วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก 2560

 

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง

วันพุธ ที่๘พฤศจิกายน พุทธศักราช๒๕๖๐ 

๑.                                 สังฆกรรม๔ นั้น อย่างไหนต้องท าในสีมา อย่างไหนท านอกสีมาก?

ตอบ    ญัตติกรรม ญัตติทุติยกรรม และญัตติจตุตถกรรม ต้องท าในสีม ส่วนอปโลกนกรรม ท านอกสีมาได้ ฯ

๒.                               สีมา มีกี่ประเภท?อะไรบ้าง?

ตอบ มี๒ ประเภท ฯ คือ พัทธสีมา และ อพัทธสีมา ฯ

๓.                               พระทัพพมัลลบุตร มีความด าริอย่างไร ? พระศาสดาทรงทราบแล้

ทรงสาธุการตรัสให้สงฆ์สมมติให้ท่านรับหน้าที่อะไรบ้าง?

ตอบ    ท่านด าริว่า ท่านอยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ควรจะรับธุระของสงฆ์ จึงกราบทูลพระศาสดา ฯทรงสาธุการแล้วตรัสให้สงฆ์สมมติท่าน ให้เป็นภัตตุทเทสกะ และเสนาสนคาหาปกะ ฯ

๔.                                กฐิน มีชื่อมาจากอะไร?ผ้าที่เป็นกฐินได้มีอะไรบ้าง?

ตอบ มาจากชื่อไม้สะดึงที่ลาดหรือกางออกส าหรับขึงจีวรเพื่อเย็บ มี ๑. ผ้าใหม่

๒.         ผ้าเทียมใหม่คือผ้าฟอกสะอาดแล้ว ๓. ผ้าเก่า ๔. ผ้าบังสุกุล

๕. ผ้าที่ตกตามร้านตลาดซึ่งเขาน ามาถวายสงฆ์ ฯ

๕.                                อภัพพบุคคลในอุปสมบทกรรมได้แก่บุคคลเช่นไร?โดยวัตถุมีกี่อย่าง? อะไรบ้าง?

ตอบ  ได้แก่บุคคลที่ไม่สมควรแก่การอุปสมบท อุปสมบทไม่ขึ้น

อุปสมบทตลอดชีวิต ฯ

โดยวัตถุมี๓คือ

๑. พวกที่มีเพศบกพร่อง ไม่รู้ว่าเป็นชายหรือเป็นหญิง

๒.          พวกประพฤติผิดพระธรรมวินัย เช่น ฆ่าพระอรหันต์ เป็นต้น ๓. พวกประพฤติผิดต่อผู้ให้ก าเนิดของตน คือ ฆ่ามารดาบิดา ฯ

๖.                                 อนุวาทาธิกรณ์เช่นไร อันภิกษุจะพึงยกขึ้นพิจารณาตัดสินไ?

ตอบ  ต้องเป็นเรื่องมีมูล คือ

เรื่องที่ได้เห็นเอง๑

เรื่องที่ได้ยินเองหรือมีผู้บอกและเชื่อว่าเป็นจริง๑ เรื่องที่เว้นจาก๒สถานนั้นแต่รังเกียจโดยอาการ๑ฯ

๗.                                สัมมุขาวินัยมีองค์เท่าไร?อะไรบ้าง?

ตอบ  มีองค์๔ ฯ คือ

๑.            ในที่พร้อมหน้าสงฆ์

๒.          ในที่พร้อมหน้าธรรม ๓. ในที่พร้อมหน้าวินัย ๔. ในที่พร้อมหน้าบุคคล ฯ

๘.                                วุฏฐานวิธีหมายถึงอะไร?ในการท าวุฏฐานวิธีแต่ละอย่างนั ต้องการสงฆ์จ านวนเท่าไรเป็นอย่างน้อย?

ตอบ    หมายถึงระเบียบวิธีเป็นเครื่องออกจากอาบัติสังฆาทิเสสฯ อัพภาน ต้องการสงฆ์๒๐ รูปเป็นอย่างน้อย นอกนั้นต้องการ ตั้งแต่๔รูป ขึ้นไป ฯ

พระราชบัญญัติ

๙.                                  กรรมการมหาเถรสมาคมซึ่งสมเด็จพระสังฆราชทรงแต่งตั้ง พ้นจากต าแหน่งเมื่อใด?

ตอบ  พ้นเมื่อ

๑. มรณภาพ

๒.         พ้นจากความเป็นพระภิกษุ ๓. ลาออก

๔. สมเด็จพระสังฆราชมีพระบัญชาให้ออก ๕. อยู่ครบวาระ๒ ปี ฯ

๑๐.           จงให้ความหมายของค าต่อไปนี้ ก. ที่วัด

ข.           ที่ธรณีสงฆ์ ค. ที่กัลปนา

ตอบ    ก. ที่วัดคือที่ซึ่งตั้งวัดตลอดจนเขตของวัดนั้น ข. ที่ธรณีสงฆ์ คือที่ซึ่งเป็นสมบัติของวัด

ค.          ที่กัลปนา คือที่ซึ่งมีผู้อุทิศแต่ผลประโยชน์ให้วัด หรือ

ให้เวลา๓ ชั่วโมง

วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก 2561

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑

๑.                                  ญัตติและอนุสาวนา หมายถึงอะไร?ญัตติมีใช้ในสังฆกรรม

อะไรบ้าง?

ตอบ ญัตติ หมายถึง ค าเผดียงสงฆ์

อนุสาวนาหมายถึง การสวดประกาศค าปรึกษาและข้อตกลงของสงฆ์ ฯ

มีใช้ใน๓ สังฆกรรม คือ

๑. ญัตติกรรม

๒.           ญัตติทุติยกรรม ๓. ญัตติจตุตถกรรม ฯ

๒.                                สีมาสังกระ คืออะไร? สงฆ์จะท าสังฆกรรมในสีมาเช่นนั้นไ หรือไม่อย่างไร?

ตอบ คือสีมาที่สมมติคาบเกี่ยวกันระหว่างสีมาที่สมมติไว้เดิม

และสีมาที่สมมติขึ้นใหม่ ฯ

สงฆ์ท าสังฆกรรมในสีมาที่สมมติไว้เดิมได้ แต่ท าในสีมา

ที่สมมติขึ้นใหม่ไม่ได้ ฯ

๓.                                ภิกษุผู้ควรได้รับสมมติให้เป็นภัตตุทเทสกะ ต้องประ คุณสมบัติเช่นไร?

ตอบ ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติดังนี้ คือ

๑. เว้นอคติ๔ คือ ฉันทาคติ โทสาคติ โมหาคติ ภยาคติ ๒. รู้จักภัตรที่ควรแจกหรือมิควรแจก ๓. รู้จักล าดับที่พึงแจก ฯ

๔.                                การกรานกฐิน คืออะไร?อธิบายพอเข้าใจ

ตอบ คือเมื่อมีผ้าเกิดขึ้นแก่สงฆ์ในเดือนท้ายฤดูฝนพอจะท าเป

ผืนใดผืนหนึ่งได้ สงฆ์พร้อมใจกันยกให้แก่ภิกษุรูปหนึ่ง

ภิกษุผู้ได้รับผ้านั้นน าไปทผืนใดผืนหนึ่งให้แล้วเสร็จาเป็นไตรจีวร

ในวันนั้น แล้วมาบอกแก่ภิกษุผู้ยกผ้านั้นให้เพื่ออนุโมท

ภิกษุเหล่านั้อนุโมทนา ทั้งหมดนี้ คือการกรานกฐิน ฯ

๕.                                ผู้จะเข้ามาอุปสมบทเป็นภิกษุในพระพุทธศาสนา ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติอะไรบ้าง?

ตอบ ประกอบด้วยคุณสมบัติ๕ประการ คือ

๑. เป็นชาย

๒. มีอายุครบ๒๐ ปี

๓.           ไม่เป็นมนุษย์วิบัติถูกตอนเช่นหรือเป็นกะเทย เป็นต้น ๔. ไม่เคยท าอนันตริยกรรม

๕. ไม่เคยต้องปาราชิก หรือไม่เคยเข้ารีตเดียรถีย์ทั้งที่เ

๖.                                 ลักษณะการปกปิดอาบัตินั้น พระอรรถกถาจารย์แสดงไว้กี่ปร? อะไรบ้าง?

ตอบ แสดงไว้๑๐ ประการ ฯ

จัดเป็น๕ คู่ คือ

๑.             เป็นอาบัติและรู้ว่าเป็นอาบัติ ๒. เป็นปกตัตตะและรู้ว่าเป็นปกตัตตะ ๓. ไม่มีอันตรายและรู้ว่าไม่มีอันตราย

๔.           อาจอยู่ และรู้ว่าอาจอยู่ ๕. ใคร่จะปิด และปิดไว้ ฯ

๗.                                กิจจาธิกรณ์และนิคคหะคืออะไร?

ตอบ   กิจจาธิกรณ์ คือ กิจอันจะพึงท าด้วยประชุมสงฆ์ ต่างโดย เป็นอปโลกนกรรมญัตติกรรม ญัตติทุติยกรรม ญัตติจตุตถกรรม นิคคหะ คือ การข่ม เป็นกิจอย่างหนึ่งแห่งผู้ปกครองหมู่ ฯ

๘.                                นาสนา คืออะไร? บุคคลเช่นไรที่ทรงอนุญาตให้นาสนา?

ตอบ   คือการยังบุคคลผู้ไม่สมควรถือเพศภิกษุและสามเณรให้สละเพศเส บุคคลที่ทรงพระอนุญาตให้นาสนามี๓ประเภท คือ

๑.             ภิกษุต้องอันติมวัตถุแล้วยังปฏิญญาตนเป็นภิกษุ ๒. บุคคลผู้อุปสมบทไม่ขึ้น ได้รับอุปสมบทแต่สงฆ์ ๓. สามเณรผู้ประกอบด้วยองค์๑๐ข้อใดข้อหนึเช่นง เป็นผู้มักผลาญ

ชีวิตสัตว์ เป็นต้น ฯ

พระราชบัญญัติ

๙.                                  พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ คืออะไร?

ตอบ คือ กฏหมายฉบับหนึ่งว่าด้วยคณะสงฆ์ ฯ

๑๐.  เจ้าอาวาส ตามกฎมหาเถรสมาคม ฉบับที่๒๔ใครเป็นผู้แต่งตั้ง?

ตอบ สมเด็จพระสังฆราช ทรงมีพระบัญชาแต่งตั้งเจ้าอาวาสพระอาราม

หลวง ตามมติมหาเถรสมาคม

เจ้าคณะจังหวัด แต่งตั้งเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ ฯ

ให้เวลา๓ ชั่วโมง

 

วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก 2562

 

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๑๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒ 

๑.                 สังฆกรรมมีอะไรบ้าง?สังฆกรรมอะไรที่สงฆ์จตุวรรคทำไม่ได้?

ตอบ     มี ๑. อปโลกนกรรม                  ๒. ญัตติกรรม

๓. ญัตติทุติยกรรม๔. ญัตติจตุตถกรรม ฯ

ปวารณา ให้ผ้ากฐิน อุปสมบท และอัพภาน สงฆ์จตุวรรคทำไม่ได้

๒.                สังฆกรรมย่อมวิบัติเพราะเหตุไรบ้าง?ภิกษุ รูป๓ ประชุมกัน ในสีมาสวดปาฏิโมกข์ชื่อว่าวิบัติเพราะเหตุไหน?

ตอบ     สังฆกรรมย่อมวิบัติ (คือใช้ไม่ได้ แม้ทำแล้วก็ไม่เป็นอั

เหตุ ๔ อย่างคือ เพราะวัตถุบ้าง เพราะสีมาบ้าง เพราะปริสะบ้

เพราะกรรมวาจาบ้าง ฯ

ชื่อว่าวิบัติเพราะปริสะ ฯ

๓.                สีมาคืออะไร?มีความสำคัญอย่างไร?

ตอบ     คือเขตประชุมของสงฆ์ผู้ทำสังฆกรรม ฯ

มีความสำคัญ เพื่อจะกำหนดรู้เขตประชุมแห่งสงฆ์ที่ประชุมก

ทำสังฆกรรมมีการให้อุปสมบทแก่กุลบุตร เป็นต้น ที่พระศาสด

อนุญาตให้สงฆ์พร้อมเพรียง กันทำ ฯ

๔.                เจ้าอธิการตามพระวินัยหมายถึงใคร? สงฆ์พึงสวดสมมติ เจ้าอธิการด้วยกรรมวาจาประเภทใด?

ตอบ     หมายถึง ภิกษุผู้ได้รับสมมติจากสงฆ์ให้เป็นเจ้าหน้าที่ทำกา พึงสวดสมมติด้วยญัตติทุติยกรรม ฯ

๕.                การอปโลกน์ และ การสวดกรรมวาจาให้ผ้ากฐิน จัดเป็นสังฆกรร ประเภทใด ? อย่างไหนต้องทำในสีมอย่างไหนทำนอกสีมาก็ได้?

ตอบ     การอปโลกน์เพื่อให้ผ้ากฐิน จัดเป็นอปโลกนกรรม การสวดเพื่อให้ผ้ากฐิน จัดเป็นญัตติทุติยกรรม ฯ การอปโลกน์เพื่อให้ผ้ากฐิน ทำในสีมาหรือนอกสีมาก็ได้ การสวดกรรมวาจาให้ผ้ากฐินต้องทำในสีมาเท่านั้น ฯ

๖.                 ในอุปสมบทกรรม อภัพพบุคคลายถึงใครหม? จำแนกโดยประเภท มีเท่าไร?อะไรบ้าง?

ตอบ     หมายถึงบุคคลที่ทรงห้ามไม่ให้อุปสมบท ฯ มี ๓ ประเภท ฯ คือ

๑. เพศบกพร่อง

๒. คนทำผิดต่อพระศาสนา

๓.  ประพฤติผิดต่อกำเนิดของเขาเอง ฯ

๗.               ภิกษุผู้ก่อวิวาทาธิกรณ์ อย่างไรชื่อว่าปรารถนาดี อย่างไรชื่อว่าปรารถนาเลว ?

ตอบ     ผู้ก่อวิวาทาธิกรณ์เพราะเห็นแก่พระธรรมวินัย ปราศจากโลภะ โ

โมหะ ชื่อว่าทำด้วยปรารถนาดี

ผู้ก่อวิวาทาธิกรณ์ด้วยทิฏฐิมานะแม้รู้ว่าผิดก็ขืนทำ ประกอบด้วย

โลภะ โทสะ โมหะ ชื่อว่าทำด้วยปรารถนาเลว ฯ

๘.                วุฏฐานวิธี แปลว่าอะไร?ะกอบด้วยอะไรบ้าง ?

ตอบ แปลว่าระเบียบเป็นเครื่องออกจากอาบัติ ฯ ประกอบด้วยปริวาส มานัต ปฏิกัสสนา และอัพภาน ฯ

 พระราชบัญญัติคณะสงฆ์

๙.                เจ้าอาวาสหมายถึงใคร? ภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัด ที่ไม่ใช่พระอารามหลวง ต้องมีคุณสมบัติโดยเฉพาะอะไรบ้าง?

ตอบ     หมายถึง พระภิกษุผู้ได้รับแต่งตั้งตามกฎมหาเถรสมาคม ให้เป็นพระสังฆาธิการปกครองวัดใดวัดหนึ่ง ฯ คือ ๑. มีพรรษาพ้น ๕

๒.   เป็นผู้ทรงเกียรติคุณ เป็นที่เคารพนับถือของคฤหัสถ์ และบรรพชิตในถิ่นนั้น ฯ

๑๐. ที่วัด ที่ธรณีสงฆ์ และที่ศาสนสมบัติกลาง ได้แก่สถานที? ตอบ ที่วัด ได้แก่ที่ซึ่งตั้งวัดตลอดจนเขตของวัดนั้น

ที่ธรณีสงฆ์ ได้แก่ที่ซึ่งเป็นสมบัติของวัดนอกจากที่ตั้ง ที่ศาสนสมบัติกลาง ได้แก่ที่ซึ่งเป็นทรัพย์สินของพระศาสน ซึ่งมิใช่ของวัดใดวัดหนึ่ง ฯ

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง