอบสิ่งนั้น

๓.  จิตตะ   เอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้นไม่วางธุระ
๔.  วิมังสา หมั่นตริตรองพิจารณาเหตุผลในสิ่งนั้น ฯ

๖.            ธรรมอันเป็นเครื่องกั้นจิตไม่ให้บรรลุควา?มีอะไรบ้างดีคืออะไร?
เฉลย คือ นิวรณ์๕ฯ มี

๑. กามฉันท์                  พอใจรักใคร่ในอารมณ์ที่ชอบใจมีรูปเป็นต้น
๒. พยาบาท                  ปองร้ายผู้อื่น
๓. ถีนมิทธะ                  ความที่จิตหดหู่และเคลิบเคลิ้ม
๔. อุทธัจจกุกกุจจะฟุ้งซ่านและร าคาญ
๕. วิจิกิจฉา                   ลังเลไม่ตกลงใจ ฯ


๗.     ค าว่า เจรจาชอบ ในมรรคมีองค์๘นั้น คือเจรจาอย่างไร?

เฉลย คือเว้นจากพูดเท็จ เว้นจากพูดส่อเสียด เว้นจากพูดค าหยาบ และเว พูดเพ้อเจ้อ ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘.            มิตรแท้ที่ควรคบ มีกี่ประเภท?อะไรบ้าง?
เฉลย มี๔ ประเภท ฯ คือ
๑. มิตรมีอุปการะ

๒.  มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์ ๓. มิตรแนะประโยชน์ ๔. มิตรมีความรักใคร่ ฯ

๙.            อบายมุข๔ มีอะไรบ้าง?
เฉลย มี ๑. ความเป็นนักเลงหญิง
๒. ความเป็นนักเลงสุรา

๓.  ความเป็นนักเลงเล่นการพนัน ๔. ความคบคนชั่วเป็นมิตร ฯ

๑๐.  ดื่มน้ าเมามีโทษอย่างไรบ้าง?
เฉลย

มีโทษ๖ อย่าง คือ
๑. เสียทรัพย์
๓. เกิดโรค
๕. ไม่รู้จักอาย

๒. ก่อการทะเลาะวิวาท
๔. ถูกติเตียน
๖. ทอนก าลังปัญญา ฯ


--------------------

ให้เวลา๓ ชั่วโมง






วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2561

 




ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง


วันศุกร์ที่๑๙ ตุลาคมพุทธศักราช๒๕๖๑



 ๑.      ธรรมคุ้มครองโลก มีกี่อย่าง?อะไรบ้าง?


เฉลย มี๒ อย่าง ฯ คือ๑. หิริ ความละอายบาป


๒.         โอตตัปปะ ความกลัวบาป


๒.          พระพุทธเจ้าทรงเป็นบุพพการีของพุทธบริษัทอย่างไร?จงอธิบาย


เฉลย    พระพุทธเจ้าทรงกระท าอุปการะแก่พุทธบริษัทก่อน ด้วยการ แนะน าสั่งสอน ให้รู้ดีรู้ชอบตามพระองค์ เพื่อให้ได้บรรล ทั้ง๓ คือ ประโยชน์ในโลกนี้ ประโยชน์ในโลกหน้า และประโยชน์ อย่างยิ่งคือพระนิพพาน จึงชื่อว่าเป็นบุพพการี ฯ


๓.       ทุจริต คืออะไร?พูดใส่ร้ายผู้อื่น จัดเข้าในทุจริตข้อไหน?


เฉลย ทุจริต คือ ความประพฤติชั่ว ฯ จัดเข้าในวจีทุจริต ฯ


๔.    อริยสัจ๔ มีอะไรบ้าง?ความไม่สบายกายไม่สบายใจ จัดเป็นอริยสัจข้อไหน?

เฉลย  มี ๑. ทุกข์


๒.          สมุทัยคือเหตุให้เกิดทุกข์ ๓. นิโรธ คือความดับทุกข์


๔. มรรค คือข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ ฯจัดเป็นทุกข์ ฯ


๕.   สิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงสอนให้พิจารณาเนืองๆ? มีอะไรบ้าง

ทรงให้พิจารณาอย่างไร?

เฉลย  มี ความแก่ ความเจ็บไข้ ความตาย ความพลัดพราก และกรรม ฯ

ทรงสอนให้พิจารณาว่า

๑. เรามีความแก่เป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความแก่ไปได้


๒. เรามีความเจ็บไข้เป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความเจ็บไข้ไปได้ ๓. เรามีความตายเป็นธรรมดาไม่ล่วงพ้นความตายไปได้ ๔. เราจะต้องพลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งสิ้น


๕. เรามีกรรมเป็นของตัวเรา ท าดีจักได้ดีท าชั่วจักได้ชั่


๖.    อายตนะภายนอก ๖ ได้แก่อะไรบ้าง?


เฉลย    ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อารมณ์ที่มาถูกต้องกา ธรรม คืออารมณ์ ที่เกิดกับใจ ฯ


๗.     สัมมากัมมันตะ ท าการงานชอบ คือท าอย่างไร? เฉลย คือ ท าโดยเว้นจากกายทุจริต๓ได้แก่


เว้นจากการฆ่าสัตว์ เว้นจากการลักทรัพย์-เว้นจากการประพฤติผิดในกาม ฯ


คิหิปฏิบัติ


๘.                                    คุณธรรมเครื่องยึดเหนี่ยวน้ าใจของผู้อื่นไว้?มีอะไรบ้างด้คืออะไ?

เฉลย  คือสังคหวัตถุ๔ฯ



มี ๑. ทาน ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ ๒. ปิยวาจา เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน



๓.          อัตถจริยา ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น ๔. สมานัตตตา ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัว ฯ


๙.    ฆราวาสผู้ครองเรือนควรตั้งอยู่ในธรรมข้อใดบ้าง?

เฉลย



ควรตั้งอยู่ในฆราวาสธรรม๔คือ

๑. สัจจะ       สัตย์ซื่อต่อกัน

๒. ทมะ          รู้จักข่มจิตของตน

๓. ขันติ          อดทน

๔. จาคะ       สละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน ฯ


๑๐.

ศีลที่คฤหัสถ์ควรรักษาเป็นนิตย์?ได้แก่อะไรบ้างคืออะไร?

เฉลย



คือ ศีล๕ ฯ ได้แก่

๑. เว้นจากท าชีวิตสัตว์ให้ตกล่วงไป



๒.         เว้นจากถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยอาการแห่ ๓. เว้นจากประพฤติผิดในกาม ๔. เว้นจากพูดเท็จ


๕. เว้นจากดื่มน้ าเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแ ประมาท ฯ



-------------------

ให้เวลา๓ ชั่วโมง







วันศุกร์ที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2564

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2562




ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง
วันอังคาร ที่ ๘ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒


 ๑.           โลกเดือดร้อนวุ่นวายในปัจจุบันนี้ เพราะขาดธรรมอะไร?
ตอบ  เพราะขาดธรรมคุ้มครองโลก ๒ อย่าง คือ

๑.           หิริ ความละอายบาป
๒. โอตตัปปะความกลัวบาป ฯ

๒.                                     คนที่ทำอะไรมักพลั้งพลาด เพราะขาดธรรมอะไร?
ตอบ      เพราะขาดสติ ความระลึกได้ก่อนแต่จะทำ และขาดสัมปชัญญะ ความรู้ตัวในขณะทำ ฯ

๓.                                     บุพพการีและกตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลเช่นไร?
ตอบ บุพพการี ได้แก่ บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวที ได้แก่ บุคคลผู้รู้อุปการะที่ผู้อื่นทำแก่ แล้วทำตอบแทน ฯ

 ๔.             สิ่งเป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญเรียกว่าอะไร?
โดยย่อมีอะไรบ้าง?

ตอบ      เรียกว่า บุญกิริยาวัตถุ ฯ โดยย่อมี ๓ คือ

๑. ทานมัย บุญสำเร็จด้วยการบริจาคทาน ๔ ๒. สีลมัย บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล
๓.         ภาวนามัย บุญสำเร็จด้วยการเจริญภาวนา ฯ

๕.                                     รัตนะ ๓ มีอะไรบ้าง?รัตนะ ๓ นั้น มีคุณอย่างไร ? ตอบ มี พระพุทธ ๑ พระธรรม ๑ พระสงฆ์ ๑ ฯ

มีคุณอย่างนี้ คื
๑. พระพุทธเจ้ารู้ดีรู้ชอบด้วยพระองค์เองก่อนแล้ว สอนผู้อื่นให้รู้ตาม

๒. พระธรรมย่อมรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว
๓.         พระสงฆ์ปฏิบัติชอบตามคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว สอนผู้อื่นให้กระทำตาม ฯ

๖.       ผู้ที่ทำงานไม่สำเร็จผลตามที่มุ่งหมายเพราะขาดคุณธรรม อะไรบ้าง?

ตอบ      เพราะขาดอิทธิบาท คือ คุณเครื่องให้สำเร็จความประสงค์ ๔ อย่าง คือ

๑.           ฉันทะ พอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น ๒. วิริยะ เพียรประกอบสิ่งนั้น

๓. จิตตะเอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้นไม่วางธุระ
๔. วิมังสา หมั่นตริตรองพิจารณาเหตุผลในสิ่งนั้น ฯ

๗.  กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด มีชื่อเรียกว่าอะไร?คืออะไรบ้าง?
ตอบ  มีชื่อเรียกว่า อนันตริยกรรม ฯ

คือ๑. มาตุฆาต ฆ่ามารดา
๒. ปิตุฆาต ฆ่าบิดา
๓. อรหันตฆาต ฆ่าพระอรหันต์
๔. โลหิตุปบาท ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงยังพระโลหิต
ให้ห้อขึ้นไป
๕. สังฆเภท ยังสงฆ์ให้แตกจากกัน ฯ


คิหิปฏิบัติ
๘.            ผู้หวังประโยชน์ปัจจุบันจะต้องปฏิบัติอย่างไรจึงจะได้สมห?
ตอบ      ต้องปฏิบัติตามหลักทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ ๔ ประการ คือ
๑.          อุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ในการประกอบกิจการงาน ในการศึกษาเล่าเรียนในการทำธุระหน้าที่ของตน

๒.        อารักขสัมปทา ถึงพร้อมด้วยการรักษาทั้งทรัพย์และการงาน ไม่ให้เสื่อมไป
๓. กัลยาณมิตตตา ความมีเพื่อนเป็นคนดี ไม่คบคนชั่ว
๔. สมชีวิตาความเลี้ยงชีวิตตามสมควรแก่กำลังทรัพย์ที่หาได้

๙.                                       อบายมุข คืออะไร?ดื่มน้ำเมามีโทษอย่างไรบ้าง?
ตอบ      คือ เหตุเครื่องฉิบหาย ฯ
มีโทษ ๖ อย่าง คือ

๑. เสียทรัพย์                      ๒. ก่อการทะเลาะวิวาท
๓. เกิดโรค                        ๔. ถูกติเตียน
๕. ไม่รู้จักอาย             ๖. ทอนกำลังปัญญา ฯ
 ๑๐.       ความสุขของผู้ครองเรือนตามหลักพระพุทธศาสนา เกิดมาจากเหตุอะไรบ้าง ?
ตอบ      เกิดจากเหตุ ๔ อย่าง คือ
๑. สุขเกิดแต่ความมีทรัพย์

๒.         สุขเกิดแต่การจ่ายทรัพย์บริโภค ๓. สุขเกิดแต่ความไม่ต้องเป็นหนี้

๔. สุขเกิดแต่ประกอบการงานที่ปราศจากโทษ ฯ

--------------------

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง