วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2553

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๑๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๓

 ธรรมมีอุปการะมากมีอะไรบ้าง ?  ที่ว่ามีอุปการะมากนั้นเพราะเหตุ

 มี สติ ความระลึกได้  และสัมปชัญญะ ความรู้ตัว ฯ

เพราะท ำให้เป็นผู้ไม่ประมาทในการท ำกิจการงานใด ๆ และเป็นอุป ให้ธรรมเหล่าอื่นเกิดขึ้น ฯ

 ในรัตนะ ๓  พระธรรม ได้แก่อะไร ?  ให้คุณแก่ผู้ปฏิบัติตามอย่า

 ได้แก่พระธรรมวินัยที่เป็นค ำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ฯ ย่อมรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว ฯ

 พระโอวาทของพระพุทธเจ้า หรือที่เรียกกันว่าหัวใจพระศาสนา มีก อะไรบ้าง ?

 มี ๓ ข้อ ฯ  คือ

๑. เว้นจากทุกจริต  คือประพฤติชั่วด้วยกาย  วาจา  ใจ

๒. ประกอบสุจริต คือประพฤติดีด้วยกาย วาจา ใจ

 ท ำใจของตนให้หมดจดจากเครื่องเศร้าหมองใจ มีโลภ โกรธ หลง เป็นต้น

 ทุจริต คืออะไร ? ความเห็นว่าคุณของบิดามารดาครูบาอาจารย์ไ บุญบาปไม่มี จัดเป็นทุจริตข้อไหน ?

 คือ ประพฤติชั่วด้วยกายวาจาใจ ฯ จัดเป็นมโนทุจริต ฯ

 ไตรลักษณะ  ได้แก่อะไรบ้าง ?

 ๑. อนิจจตา  ความเป็นของไม่เที่ยง

๒. ทุกขตา ความเป็นทุกข์

๓. อนัตตตา  ความเป็นของใช่ตนฯ

 พรหมวิหาร ๔ มีอะไรบ้าง ?

 มี เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ฯ เพราะเป็นธรรมเครื่องอยู่ของท่านผู้ใหญ่ ฯ

 นักเรียนผู้ต้องการจะเรียนหนังสือให้ได้ผลดี  จะน ำอิทธิบาทมาใ

 ในเบื้องต้น ต้องสร้างฉันทะคือความพอใจในการศึกษาเล่าเรียนก่อน มีความพอใจ จะเป็นเหตุให้ขยันศึกษาหาความรู้ที่เรียกว่าวิริ ความใฝ่ใจใคร่รู้สิ่งต่าง ๆ มากขึ้น ที่เรียกว่าจิตตะ และเมื ก็ต้องน ำความรู้นั้นมาใคร่ครวญพิจารณาให้เข้าใจเหตุและผลอย่ ที่เรียกว่า วิมังสา ดั่งนี้ก็จะประสบผลส ำเร็จในการศึกษาเล่าเร

  

คิหิปฏิบัติ

 ศีลที่คฤหัสถ์ควรรักษาเป็นนิตย์  มีอะไรบ้าง ?

 มี ๑.  เว้นจากการฆ่าสัตว์

 เว้นจากการลักทรัพย์

 เว้นจากการประพฤติผิดในกาม ๔. เว้นจากการพูดปด

 เว้นจากการดื่มนำเมาคือสุราและเมรัย ้ อันเป็นที่ตั้งแห่ง ประมาท ฯ

 จงจับคู่ข้อทางซ้ายมือกับข้อทางขวามือให้ถูกต้อง

 ก. จะท ำดีท ำชั่ว  ก็ต้องคล้อยตาม๑.  มิตรดีแต่พูด

 ป้องกันเพื่อนผู้ประมาทแล้ว   ๒.  มิตรหัวประจบ

ค. สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้๓. มิตรมีความรักใคร่

ง. ห้ามไม่ให้ท ำความชั่ว ๔. มิตรมีอุปการะ

จ. ทุกข์ ๆ ด้วย  สุข ๆ ด้วย ๕. มิตรแนะประโยชน์

 ข้อ ก. คู่กับ ข้อ ๒. ข้อ ข. คู่กับ ข้อ ๔ ข้อ ค คู่กับ ข้อ ๑ ข้อ ง คู่กับ ข้อ ๕ ข้อ จ คู่กับ ข้อ ๓.

๑๐. จงบอกโทษของการดื่มสุรามาสัก ๓ ข้อ

๑๐. มีโทษดังนี้ (ให้ตอบเพียง ๓ ข้อ)

๑. เสียทรัพย์  ๒. ก่อการทะเลาะวิวาท ๓. เกิดโรค

๔. ต้องติเตียน๕. ไม่รู้จักอาย ๖. ทอนก ำลังปัญญา ฯ

*********

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2554

 

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔

 บุพพการีและกตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลเช่นไร ?

 บุพพการีได้แก่บุคคลผู้ท ำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านท ำแล้ว และตอ

 พระพุทธเจ้าคือใคร ?   ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์อย่างไร ?

 คือท่านผู้สอนให้ประชุมชนประพฤติชอบด้วย กาย วาจา ใจตา พระธรรมวินัย ฯ

ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์ คือผู้ปฏิบัติตามย่อมได้ประโยชน์โดย ความปฏิบัติ ฯ

๓. เห็นผิดจากคลองธรรม คือเห็นอย่างไร ? จัดเข้าในทุจริตข้อไหน ?

๓. คือเห็นผิดจากความเป็นจริง เช่น เห็นว่า บุญบาปไม่มี บิด

ไม่มีพระคุณ เป็นต้น ฯ

จัดเข้าในมโนทุจริต ฯ

๔.  รากเหง้าของอกุศลเรียกว่าอะไรมีอะไรบ้าง? เพราะเหตุใดจึงควรละเสีย? ?

 เรียกว่า อกุศลมูล ฯ มี โลภะ โทสะ โมหะ ฯ

เพราะเมื่ออกุศลมูลเหล่านี้มีอยู่ อกุศลอื่นที่ยังไม่เกิดก็ ก็เจริญมากขึ้น ฯ

 ทุกข์ในอริยสัจ ๔ คืออะไร ?   เหตุให้เกิดทุกข์คืออะไร ?

 คือ ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ฯ คือ ตัณหาความทะยานอยาก ฯ

 อภิณหปัจจเวกขณ์ข้อว่า ควรพิจารณาทุก ๆ วันว่า เราจะต้องพลั จากของรักของชอบใจทั้งสิ้น ดังนี้ ผู้พิจารณาได้รับประโยชน จงอธิบาย

 ได้รับประโยชน์ คือ สามารถบรรเทาความพอใจรักใคร่ในของรักของชอบใ และป้องกันความทุกข์โทมนัส ในเวลาเมื่อตนต้องพลัดพรากจากขอ ของชอบใจ ฯ

 อายตนะภายใน ๖ ได้แก่อะไรบ้าง ?

 ได้แก่ ตา  หู  จมูก  ลิ้น  กาย  ใจ ฯ

  

คิหิปฏิบัติ

 คนชักชวนในทางฉิบหาย   มีลักษณะอย่างไร ?

 มีลักษณะดังนี้

 ชักชวนดื่มน ้ำเมา ๒. ชักชวนเที่ยวกลางคืน

๓. ชักชวนให้มัวเมาในการเล่น

๔. ชักชวนเล่นการพนัน ฯ

 ธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวใจของผู้อื่นไว้ได้เรียกว่าอะไร ?   มี

 เรียกว่า  สังคหวัตถุ ฯ  มี

 ทาน   ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ปัน

๒. ปิยวาจา เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน

๓. อัตถจริยา ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น

๔. สมานัตตตา ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัว ฯ

8

๑๐. อุบาสกอุบาสิกา ได้แก่บุคคลเช่นไร ? การค้าขายที่ห้ามอุบาส ประกอบ คืออะไรบ้าง ?

๑๐. ได้แก่ คฤหัสถ์ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ฯ

คือ ๑. ค้าขายเครื่องประหาร

๒. ค้าขายมนุษย์ ๓. ค้าขายสัตว์เป็นส ำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาห ๔. ค้าขายน ้ำเมา ๕. ค้าขายยาพิษ ฯ

*********

วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2555

 วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2555

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันพฤหัสบดี ที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

๑.      พระพุทธเจ้าทรงสอนธรรมอะไรไว้สำหรับคุ้มครองโลก?

ตอบ ทรงสอนไว้ ๒ คือ

๑. หิริ ความละอายต่อบาป

๒. โอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อผลบาป ฯ

๒.     คำต่อไปนี้มีความหมายว่าอย่างไร?

๑.สัมปชัญญะ             ๒.กตัญญูกตเวที         ๓.กายทุจริต

๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน       ๕.ปุพเพกตปุญญตา

ตอบ    ๑.สัมปชัญญะ หมายถึง ความรู้ตัว

๒.กตัญกตเวที หมายถึง บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน

๓,กายทุจริต หมายถึง ความประพฤติชั่วทางกาย

๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน หมายถึง การบำรุงมารดาบิดาของตนให้เป็นสุข

๕.ปุพเพกตปุญญตา หมายถึง ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในในปางก่อน ฯ

๓.     การสำรวมอินทรีย์ ได้แก่การกระทำอย่างไร? เมื่อกระทำเช่นนั้นแล้วจะได้รับประโยชน์อะไร?

ตอบ การสำรวมอินทรีย์ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้ยินดี ยินร้าย เมื่อเห็นรูป ได้ยินเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส กายสัมผัส รู้ธรรมารมณ์ ฯ

ได้ประโยชน์ คือ ไม่เกิดความยินดี ไม่เกิดความยินร้าย ในเวลาเห็นรูป ได้ยินเสียง เป็นต้น ฯ

๔.     ผู้จะดำรงความยุติธรรมไว้ได้ ต้องประพฤติอย่างไรบ้าง?

ตอบ ต้องประพฤติดังนี้

๑. ไม่ลำเอียงเพราะรักใคร่กัน อันเรียกว่า ฉันทาคติ

๒. ไม่ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน อันเรียกว่า โทสาคติ        

๓.ไม่ลำเอียงเพราะเขลา อันเรียกว่า โมหาคติ

๔.ไม่ลำเอียงเพราะกลัว อันเรียกว่า ภยาคติ ฯ

๕.      คิดอย่างไรเรียกว่าพยาบาท? คิดอย่างนั้นเกิดโทษอะไร?

ตอบ คิดปองร้ายผู้อื่น ฯ เกิดโทษคือปิดกั้นจิตใจไม่ให้บรรลุความดี ฯ

๖.      สัมมาวายามะ เพียรชอบ คือเพียรอย่างไร?

ตอบ เพียรในที่ ๔ สถาน (สัมมัปปธาน ๔) คือ

๑.เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้น

๒.เพียรละบาปทีเกิดขึ้นแล้ว

๓.เพียรให้กุศลเกิดขึ้น

๔.เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว ฯ

๗.     โลกธรรม ๘ มีอะไรบ้าง?

ตอบ คือ ๑.มีลาภ  ๒.ไม่มีลาภ  ๓.มียศ  ๔.ไม่มียศ  ๕.นินทา   ๖.สรรเสริญ   ๗.สุข  ๘.ทุกข์ ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘.     ตระกูลอันมั่งคั่งจะตั้งนานไม่ได้ เพราะเหตุอะไร?

ตอบ เพราะเหตุ ๔ อย่าง คือ

๑.ไม่แสวงหาพัสดุที่หายแล้ว

๒.ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า

๓.ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ

๔.ตั้งสตรีหรือบุรุษทุศีลให้เป็นแม่เรือนพ่อเรือน ฯ

๙.     การอยู่ครองเรือนนั้น ควรมีธรรมอะไร? อะไรบ้าง?

ตอบ ควรมีฆราวาสธรรม ๔ ฯ คือ

๑.สัจจะ ความสัตย์ซื่อต่อกัน

๒.ทมะ การรู้จักข่มจิตของตน

๓.ขันติ ความอดทน

๔.จาคะ การสละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน ฯ

๑๐. มารดาบิดาได้เลี้ยงดูบุตรธิดาแล้ว บุตรธิดาพึงปฏิบัติต่อท่านอย่างไร?

ตอบ    ๑.ท่านได้เลี้ยงมาแล้ว เลี้ยงท่านตอบ       ๔.ประพฤติตนให้เป็นคนควรรับทรัพย์มรดก

๒.ช่วยทำกิจของท่าน                        ๕.เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน ฯ

๓.ดำรงวงศ์สกุล