วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2555
ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันพฤหัสบดี ที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕
๑. พระพุทธเจ้าทรงสอนธรรมอะไรไว้สำหรับคุ้มครองโลก?
ตอบ ทรงสอนไว้ ๒ คือ
๑. หิริ ความละอายต่อบาป
๒. โอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อผลบาป ฯ
๒. คำต่อไปนี้มีความหมายว่าอย่างไร?
๑.สัมปชัญญะ ๒.กตัญญูกตเวที ๓.กายทุจริต
๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน ๕.ปุพเพกตปุญญตา
ตอบ ๑.สัมปชัญญะ หมายถึง ความรู้ตัว
๒.กตัญกตเวที หมายถึง บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน
๓,กายทุจริต หมายถึง ความประพฤติชั่วทางกาย
๔.มาตาปิตุอุปัฏฐาน หมายถึง การบำรุงมารดาบิดาของตนให้เป็นสุข
๕.ปุพเพกตปุญญตา หมายถึง ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในในปางก่อน ฯ
๓. การสำรวมอินทรีย์ ได้แก่การกระทำอย่างไร? เมื่อกระทำเช่นนั้นแล้วจะได้รับประโยชน์อะไร?
ตอบ การสำรวมอินทรีย์ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้ยินดี ยินร้าย เมื่อเห็นรูป ได้ยินเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส กายสัมผัส รู้ธรรมารมณ์ ฯ
ได้ประโยชน์ คือ ไม่เกิดความยินดี ไม่เกิดความยินร้าย ในเวลาเห็นรูป ได้ยินเสียง เป็นต้น ฯ
๔. ผู้จะดำรงความยุติธรรมไว้ได้ ต้องประพฤติอย่างไรบ้าง?
ตอบ ต้องประพฤติดังนี้
๑. ไม่ลำเอียงเพราะรักใคร่กัน อันเรียกว่า ฉันทาคติ
๒. ไม่ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน อันเรียกว่า โทสาคติ
๓.ไม่ลำเอียงเพราะเขลา อันเรียกว่า โมหาคติ
๔.ไม่ลำเอียงเพราะกลัว อันเรียกว่า ภยาคติ ฯ
๕. คิดอย่างไรเรียกว่าพยาบาท? คิดอย่างนั้นเกิดโทษอะไร?
ตอบ คิดปองร้ายผู้อื่น ฯ เกิดโทษคือปิดกั้นจิตใจไม่ให้บรรลุความดี ฯ
๖. สัมมาวายามะ เพียรชอบ คือเพียรอย่างไร?
ตอบ เพียรในที่ ๔ สถาน (สัมมัปปธาน ๔) คือ
๑.เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้น
๒.เพียรละบาปทีเกิดขึ้นแล้ว
๓.เพียรให้กุศลเกิดขึ้น
๔.เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว ฯ
๗. โลกธรรม ๘ มีอะไรบ้าง?
ตอบ คือ ๑.มีลาภ ๒.ไม่มีลาภ ๓.มียศ ๔.ไม่มียศ ๕.นินทา ๖.สรรเสริญ ๗.สุข ๘.ทุกข์ ฯ
คิหิปฏิบัติ
๘. ตระกูลอันมั่งคั่งจะตั้งนานไม่ได้ เพราะเหตุอะไร?
ตอบ เพราะเหตุ ๔ อย่าง คือ
๑.ไม่แสวงหาพัสดุที่หายแล้ว
๒.ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า
๓.ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ
๔.ตั้งสตรีหรือบุรุษทุศีลให้เป็นแม่เรือนพ่อเรือน ฯ
๙. การอยู่ครองเรือนนั้น ควรมีธรรมอะไร? อะไรบ้าง?
ตอบ ควรมีฆราวาสธรรม ๔ ฯ คือ
๑.สัจจะ ความสัตย์ซื่อต่อกัน
๒.ทมะ การรู้จักข่มจิตของตน
๓.ขันติ ความอดทน
๔.จาคะ การสละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน ฯ
๑๐. มารดาบิดาได้เลี้ยงดูบุตรธิดาแล้ว บุตรธิดาพึงปฏิบัติต่อท่านอย่างไร?
ตอบ ๑.ท่านได้เลี้ยงมาแล้ว เลี้ยงท่านตอบ ๔.ประพฤติตนให้เป็นคนควรรับทรัพย์มรดก
๒.ช่วยทำกิจของท่าน ๕.เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน ฯ
๓.ดำรงวงศ์สกุล
