วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2549

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

   ๑.  พุทธประวัติว่าด้วยเรื่องอะไร ?  มีความสำคัญอย่างไรที่ต้องเรียนรู้ ?

   ๑.  ว่าด้วยเรื่องความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงพระพุทธจริยา

        ในด้านต่างๆ ของพระองค์ให้ปรากฏ ฯ

        มีความสำคัญในการศึกษาและปฏิบัติพระพุทธศาสนา เพราะแสดง

        พระพุทธจริยาให้ปรากฏ เช่นเดียวกับตำนานย่อมมีความสำคัญต่อชาติ

        ของตนที่ให้รู้ได้ว่าชาติได้เป็นมาแล้วอย่างไร ฯ

  ๒.  พระนามและนามต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร ?

              ๑.  มหาปชาบดีโคตมี

              ๒.  อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส)

  ๒.        ๑.  มหาปชาบดีโคตมี เป็นพระมาตุจฉา คือพระน้านางของเจ้าชาย

                   สิทธัตถะ

              ๒.  อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส) คือ ดาบสผู้เป็นที่คุ้นเคยของ

                   ราชสกุล ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าสุทโธทนะ เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะ

                   ประสูติใหม่ๆ และพยากรณ์ว่า พระราชกุมารจะได้เป็นพระเจ้า

                   จักรพรรดิราช หรือศาสดาเอกในโลก ฯ 

  ๓.  เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภอะไรจึงเสด็จออกบรรพชา ? หลังจากบรรพชา

        แล้วกี่ปีจึงตรัสรู้ ?

  ๓.  ทรงปรารภความแก่ ความเจ็บ ความตาย และสมณะ (เทวทูต ๔) ฯ

        ๖ ปี จึงตรัสรู้ ฯ

   ๔.  พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานที่ใต้ต้นไม้อะไร ?

   ๔.  ประสูติ และ ปรินิพพาน ใต้ต้นสาละ

        ตรัสรู้ ใต้ต้นโพธิ์ (อัสสัตถพฤกษ์) ฯ

   ๕.  ในปฐมเทศนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงอริยสัจไว้เท่าไร ?  อะไรบ้าง ?

   ๕.  ทรงแสดงอริยสัจไว้ ๔ ประการ ฯ

        คือ  

              ๑.  ทุกข์

              ๒.  สมุทัย

              ๓.  นิโรธ

              ๔.  มรรค ฯ

   ๖.  เพราะเหตุใดพระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐาน

        พระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก ?

   ๖.  เพราะแคว้นมคธเป็นเมืองใหญ่มีอำนาจและบริบูรณ์ด้วยสมบัติ คับคั่ง

        ด้วยประชาชน พระเจ้าพิมพิสารทรงปกครองโดยสิทธิ์ขาด ทั้งเป็นที่อยู่

        แห่งครูเจ้าลัทธิมากกว่ามาก ฯ

  ๗.  ผู้ใดได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้ และภัตตาหารมื้อสุดท้าย

        ก่อนปรินิพพานแก่พระพุทธเจ้า ?

  ๗.  ตปุสสะและภัลลิกะ ๒ พาณิช ได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้แล้ว

        นายจุนทกัมมารบุตร ได้ถวายภัตตาหารมื้อสุดท้ายก่อนปรินิพพาน ฯ

ศาสนพิธี

  ๘.  จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้

              ก.  กุศลพิธี        

              ข.  พุทธมามกะ  

              ค.  บุญพิธี

               ง.  ปาฏิบุคลิกทาน        

              จ.  สังฆทาน

  ๘.         ก.  กุศลพิธี หมายถึง พิธีการบำเพ็ญกุศล

              ข.  พุทธมามกะ หมายถึง ผู้ประกาศตนว่าเป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า                                    เป็นการแสดงตนให้ปรากฏว่ายอมรับนับถือพระพุทธศาสนา

                   ประจำชีวิตของตน

              ค.  บุญพิธี หมายถึง พิธีการทำบุญ

               ง.  ปาฏิบุคลิกทาน หมายถึง ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้

              จ.  สังฆทาน หมายถึง ทานที่ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลาง                   ให้สงฆ์เฉลี่ยกันใช้สอย ฯ 

   ๙.  การแสดงความเคารพพระมีกี่วิธี ?  อะไรบ้าง ?

   ๙.  มี ๓ วิธี ฯ

        คือ 

              ๑.  ประนมมือ ในบาลีเรียกว่า ทำอัญชลี

            ๒.  ไหว้ ในบาลีเรียกว่า นมัสการ

             ๓.  กราบ ในบาลีเรียกว่า อภิวาท ฯ

๑๐.  การกรวดน้ำมีวิธีทำอย่างไรบ้าง ?  คำกรวดน้ำแบบย่อที่สุดว่าอย่างไร ?

๑๐.  วิธีกรวดน้ำ คือเตรียมน้ำสะอาดใส่ไว้ในภาชนะที่ใส่น้ำกรวด พอ

        พระสงฆ์เริ่มอนุโมทนาด้วยบทว่า ยถา… ก็เริ่มกรวดน้ำ  โดยตั้งใจนึก

        อุทิศส่วนบุญ ฯ

        คำกรวดน้ำแบบย่อว่า อิทํ เม าตีนํ โหตุ แปลว่า ขอบุญกุศลนี้

        จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้าเถิด หรือ สุขิตา โหนฺตุ าตโย

        แปลว่า ขอญาติทั้งหลายจงเป็นสุขๆ เถิด ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2550

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๐

๑.     เมื่อพระพุทธเจ้าประสูติได้ ๕ วัน และ ๗ วัน มีเหตุการณ์สำคัญอะไรเกิดขึ้น ?

๑.     เมื่อประสูติได้ ๕ วัน พระราชบิดาเชิญพราหมณ์ ๑๐๘ คนมาฉันโภชนาหาร ทำนายพระลักษณะและขนานพระนาม 

และเมื่อประสูติได้ ๗ วัน  พระราชมารดาเสด็จสวรรคต ฯ

๒.    พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ในวันใด ?   ที่ไหน ?

๒.    ประสูติในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศก ๘๐ ปี

ตรัสรู้ในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศก ๔๕ ปี

และปรินิพพานในวันเพ็ญเดือน ๖ ปีตั้งต้นพุทธศก ฯ

ส่วนสถานที่นั้น คือ ประสูติที่ใต้ร่มไม้สาละในลุมพินีวัน ระหว่าง     กรุงกบิลพัสดุ์และกรุงเทวทหะ

ตรัสรู้ที่ใต้ต้นโพธิ์ (อัสสัตถพฤกษ์) ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา

ปรินิพพานที่ป่าไม้สาละ (สาลวโนทยาน) เมืองกุสินารา ฯ

๓.    เจ้าชายนันทกุมารกับเจ้าหญิงรูปนันทา เป็นพระโอรสและพระธิดาของใคร ?  มีความเกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถกุมารอย่างไร ?

๓.    เป็นพระโอรสและพระธิดาของพระเจ้าสุทโธทนะกับพระนางปชาบดีโคตมี ฯ   มีความเกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถกุมารโดยเป็นพระกนิฏฐภาดาและ กนิฏฐภคินีต่างพระมารดา ฯ

๔.     เหตุการณ์ที่เงาต้นหว้าในเวลาบ่ายแล้วไม่คล้อยไปตามตะวัน กลับตั้งอยู่ดุจเวลาเที่ยง  ปรากฏเมื่อคราวพระมหาบุรุษทรงทำอะไรอยู่ ?

๔.     ทรงนั่งขัดบัลลังก์สมาธิ เจริญอานาปานสติกัมมัฏฐาน ทำปฐมฌาน   ให้เกิดขึ้น ฯ

๕.     ธรรมจักษุ ดวงตาเห็นธรรมนั้น คือเห็นว่าอย่างไร ?   ได้เกิดขึ้นแก่    ผู้ใดเป็นคนแรก ?

๕.     เห็นว่า “สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดล้วนมีความดับเป็นธรรมดา” ฯ   เกิดแก่โกณฑัญญพราหมณ์เป็นคนแรก ฯ

๖.     พระพุทธองค์ทรงปลงอายุสังขาร คือทรงทำอย่างไร ? ไหน ? เมื่อไร ?

๖.     คือทรงกำหนดพระหฤทัยว่า “จักปรินิพพานในอีก ๓ เดือนข้างหน้า” ฯ   ทรงทำที่ปาวาลเจดีย์ เมืองเวสาลี แคว้นวัชชี ฯ  เมื่อวันเพ็ญเดือน ๓ ก่อนปรินิพพาน ๓ เดือน (วันมาฆบูชา) ฯ

๗.    พระพุทธเจ้าเสวยพระกระยาหารอะไร ก่อนแต่เสด็จปรินิพพาน ?   ใครถวาย ?

๗.    เสวยมังสะสุกรอ่อน (สูกรมัททวะ) ฯ  นายจุนทกัมมารบุตรถวาย ฯ

 ศาสนพิธี

๘.    ศาสนพิธี คืออะไร ?   เมื่อแยกเป็นหมวดจะได้หมวดอะไรบ้าง

การทำบุญขึ้นบ้านใหม่จัดอยู่ในหมวดไหน ?

๘.    คือ แบบอย่างหรือแบบแผนต่าง ๆ ที่พึงปฏิบัติในทางพระพุทธศาสนา ฯ

จะได้

๑.  หมวดกุศลพิธี              ๒. หมวดบุญพิธี

๓. หมวดทานพิธี               ๔. หมวดปกิณกะ ฯ

จัดอยู่ในหมวดบุญพิธี ฯ

๙.     วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่นิยมประกอบพิธีกรรมมีการบูชาเป็นต้น  ปีหนึ่ง ๆ มีวันอะไรบ้าง ?

๙.     วันวิสาขบูชา   วันอัฏฐมีบูชา   วันมาฆบูชา   และวันอาสาฬหบูชา ฯ

๑๐. การเดินเวียนเทียนรอบปูชนียสถานในวันสำคัญทางพระศาสนา 

        เดินเวียนซ้ายหรือเดินเวียนขวา ?   เดินเวียนกี่รอบ ?  

แต่ละรอบพึงปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐. เดินเวียนขวา  คือเดินเวียนไปทางที่มือขวาของตนหันเข้าหาสถานที่ ที่เวียนนั้น ฯ

        เวียน ๓ รอบ ฯ พึงปฏิบัติอย่างนี้

        รอบที่ ๑  พึงตั้งใจระลึกถึงพระพุทธคุณโดยนัยบท  อิติปิ โส ภควา อรหํ ฯลฯ

        รอบที่ ๒  พึงตั้งใจระลึกถึงพระธรรมคุณโดยนัยบท สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม ฯลฯ

        รอบที่ ๓  พึงตั้งใจระลึกถึงพระสังฆคุณโดยนัยบท  สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ฯลฯ ฯ

***********

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2551

 วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2551

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๑

๑.     คนในชมพูทวีปแบ่งเป็นกี่วรรณะ ? อะไรบ้าง ? พระพุทธบิดาอยู่ในวรรณะอะไร ?

๑.    แบ่งเป็น ๔ วรรณะ ฯ   คือ วรรณะกษัตริย์ วรรณะพราหมณ์

      วรรณะแพศย์ วรรณะศูทร ฯ อยู่ในวรรณะกษัตริย์ ฯ

๒.    อสิตดาบสได้ทำนายสิทธัตถกุมารไว้อย่างไร ?

๒.    ทำนายไว้ว่า ถ้าอยู่ครองสมบัติ จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ

ถ้าออกบวช จักได้เป็นพระศาสดาเอกในโลก ฯ

๓.    พระกระยาหารมื้อแรกของพระพุทธเจ้าหลังตรัสรู้คืออะไร ?         ใครเป็นผู้ถวาย ?

๓.    คือ ข้าวสัตตุผง ข้าวสัตตุก้อน ฯ พ่อค้า ๒ คน ชื่อตปุสสะและภัลลิกะ ฯ

๔.     พระอรหันตสาวก ๕ รูปแรก คือใครบ้าง ?

๔.     คือ ๑. พระโกณฑัญญะ ๒. วัปปะ ๓. ภัททิยะ ๔. มหานามะ

๕. อัสสชิ ฯ

๕.     พระพุทธเจ้าทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตรแก่ใคร ? ที่ไหน ?

๕.     แก่ชฎิล ๓ พี่น้อง และบริวาร ๑,๐๐๐ คน ฯ

ที่ตำบลคยาสีสะ ใกล้แม่น้ำคยา ฯ

๖.     จาตุรงคสันนิบาต คือ การประชุมที่ประกอบด้วยองค์อะไรบ้าง ?

๖.     ด้วยองค์ คือ

๑. พระสาวกผู้เข้าประชุมนั้น ล้วนเป็นพระอรหันต์

๒. ทุกท่านล้วนได้รับเอหิภิกขุอุปสัมปทา

๓. ไม่ได้มีการนัดหมาย ต่างมาประชุมพร้อมกันเอง

๔. วันนั้นเป็นวันเพ็ญเดือนมาฆะ และพระศาสดาประทาน

    พระบรมพุทโธวาท ซึ่งเรียกว่า โอวาทปาฏิโมกข์ ฯ

๗.    สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร

      ก. ลุมพินีวัน ข. อิสิปตนมฤคทายวัน ค. สาลวโนทยาน

๗.    ก. ลุมพินีวัน เป็นสถานที่ประสูติ

ข. อิสิปตนมฤคทายวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงปฐมเทศนา

ค. สาลวโนทยาน เป็นสถานที่ปรินิพพาน

ศาสนพิธี

๘.    คำอาราธนาเบญจศีล ว่าอย่างไร ?  

๘.    มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ ยาจาม

        ทุติยมฺปิ มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ  ยาจาม

        ตติยมฺปิ มยํ ภนฺเต, วิสุ วิสุ รกฺขนตฺถาย, ติสรเณน สห ปญฺจสีลานิ  ยาจาม ฯ

๙.     ในพิธีทำบุญงานมงคล  เจ้าภาพพึงจุดเทียนน้ำมนต์  เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์สูตรใด ?

๙.     มงคลสูตร ฯ

๑๐. คำอาราธนาพระสงฆ์มาสวดมนต์ในพิธีทำบุญงานมงคลกับในพิธีทำ

      บุญงานอวมงคล ต่างกันอย่างไร ?

๑๐. ในงานมงคล ใช้คำว่า ขออาราธนาเจริญพระพุทธมนต์

     ส่วนในงานอวมงคล ใช้คำว่า ขออาราธนาสวดพระพุทธมนต์

***********