วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2552

 ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันพุธ ที่ ๓๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๒

๑.     การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไร ?

๑.      ได้ประโยชน์ ๒ ประการ คือ

๑.   ในด้านการศึกษา ทำให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เช่นเดียว

       กับการศึกษาตำนานความเป็นมาของชาติตน ทำให้บุคคลได้ทราบว่า 

       ชาติของตนเป็นมาอย่างไร  มีความสำคัญอย่างไรเป็นต้น

๒.   ในด้านปฏิบัติ  ทำให้บุคคลได้แนวในการดำเนินชีวิตตามพระพุทธ

       จริยา อันเป็นปฏิปทานำความสุขความเจริญมาให้แก่บุคคล ตาม

       สมควรแก่การประพฤติปฏิบัติ ฯ

๒.     เทวทูต ๔ ที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นคืออะไรบ้าง ?  

ทรงเห็นแล้ว มีพระดำริอย่างไร ?

๒.      คือ  คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ฯ  

          ทรงมีพระดำริว่า  บุคคลทั่วไปถูกความเจ็บ ความแก่ ความตายครอบงำ  

          ไม่ล่วงพ้นไปได้ ถึงพระองค์เองก็มีอย่างนั้นเป็นธรรมดา ควรแสวงหา

          อุบายเครื่องพ้น  แต่ฆราวาสเป็นที่คับแคบ ดุจเป็นทางที่มาแห่งธุลี

          บรรพชาเป็นช่องว่าง พอที่จะแสวงหาอุบายนั้นได้ จึงน้อมพระหฤทัยไป

          ในบรรพชา ฯ

๓.     การที่พระมหาบุรุษทรงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยานั้น เพราะเหตุไร ?

๓.      เพราะทรงดำริว่า  ทุกกรกิริยาที่ทรงบำเพ็ญนั้นจะยิ่งไปกว่านี้ไม่มี   แต่ก็ไม่

เป็นทางให้ตรัสรู้ได้ การบำเพ็ญเพียรทางจิตจักเป็นทางตรัสรู้ได้กระมัง  แต่คน

ซูบผอมเช่นนี้ไม่สามารถทำได้   จึงทรงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยา  กลับมาเสวย

พระอาหารตามปกติ ฯ

๔.     อนัตตลักขณสูตร ว่าด้วยเรื่องอะไร ? ทรงแสดงเมื่อไร ?  

ผลเป็นอย่างไร ?

๔.      ว่าด้วย ขันธ์ ๕ เป็นอนัตตา ฯ   เมื่อวันแรม ๕ ค่ำ เดือน ๘ ฯ         ผล  คือจิตของพระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕  พ้นแล้วจากอาสวะ  ไม่ถือมั่นด้วยอุปาทาน ฯ

๕.     ฆราวาสที่บรรลุพระอรหัตผลคนแรกคือใคร ? เพราะฟังธรรมอะไร ?

๕.      คือ ยสกุลบุตร ฯ   เพราะฟังอนุปุพพีกถา และอริยสัจ ๔ ฯ

๖.     พระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นแห่งแรก เพราะเหตุไร ?

๖.      เพราะแคว้นมคธ  เป็นแคว้นใหญ่มีอำนาจและบริบูรณ์ด้วยสมบัติ        มีประชาชนมาก  มีเจ้าลัทธิมาก  จึงทรงเลือก ฯ

๗.     พระอัครสาวกทั้ง ๒ องค์สำเร็จเป็นพระโสดาบันเพราะฟังธรรมจากใคร ?

๗.      พระสารีบุตร ฟังธรรมจากพระอัสสชิเถระ ฯ

          พระโมคคัลลานะ ฟังธรรมจากพระสารีบุตร ฯ

๘.     พระพุทธรูป สังเวชนียสถาน ตุมพสถูป และ อังคารสถูป อย่างไหนเป็นบริโภคเจดีย์และอุทเทสิกเจดีย์ ?

๘.      สังเวชนียสถาน ตุมพสถูป และ อังคารสถูป เป็นบริโภคเจดีย์

          พระพุทธรูป เป็นอุทเทสิกเจดีย์ ฯ

ศาสนพิธี

๙.     อุโบสถศีล  มีกี่ข้อ ?  ข้อที่ ๓ ว่าอย่างไร ? การเข้าจำอุโบสถศีลนี้อยู่ในหมวดไหนของศาสนพิธี ?

๙.      มี ๘ ข้อ ฯ  ข้อที่ ๓ ว่า  อพฺรหฺมจริยา  เวรมณี  สิกฺขาปทํ  สมาทิยามิ ฯ   อยู่ในหมวดกุศลพิธี ฯ

๑๐.   การแสดงความเคารพในศาสนพิธีมีอะไรบ้าง ?  ในแต่ละอย่างมีวิธีปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐.    มี ประนมมือ ๑  ไหว้ ๑  กราบ ๑ ฯ

          ประนมมือ  คือการกระพุ่มมือทั้งสองประกบกันไว้ระหว่างอก  

          โดยให้ทุกนิ้วของมือทั้งสองแนบชิดติดตรงกัน

          ไหว้  คือการยกมือที่ประนมขึ้นพร้อมก้มศีรษะเล็กน้อยให้มือประนม

          จรดหน้าผาก นิ้วมือทั้ง ๒ อยู่ระหว่างคิ้ว

กราบ  คือการแสดงอาการกราบราบลงพื้นด้วยเบญจางคประดิษฐ์ ฯ

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2553

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๑๙ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๓

 ศากยวงศ์สืบเชื้อสายมาจากชนชาติใด ? ชนชาตินั้นมาตั้งถิ่ ชมพูทวีปได้อย่างไร ?

 สืบเชื้อสายมาจากชนชาติอริยกะ ฯ ชาวอริยกะนั้นเป็นผู้เจริญด และขนบธรรมเนียม มีอำนาจมากกว่าพวกมิลักขะเจ้าของถิ่นเดิม  เม ข้ามภูเขาหิมาลัยมาก็รุกไล่พวกมิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิมให้ถอยร่ แล้วเข้าตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปแทน ฯ

 ภายใน ๗ วัน หลังจากสิทธัตถะราชกุมารประสูติแล้ว มีเหตุการณ เกิดขึ้นแก่พระองค์อย่างไรบ้าง ?

 ๑. เมื่อประสูติแล้วใหม่ ๆ อสิตดาบส (หรือกาฬเทวิลดาบส) เข เฝ้าเยี่ยมและท ำนายพระลักษณะ

 วันที่ ๕ พระเจ้าสุทโธทนะเชิญพราหมณ์ ๑๐๘ คนมาฉันโภชนาห และขนานพระนามพระราชกุมารว่าสิทธัตถกุมาร

๓. วันที่ ๗ พระราชมารดาทิวงคต ฯ 

 พระพุทธเจ้าเสด็จออกบรรพชา ตรัสรู้ และปรินิพพาน เมื่อมีพระช เท่าไรบ้าง ?

 เสด็จออกบรรพชา เมื่อมีพระชนมายุ ๒๙ ปี ตรัสรู้ เมื่อมีพระชนมายุ ๓๕ ปี ปรินิพพาน เมื่อมีพระชนมายุ ๘๐ ปี ฯ

 ปัญจวัคคีย์ คือใคร ? มีความเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าขณะท บ ำเพ็ญทุกรกิริยาอย่างไร ?

 คือ นักบวชกลุ่มหนึ่ง มีทั้งหมด ๕ คน มีท่านโกณทัญญะเป็น ได้ตามเสด็จ คอยอุปัฏฐากรับใช้อยู่ตลอดเวลา ฯ

 เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ ๆ พระองค์ทรงพิจารณาบุคคลผู้สามารถ ธรรมได้โดยเปรียบเทียบกับบัว ๓ เหล่า อย่างไรบ้าง ?

 ๑. บุคคลบางคน  มีกิเลสน้อย  มีอินทรีย์แก่กล้า  เป็นผู้จ ให้รู้ได้โดยง่าย  อาจจะตรัสรู้ธรรมพิเศาได้โดยฉับพลัน  เปรีย บัวที่ตั้งอยู่พ้นน ้ำ  เมื่อถูกแสงอาทิตย์ก็จักบานในวันนั

 บุคคลบางคน มีกิเลสปานกลาง มีอินทรีย์ปานกลาง เป็นผู้จ สอนให้รู้ได้เมื่อได้รับค ำแนะน ำ เปรียบเหมือนบัวที่ต จักบานในวันพรุ่งนี้

 บุคคลบางคน มีกิเลสหนา มีอินทรีย์อ่อน เมื่อได้รับการ อบรมอยู่เสมอ ๆ ก็จะสามารถบรรลุธรรมได้ เปรียบเหมือนบัว ตั้งอยู่ในน ้ำ จักบานในวันต่อ ๆ ไป ฯ

 ค ำว่า ดวงตาเห็นธรรม นั้นคือเห็นอย่างไร ? พระโมคคัลลานะ พระสารีบุตรได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรรมจากใคร ?

 คือเห็นว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ ความดับเป็นธรรมดา ฯ พระโมคคัลลานะได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟัง ธรรมจากพระสารีบุตร และพระสารีบุตรได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรร จากพระอัสสชิเถระ ฯ

๗. สังเวชนียสถาน ๔ ได้แก่ที่ใดบ้าง ?

๗. ได้แก่๑. สถานที่ประสูติ ๒. สถานที่ตรัสรู้

๓. สถานที่แสดงปฐมเทศนา ๔. สถานที่ปรินิพพาน ฯ

 พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญปฏิบัติบูชายิ่งกว่าอามิสบูชา  เพราะเหต

 เพราะเมื่อพุทธบริษัทปฏิบัติธรรมได้สมควรแก่ธรรมแล้ว ก็จะเ ให้ตรัสรู้ธรรมได้ ทั้งเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดในพระพุทธศาสน พระพุทธประสงค์หลักในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา อีกทั้งการปฏิ จะท ำให้ศาสนาตั้งมั่นอยู่ได้ยืนนาน ฯ

ศาสนพิธี

 พุทธมามกะหรือพุทธมามิกาหมายถึงบุคคลเช่นไร ?

 หมายถึง บุคคลผู้เป็นชายหรือหญิงผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า เป็นการยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจ ำชีวิตของตนนั่นเอง ฯ 

๑๐. ในการประเคนของถวายพระ มีวิธีปฏิบัติอย่างไร ?

๑๐. จับของที่จะประเคนด้วยมือทั้งสอง ยกขึ้นให้สูงเล็กน้อยแล้วน้ ซึ่งท่านจะยื่นเมื่อทั้งสองออกมารับ หากว่าผู้ถวายเป็นสตรี ลงบนผ้ากราบที่พระปูไว้ข้างหน้า เสร็จแล้วพึงไหว้หรือกราบก เสร็จวิธีการประเคน การประเคนนี้ต้องแสดงออกด้วยความเคารพ ไม่ใช่เสือกไสให้ หรือทิ้งให้โดยไม่เคารพ อีกอย่าง ของที่จะปร ต้องเป็นสิ่งของที่คน ๆ เดียวพอยกได้อย่างธรรมดา ไม่ใช่ของหน ใหญ่จนเกินไป ฯ

*********

 

วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี 2554

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔

 ประชาชนในชมพูทวีป  มีกี่จ ำพวก ?   จ ำพวกไหนบ้าง ?

 มี ๒ จ ำพวก  คือ

๑. มิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิม

 อริยกะ  พวกอพยพมาใหม่ ฯ

(หรือจะตอบว่า มี ๔ จ ำพวก หรือวรรณะ ๔ ก็ได้)

 เมื่อพระมหาบุรุษมีพระชนมายุได้๑๖๗ ปีปี๒๙ ปี มีเหตุการณ์ ส ำคัญเกิดแก่พระองค์อะไรบ้าง ?

 เมื่อพระชนมายุได้ ๗ พระราชบิดาตรัสสั่งให้ขุดสระโบกขรณีปี ๓ สระ ในพระราชวัง ให้เป็นที่เล่นส ำราญแก่พระองค์

เมื่อพระชนมายุได้ ๑๖ พระราชบิดาตรัสสั่งให้สร้างปราสาทปี ๓ หลัง เพื่อเป็นที่เสด็จอยู่ใน และตรัสขอพระนางยโสธรามาอภิเษกเป็น๓ฤดู พระชายา

เมื่อพระชนมายุได้ ๒๙ ได้พระโอรสนามว่าพระราหุลกุมารปีและ เสด็จออกบรรพชา ฯ

 พระมหาบุรุษทรงบ ำเพ็ญทุกรกิริยา ณ ที่ไหนผู้ที่รู้เห็นเป็นพยาน? เรื่องนี้คือใคร ?

 ณ ต ำบลอุรุเวลาเสนานิคมแคว้นมคธ ฯ คือ พระปัญจวัคคีย์ ฯ

 พระมหาบุรุษได้ทรงศึกษาในส ำนักอาฬารดาบสและอุทกดาบสจนจบวิ ความรู้ของอาจารย์ การที่กล่าวว่า พระองค์ตรัสรู้ชอบด้วยพร โดยไม่มีใครเป็นครูอาจารย์ นั้นเพราะเหตุไร ?

 เพราะความรู้ที่เรียนในส ำนักดาบสทั้ง ๒ นั้น ส่วเป็นโลกิยธรรมความรู้ ที่ตรัสรู้เองนั้น เป็นโลกุตรธรรมที่ไม่มีใครรู้มาก่อน ฯ

 พระอัญญาโกณฑัญญะได้ชื่อว่าเป็นปฐมสาวก  เพราะเหตุไร ?

 เพราะได้ฟังธัมมจักกัปปวัตตนสูตร  จนได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นองค์แ

 ค ำว่า “ที่นี่วุ่นวายหนี่ขัดข้องหนอ”เป็นค ำอุทานของใคร ? ความวุ่นวายขัดข้องนั้นสงบลงได้อย่างไร ?

 ของยสกุลบุตร ฯ

ได้โดยการฟังพระธรรมเทศนา อนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔ ที่พระพุ ทรงแสดงโปรด ฯ 

๗. สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระบรมศาสดาอย่างไร ?

๑. ลุมพินีวัน ๒. อิสิปตนมฤคทายวัน

๓. ลัฏฐิวัน ๔. เวฬุวัน ๕. สาลวัน

 ลุมพินีวัน  เป็นสถานที่ประสูติ

 อิสิปตนมฤคทายวันเป็นสถานที่ทรงแสดงปฐมเทศนาโปรดพระปัญจวัคคีย์

 ลัฏฐิวันเป็นสถานที่ทรงแสดงธรรมเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสารและ บริวารจนส ำเร็จเป็นพระโสดาบัน

 เวฬุวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์

 สาลวัน เป็นสถานที่ทรงแสดงมรรคมีองค์แปดแก่สุภัททปริพาชกและ เป็นสถานที่เสด็จดับขันธปรินิพพาน ฯ

 ถูปารหบุคคล  คือบุคคลเช่นได้แก่ใครบ้าง? ?

 คือ บุคคลที่ควรแก่การบรรจุอัฐิธาตุไว้ในสถูปเพื่อเป็นที สักการบูชา ฯ

ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระปัจเจกพุทธเจ้าพระอรหันตสาวก และพระเจ้าจักรพรรดิราช ฯ

ศาสนพิธี

 ปาฏิบุคลิกทานต่างจากสังฆทานอย่างไร ?

 ปาฏิบุคลิกทาน  คือ  ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะพระรูปนั้นรูปนี้

ส่วนสังฆทาน คือ ทานที่ถวายไม่เจาะจงพระรูปใด มอบเป็นของกล เจาะจงสงฆ์ ฯ

๑๐.  จงเขียนค ำอาราธนาพระปริตร มาดู  

๑๐. วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพทุกฺขวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพภยวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพโรควินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

*********