วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2557

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๗

๑.     พระมหาบุรุษทรงทอดพระเนตรเห็นคนแก่ คนเจ็บ คนตาย แล้วทรงบรรเทาความเมาในอะไรได้?

เฉลย ทรงบรรเทาความเมาในวัย ความเมาในความไม่มีโรค และความเมาในชีวิต ฯ

๒.    ในการเสด็จออกบรรพชา พระมหาบุรุษทรงได้รับบาตรและจีวรจากใคร ?

เฉลย จากฆฏิการพรหม ฯ

๓.    ขณะที่พระพุทธองค์ประทับเสวยวิมุตติสุข ณ รัตนฆรเจดีย์ ทรงพิจารณาธรรมอะไร?

เฉลย ทรงพิจารณาพระอภิธรรม ฯ

๔.     ยสกุลบุตรฟังธรรมอะไรจากพระพุทธองค์ จนบรรลุเป็นพระอรหันต์? จงบอกมาตามลำดับตั้งแต่ต้น

เฉลย ฟังอนุปุพพีกถาและอริสัจ๔  ๒ ครั้ง คือครั้งที่ ๑ บรรลุเป็นพระโสดาบัน

ครั้งที่ ๒ บรรลุเป็นพระอรหันต์ ฯ

๕.     คำว่า “สิ่งทั้งปวงไม่ควรแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้าไม่ชอบใจหมด” เป็นคำพูดของใคร? พระพุทธองค์ตรัสตอบว่าอย่างไร?

เฉลย เป็นคำพูดของทีฆนขะ อัคคิเวสสนโคตร ฯ

ตรัสตอบว่า ถ้าอย่างนั้น ความเห็นอย่างนั้น ก็ต้องไม่ควรแก่ท่าน ท่านก็ต้องไม่ชอบความเห็นอย่างนั้น ฯ

๖.     การที่พระสารีบุตรมีชื่อเสียงว่าเป็นผู้กตัญญูกตเวทีนั้น มีหลักฐานอะไรเป็นตัวอย่าง จงแสดงมาสัก ๒ เรื่อง?

เฉลย เรื่องที่ ๑ ท่านได้ฟังคำสอนจากพระอัสสชิโดยย่อจนได้ดวงตาเห็นธรรม เมื่อทราบว่า พระอัสสชิอยู่ทางทิศใด เวลาจะนอนก็หันศีรษะไปทางทิศนั้นด้วยความเคารพ

เรื่องที่ ๒ ท่านระลึกถึงอุปการะที่รับบิณฑบาตจากราธพราหมณ์เพียง ๑ ทัพพี จึงรับเป็นภาระในการจัดการอุปสมบทตามความประสงค์ ฯ

๗.    ธรรมุทเทศ ๔ ข้อ ได้แก่อะไรบ้าง? ใครแสดง? แสดงแก่ใคร?

เฉลย ได้แก่

๑.โลกคือหมู่สัตว์ อันชราเป็นผู้นำ นำเข้าไปใกล้ ไม่ยั่งยืน

๒.โลกคือหมู่สัตว์ ไม่มีผู้ป้องกัน ไม่เป็นใหญ่จำเพาะตน

๓.โลกคือหมู่สัตว์ ไม่มีอะไรเป็นของของตน จำต้องละทิ้งสิ่งทั้งปวงไป

๔.โลกคือหมู่สัตว์ พร่องอยู่เป็นนิตย์ ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่งตัณหา ฯ

พระรัฐบาลแสดง ฯ

แสดงแก่พระเจ้าโกรัพยะ ฯ

๘.    อภิญญาเทสิตธรรม มีอะไรบ้าง? ทรงแสดงแก่ใคร? ที่ไหน?

เฉลย มีสติปัฏฐาน ๔  สัมมัปปธาน ๔  อิทธิบาท ๔  อินทรีย์ ๕  พละ ๕  โพชฌงค์ ๗  มรรคมีองค์ ๘ ฯ

ทรงแสดงแก่ภิกษุสงฆ์ผู้อาศัยอยู่ในเมืองเวสาลี ฯ

ที่กูฏาคารศาลา ป่ามหาวัน ฯ

๙.     ปาวาลเจดีย์ และ มกุฏพันธนเจดีย์ อยู่ที่เมืองอะไร? มีความเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร?

เฉลย ปาวาลเจดีย์อยู่ที่เมืองไพศาลี เป็นที่ทรงปลงพระชนมายุสังขาร ฯ

มกุฏพันธนเจดีย์อยู่ที่เมืองกุสินารา เป็นที่ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ฯ

๑๐.          สุภัททะ วุฑฒบรรพชิต กล่าวจาบจ้วงพระธรรมวินัยว่าอย่างไร? และทำให้เกิดเหตุการณ์อะไรในกาลต่อมา?

เฉลย ว่า “เราทั้งหลายได้พ้นเสียแล้วด้วยดีจากพระสมณะนั้น ด้วยท่านสั่งสอนว่า ‘สิ่งนี้ควร สิ่งนี้ไม่ควร’ เราเกรงก็ต้องทำตาม เป็นความลำบากนัก ก็บัดนี้เราจะทำสิ่งใด หรือมิพอใจทำสิ่งใดก็ได้ตามความปรารถณา จะต้องเกรงแต่บัญชาของผู้ใดเล่า” ฯ

เป็นเหตุให้เกิดสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่ ๑ ฯ

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2558

 

ปัญหาวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชันเอก้

สอบในสนามหลวง

วันอาทิตย์ที่๒๙พฤศจิกายนพุทธศักราช๒๕๕๘ 

๑.  พระพุทธองค์ทรงปฏิญาณว่า เป็ นสัมมาสัมพุทธะ เพราะทรงอาศัยเหตุอะไร ?

เฉลย       ทรงอาศัยเหตุที่ตรัสรู ้อริยสัจ๔อย่างแจ่มแจ ้งครบถ ้วนทุกประการ จึงทรง ปฏิญาณว่า เป็นสัมมาสัมพุทธะ ฯ

๒.   พุทธจักษุ กับธรรมจักษุ  ต่างกันอย่างไร ?   แต่ละอย่างใครได้เป็ นคนแรก ?

เฉลย พุทธจักษุ คือจักษุของพระพุทธเจ ้า หมายถึงพระปัญญาของพระพุทธองค์ที พิจารณาเห็นอุปนิสัยแห่งเวไนยสัตว์ ส่วนธรรมจักษุ คือดวงตาเห็นธรรม ไ โสดาปัตติมรรค สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค ที่เกิดขึ้นแก่ผู ้ฟังธรรม ฯ

พุทธจักษุ เป็นคุณสมบัติเฉพาะพระพุทธเจ ้า พระพุทธองค์จึงทรงได ้เป็นพระ และพระองค์เดียว ส่วนธรรมจักษุพระอัญญาโกณฑัญญะได ้เป็นองค์แรก ฯ

๓.   พระพุทธองค์ทรงสรรเสริญพระสาวกองค์ใดว่า“ไม่ท าศรัทธาและโภคทรัพย์ของตระกูล ให้เสีย” ? และทรงอุปมาเปรียบเทียบว่าอย่างไร ?

เฉลย       ทรงสรรเสริญพระโมคคัลลานะ ฯ        ว่า“ประหนึ่งแมลงผึ้งอันเที่ยวไปในสวน

ดอกไม ้ ไม่ท าสีและกลิ่นของดอกไม ้ให ้ช ้า  ถือเอาแต่รสบินไป”ฯ ฉะนั้น

๔.   ผู้ที่ได้รับการอุปสมบทโดยวิธีรับโอวาท และโดยวิธีรับครุธรรม คือใคร ? และได้รับการ ยกย่องว่าเป็ นเอตทัคคะในทางใด ?

เฉลย โดยวิธีรับโอวาท คือพระมหากัสสปะ และโดยวิธีรับครุธรรม คือพระมหาปชาบด โคตมี ฯ พระมหากัสสปะ ในทางผู ้ทรงธุดงคคุณ ส่วนพระมหาปชาบดี โคตมี ในทาง รัตตัญญู ฯ

  

๕. พระพุทธองค์เสด็จไปแสดงธรรมโปรดพพุทธมารดาในสวรรค์ชันใด้ ? ด้วยธรรมอะไร ?

และพระพุทธมารดาได้รับผลอะไร ?

เฉลย       ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ฯ         ด ้วยพระอภิธรรม ฯ  ได ้บรรลุพระโสดาปัตติผล ฯ

๖. อนาถบิณฑิกเศรษฐี มีนามเดิมว่าอะไร ? ได้บรรลุคุณวิเศษอะไรในพระพุทธศาสนา ที่ไหน ?

เฉลย       สุทัตตะ ฯ โสดาปัตติผล ฯ       ที่เมืองราชคฤห์ฯ

๗.  พระสาวกที่มักเปล่งอุทานเนืองๆ“สุขหนอว่า สุขหนอ” ดังนี้ คือใคร ? ท่านเปล่งอุทาน เช่นนี้เพราะเหตุไร ?

เฉลย คือพระภัททิยะ ฯ เพราะเมื่อก่อนท่านเป็ นพระเจ ้าแผ่นดิน ต ้องจัดการร ป้ องกันทั้งในวังนอกวัง ทั้งในเมืองนอกเมืจนตลอดทั่วอาณาเขต แม ้มีคนคอย รักษาอย่างนี้แล ้ว ยังต ้องหวาดระแวง สะดุ ้งกลัวอยู่เป็นนิตย์ ครั้นทรงออ บรรลุอรหัตผลแล ้ว แม ้อยู่ในที่ไหนๆ ก็ไม่หวาดระแวง ไม่สะดุ ้งกลัว ไม ขวนขวาย มีใจปลอดโปร่งเป็นดุจมฤคอยู่ จึงเปล่งอุทานเช่นนั้น ฯ

๘.   พระมหากัสสปะ พระอุบาลี และพระอานนท์ องค์ใดนิพพานก่อนหรือหลังพระพุทธองค์ จงอ้างหลักฐานมาแสดง

เฉลย       หลังพระพุทธองค์ทั้งหมด ฯ หลักฐาน คือพระสาวกทั้ง๓องค์นั้นได ้ร่วมประชุม สงฆ์ท าสังคายนาครั้งที่๑หลังพุทธปรินิพพานได๓เดือน้ ฯ

๙. ค าว่า“วรรณะใด ประพฤติอกุศลกรรมบถเบื้องหน้าแต่มรณะ วรรณะนั้นย่อมเข้าสู่ อบายเสมอกันหมด ไม่มีพิเศษ” ใครกล่าว ? และกล่าวกะใคร ?

 เฉลย

พระมหากัจจายนะ กล่าว ฯ

กล่าวกะพระเจ ้ามธุรราชอวันตีบุตร ฯ

๑๐. ในการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ       พระพุทธสรีระส่วนใดยังคงเหลืออยู่ ?

เฉลย       พระอัฐิ พระเกสา พระโลมา พระนขา พระทันตา   เหลืออยู่       นอกนั้นถูกเพลิงไหม ้

หมดสิ้น ฯ

*********

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2559

 

ปัญหาวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชันเอก

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ที๑๘พฤศจิกายน  พุทธศักราช๒๕๕๙

๑.           พุทธานุพุทธประวัติ ให้ความรู้แก่ผู้ศึกษาทางใดบ้าง?จงอธิบายพอได้ใจความ ตอบ ๑. ทางประวัติศาสตร์ เช่นความเป็นไปของบ ้านเมืองในครั งพุทธกาล

และลัทธิธรรมเนียมของประชาชนในสมัยนั น

๒.  ทางจรรยาของพระพุทธเจ้า และจรรยาของเหล่าพระอริยสาวก

๓.  ทางธรรมวินัยที ปรากฏในตํานานและความเป็นมาแห่งศาสนธรรม พร้อมทั งตัวอย่างการบํารุงพระพุทธศาสนาให้รุ่งเรือง ฯ

๒.  การที พระพุทธองค์ทรงเลิกการทรมานพระวรกายแล้ว กลับมาเสวยพระกระยาหาร เพราะทรงพิจารณาเห็นอย่างไร?

ตอบ    เพราะทรงพิจารณาเห็นว่า คนที ไม่บริโภคอาหารจนร่างกายหมดกําลัง ไม่สามารถบําเพ็ญเพียรทางจิตได้ ฯ

๓.           อาสยะ และ ปโยคะ ในสัตตูปการสัมปทา หมายถึงอะไร?

ตอบ                                 อาสยะ หมายถึง ความมีพระหฤทัยเยือกเย็นด้วยความกรุณา ปรารถนาคุณประโยชน์อยู่ เป็นนิตย์ม้ในบุคคลทีแ ทําผิดต่อพระองค์มีพระเทวทัตเป็นต้นก็ยังทรงกรุ

ปโยคะ หมายถึง ความมีพระหฤทัยมิได้มุ่งหวังต่ออามิส เทศนาสั งสอนสัตว์ด้วยข ้อปฏิบ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ฯ

๔.           ดวงตาเห็นธรรมปราศจากธุลีเกิดขึ นแก่พระโกณฑัญญะความว่าอย่างไร ? ในขณะนั น ท่านเป็นพระอริยบุคลชันไหน  ?

ตอบ    ความว่า สิ งใดสิ งหนึ งมีความเกิดขึ นเป็นธรรมดา สิ งนั นทั งหมดมีความดับไปเป็นธ เป็นพระอริยบุคคลชั นพระโสดาบัน ฯ

๕.           พระศาสดาทรงแสดงอนุปุพพีกถาละอริยสัจแ๔ ตามลําดับ แก่บุคคลผู้มีคุณสมบัติเช่นไร? ตอบ แก่ผู ้มีคุณสมบัติดังต่อไปนี คือ

๑.  เป็นมนุษย์

๒. เป็นคฤหัสถ์

๓. มีอุปนิสัยแก่กล ้า ควรบรรลุโลกุตรคุณ ฯ

๖.            “สิงทั งปวงไม่ควรแก่ข้าพเจ้า  ๆ ไม่ชอบใจหมด” เป็ นคําพูดของใคร? พระพุทธองค์ตรัสตอบว่าอย่างไ?

ตอบ   เป็นคําพูดของทีฆนขะ อัคคิเวสสนโคตร ฯ

ตรัสตอบว่า ถ้าอย่างนั น ความเห็นอย่างนั น ก็ต้องไม่ควรแก่ท่าน ท่านก็ต้องไม่ชอบความเ

อย่างนั นฯ

๗.           พระพุทธโอวาท๓ ข้อ ที ทรงประทานแก่พระมหากัสสปะว่าอย่างไร? จัดเข้าในการอุปสมบทวิธีใด?

ตอบ   พระโอวาท ๓ ข ้อว่าดังนี

๑. กัสสปะ ท่านพึงศึกษาว่าเราจักเข ้าไปตั งความละอายและความยําเกรงไ้

ใ นภิกษุทั งที เป็นผู ้เฒ่าผูหม่้ใทัทั งที งที เป็น เป็นปานกลางอย่างแรงกล ้า

๒. เราจักฟังธรรมอันใดอันหนึ งซึ งประกอบด้วยกุศล เราจักเงี ยโสตฟังธรรม

นั นพิจารณาเนื  อความ

๓.  เราจักไม่ละสติเป็นไปในกาย คือพิจารณากายเป็นอารมณ์ ฯ จัดเข ้าในเอหิภิกขุอุปสมบทวิธี ฯ

๘.           พระพุทธเจ้าตรัสสอนพระราธะว่า“งใดเป็นมาร ิ ท่านจงละความกําหนัดพอใจในสิงนันเสีย” มารในทีนีหมายถึงอะไร ?

ตอบ    หมายถึง รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ฯ

  

๙.            อายุสังขาราธิษฐานกับการปลงอายุสังขาร หมายถึงอะไร?พะพุทธเจ้าทรงกระทําที? ไหน

ตอบ                                    อายุสังขาราธิษฐานหมายถึงการที พระพุทธเจ้าทรงตั งพระหฤทัยว่า จักดํารงพระชนม์อยู่แสด สั งสอนมหาชน จนกว่าพุทธบริษัทจะตั งมั น และได้ประกาศพระศาสนา ให้แพร่หลายมั สําเร็จประโยชน์แก่มหาชน นคง

การปลงอายุสังขารหมายถึงการที พระพุทธเจ้าทรงกําหนดวันปรินิพพาน นับแต่วันเพ็ญเดือน๓ ไปอีก๓ เดือน ฯ

อายุสังขาราธิษฐานทรงกระทําที อชปาลนิโครธ ใกล ้สถานที ตรัสรู ้ การปลงอายุสังขารทรงกระทําที ปาวาลเจดีย์ เมืองไพศาลี ฯ

๑๐.    การทําสังคายนาครังแรก  เกิดขึ นหลังจากปรินิพพานล่วงแล้วกีเดือน  ?

ใช้เวลาเท่าไร? ใครทําหน้าที ปุจฉาและวิสัชนา?

ตอบ    ล่วงแล ้ว๓ เดือน ฯ

ใช้เวลา๗ เดือน ฯ

พระมหากัสสปะทําหน้าที ปุจฉา

พระอุบาลีทําหน้าที วิสัชนาพระวินัย

พระอานนท์ทําหน้าที วิสัชนาพระสูตรและพระอภิธรรม ฯ

ให้เวลา๓ ชั วโมง

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2560

 

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่๗พฤศจิกายน พุทธศักราช๒๕๖๐ 

๑.                                  อาสภิวาจาคือวาจาเช่นไร?มีใจความว่าอย่างไร?

ตอบ    คือวาจาที่เปล่งอย่างองอาจเป็นภาษิตของบุรุษพิเศษอาชาไนย ฯ มีใจความว่า เราเป็นผู้เลิศ เป็นผู้ใหญ่ เป็นผู้ประเสริฐแห่งโล

๒.                                พระพุทธองค์ทรงอธิษฐานจาตุรงคมหาปธาน มีใจความว่าอย่างไร?

ที่ไหน?และได้รับผลอย่างไร?

ตอบ  มีใจความว่า หากยังไม่บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณแล้วจักไม่ลุก

แม้เนื้อและเลือดจะแห้งเหือดไป เหลือแต่หนัง เอ็น และกระดูก

ก็ตาม ฯ

ที่ต าบลอุรุเวลาเสนานิคม ภายใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ฯ

ได้รับผลคือ บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณสมดังพระหฤทัย ฯ

๓.                                ทางปฏิบัติที่สุด๒อย่าง อันบรรพชิตไม่ควรเสพนั้นคืออะไรบ้าง?

มีอธิบายอย่างไร?

ตอบ  คือ๑. กามสุขัลลิกานุโยค๒.อัตตกิลมถานุโยค ฯ

มีอธิบายดังนี้

กามสุขัลลิกานุโยค คือการประกอบตนให้พัวพันด้วยสุขในกาม เป็นธรรมอันเลว เป็นเหตุตั้งบ้านเรือน เป็นของคนมีกิเลสหนา ไม่ใช่ของคนอริยะคือผู้บริสุทธิ์ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ อัตตกิลมถานุโยค คือการประกอบความเหน็ดเหนื่อยแก่ตนเปล่า ให้เกิดทุกข์แก่ผู้ประกอบ ไม่ท าผู้ประกอบให้เป็นอริยะ ไม่ป ด้วยประโยชน์ ฯ

๔.                                พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดชฎิล๓พี่น้องพร้อมบริวาร โดยบังเอิญ

หรือโดยตั้งพระหฤทัยไว้ก่อน?มีหลักฐานสนับสนุนค าตอบนั้น อย่างไร?

ตอบ  โดยตั้งพระหฤทัยไว้ก่อน ฯ

มีหลักฐานปรากฏว่า ในครั้งที่ทรงส่งพระสาวก๖๐องค์แรก

ไปประกาศพระพุทธศาสนาในที่ต่าง ๆ ทรงมีพระด ารัสว่า

“แม้เราก็จะไปยังต าบลอุรุเวลาเสนานิคม เพื่อจะแสดงธรรม” ฯ

๕.                                พระอัสสชิแสดงธรรมแก่อุปติสสปริพาชกมีความว่าอย่างไร?

และมีผลอย่างไร?

ตอบ  มีความว่า ธรรมใดเกิดแต่เหตุพระศาสดาทรงแสดงเหตุของธรรมนั้น

และความดับแห่งธรรมนั้น พระศาสดาทรงสอนอย่างนี้ ฯ

มีผล คือ อุปติสสปริพาชกได้ดวงตาเห็นธรรมว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่ง

เป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดมีความดับเป็นธรรมดา ฯ

๖.                                 พระมหากัสสปเถระประพฤติธุดงควัตรเพราะเห็นอาจประโยชน์าน

อย่างไร?

ตอบ เพราะเห็นอ านาจประโยชน์๒อย่างคือ ๑. การอยู่เป็นสุขในบัดนี้ของตน

๒.          เพื่ออนุเคราะห์ประชุมชนในภายหลัง จะได้เป็นทิฏฐานุ แห่งคนผู้มาเกิดในภายหลัง เมื่อทราบว่า สาวกของ พระพุทธเจ้าได้ประพฤติอย่างนี้ เขาจะได้ประพฤติตาม ซึ่งเป็นทางอ านวยสุขแก่เขาเอง ฯ

๗.                                พระพุทธองค์ทรงแสดงสุจริตธรรมโปรดพระเจ้าสุทโธทนะและ พระนางมหาปชาบดีโคตมี ท าให้ทั้ง๒พระองค์ได้บรรลุอริยผลชั้นไหน?

ตอบ    ท าให้พระเจ้าสุทโธทนะทรงบรรลุสกทาคามิผล และพระนางมหาปชาบดีโคตมีทรงบรรลุโสดาปัตติผล ฯ

๘.                                พระสารีบุตรนิพพานที่ไหน?ท่านเลือกสถานที่นั้นเพราะเหตุไร?

ตอบ ที่นาลันทคาม แคว้นมคธ ฯ เพราะตั้งใจจะโปรดนางสารีพราหมณีผู้เป็นมารดาของท่าน

ให้พ้นจากมิจฉาทิฏฐิก่อนที่ท่านจะนิพพาน ฯ

๙.                                  พระปุณณมันตานีบุตรเป็นชาวเมืองไหน?ตั้งอยู่ในคุณธรรม

อะไรบ้าง?

ตอบ  เป็นชาวเมืองกบิลพัสดุ์ ฯ

ตั้งอยู่ในคุณธรรม๑๐ประการ คือ มักน้อย สันโดษ ชอบสงัด

ไม่ชอบเกี่ยวข้องด้วยหมู่ ปรารภความเพียร บริบูรณ์ด้วยศีล

สมาธิ ปัญญา วิมุตติ ความรู้เห็นในวิมุตติ ฯ

๑๐.     หลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพาน พระสาวกองค์ใดเป็นประธาน ในการท าปฐมสังคายนา?เพราะปรารภเหตุใด?

ตอบ  พระมหากัสสปะ ฯ

เพราะปรารภค ากล่าวจาบจ้วงพระธรรมวินัยของพระสุภัททะ

ผู้บวชตอนแก่ ในระหว่างเดินทางมาสักการะพระพุทธสรีระ ฯ

ให้เวลา๓ ชั่วโมง

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2561

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ๒๖ที่พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑

๑.                                  ศากยวงศ์สืบเชื้อสายมาจากใคร?ที่ได้นามว่าศากยะ เพราะเหตุไร?

ตอบ สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าโอกกากราช ฯ เพราะเหตุ๒ ประการ คือ

๑.            เพราะได้ชื่อตามชนบทที่ตั้งเมือง

๒. เพราะมีความกล้าหาญ สามารถตั้งเมืองได้เอง ฯ

๒.                                ที่สุดโต่งอันบรรพชิตไม่ควรเสพคืออะไรบ้าง?ที่สุดโต่งนั้น มีโทษอย่างไร?

ตอบ คือ ๑. กามสุขัลลิกานุโยค

๒.           อัตตกิลมถานุโยค ฯ มีโทษดังนี้ กามสุขัลลิกานุโยคการประกอบตนให้พัวพันด้วยสุขในกามคือ

เป็นธรรมอันเลว เป็นเหตุตั้งบ้านเรือน เป็นของคนมีกิเลสหนาไม่ใช่ของคนอริยะ คือผู้บริสุทธิ์อบด้วยประโยชน์ไม่ประก

อัตตกิลมถานุโยค คือการประกอบความเหน็ดเหนื่อยแก่ตนเปล่า ให้เกิดทุกข์ แก่ผู้ประกอบ ไม่ท าผู้ป ให้เป็นอริยะ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ ฯ

๓.                                ภัพพบุคคล คือบุคคลเช่นใด?ประเภทที่๑ ท่านเปรียบด้วยอะไร?

ตอบ   ภัพพบุคคลคือบุคคลผู้สามารถจะตรัสรู้ธรรมได้ ฯ อุคฆติตัญญู เปรียบด้วยดอกบัวพ้นน้ า เมื่อต้องแสงพระอา ก็จักบานในวันนั้น ฯ

๔.                                พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ที่ไหน? มีใจความย่อว่าอย่างไร?

ตอบ ที่เวฬุวนาราม กรุงราชคฤห์ ฯ

ใจความย่อว่าไม่ท าบาปทั้งปวง ท ากุศลให้ถึงพร้อม ท าใจให้บร

๕.                               หลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว พระมหากัสสปะได้ท าก ที่ส าคัญแก่พระศาสนา?จงอธิบาย

ตอบ   ท่านได้ท ากิจที่ส าคัญ คือเป็นผู้ชักชวนภิกษุสงฆ์ ท กรองพระธรรมวินัย และเป็นประธานในการท าสังคายนานั้น อัน เป็นเหตุให้พระศาสนาตั้งมั่นถาวรสืบมาจนถึงปัจจุบัน ฯ

๖.                                ปัญหาว่า“โลกคือหมู่สัตว์ อันอะไรปิดบังไว้ จึงหลงดุจอยู” ดังนี้ใครเป็นผู้ถาม?ได้รับค าพยากรณ์ว่าอย่างไร?

ตอบ อชิตมาณพเป็นผู้ถาม ฯ

ได้รับการพยากรณ์ว่า โลกคือหมู่สัตว์อันอวิชชาคือความไม่รู้แจ้ง

ปิดบังไว้ จึงหลงอยู่ ในที่มืด ฯ

๗.                                                 พระภัททิยเถระ มักเปล่งอุทานเนืองๆ ว่า สุขหนอๆ ดังนี้

เพราะเหตุไร?

ตอบ   เพราะเมื่อก่อนท่านเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ต้องจัดการรักษาป้ ทั้งในวังนอกวังทั้งในเมืองนอกเมือง จนตลอดทั่วอาณาเขต แม้มีคนคอยรักษาอย่างนี้แล้ว ยังต้องหวาดระแวงสะดุ้งกลัว เป็นนิตย์ ครั้นทรงออกบวชได้บรรลุอรหัตผลแล้ว แม้อยู่ในที่ไหนๆ ก็ไม่หวาดระแวง ไม่สะดุ้งกลัว ไม่ต้องขวนขวาย มีใจปลอดโปร่ เป็นอิสระแก่ตน จึงเปล่งอุทานเช่นนั้น ฯ

๘.                                ในครั้งปฐมสังคายนา พระสาวกองค์ใดรับหน้าที่วิสัชนาพระว? ท่านอุปสมบทพร้อมกับใครบ้าง?

ตอบ พระอุบาลีเถระ ฯ

อุปสมบทพร้อมกับเจ้าศากยะ๕พระองค์ คือ ภัททิยะ อนุรุทธะ

อานนท์ ภัคคุกิมพิละ กับเจ้าโกลิยะ๑องค์ คือเทวทัต ฯ

๙.                                  ภิกษุณีผู้มีชื่อต่อไปนี้ได้รับเอตทัคคะในทางไหน? ก. พระมหาปชาบดีโคตมีเถรี

ข. พระเขมาเถรี

ค.            พระอุบลวัณณาเถรี ง. พระปฏาจาราเถรี จ. พระธัมมทินนาเถรี

ตอบ ก. ได้รับเอตทัคคะในทางรัตตัญญู

ข.           ได้รับเอตทัคคะในทางมีปัญญา ค. ได้รับเอตทัคคะในทางมีฤทธิ์ ง. ได้รับเอตทัคคะในทางทรงวินัย จ. ได้รับเอตทัคคะในทางธรรมกถึก ฯ

๑๐.  สุภัททวุฑฒบรรพชิต กล่าวจาบจ้วงพระธรรมวินัยว่าอย่าง?

และท าให้เกิดเหตุการณ์อะไรในกาลต่อมา?

ตอบ ว่า“เราทั้งหลายพ้นดีแล้วจากพระสมณะนั้นบัดนี้ เราพอใจ

จะท าสิ่งใดก็ท ามิพอใจทหรือ าสิ่งใดก็ไม่ต้องท”ฯ า เป็นเหตุให้เกิดสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่๑ฯ

ให้เวลา๓ ชั่วโมง

 

วิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก 2562

 

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๑๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒

    

๑.                 พระพุทธองค์ทรงยืนยันพระองค์เองว่า เป็นสัมมาสัมพุทธะ เพราะทรงอาศัยหตุอะไร?

ตอบ     เพราะทรงอาศัยเหตุที่ตรัสรู้อริยสัจ ๔ อันมีรอบมีอาการ๓ ๑๒อย่าง แจ่มแจ้งครบถ้วนทุกประการ จึงทรงปฏิญาณพระองค์ว่า เป็นสัมมาสัมพุทธะ ฯ

๒.                ข้ออุปมาว่า “ไม้แห้งที่วางไว้บนบก ไกลน้ำ สามารถสีให้เกิ

เกิดขึ้นแก่ใคร?โดยนำไปเปรียบกับอะไร?

ตอบ     แก่พระมหาบุรุษ คือองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฯ โดยทรงนำไปเปรียบกับสมณพราหมณ์ทั้งหลายว่า สมณพราหมณ์ บางพวกมีกายหลีกออกจากกาม ใจก็ละความรักใคร่ในกาม สงบดีแล้ว หากพากเพียรพยายามอย่างถูกต้องย่อมสามารถ ตรัสรู้ธรรมได้ ฯ

๓.                พระพุทธองค์ทรงอธิษฐานจาตุรงคมหาปธานมีใจความว่า อย่างไร? และได้รับผลอย่างไร?

ตอบ     มีใจความว่า หากยังไม่บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณแล้วจักไม่

แม้เนื้อและเลือดจะแห้งเหือดไป เหลือแต่หนัง เอ็น และกร

ก็ตามที ฯ

ได้รับผลคือ บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณสมดังพระหฤทัย ฯ

๔.                อนัตตลักขณสูตร และ อาทิตตปริยายสูตรวามโดยย่อมีใจค ว่าอย่างไร?

ตอบ     อนัตตลักขณสูตรมีใจความโดยย่อว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณซึ่งรวมเรียกว่าขันธ์ ๕ นี้ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตน อาทิตตปริยายสูตรมีใจความโดยย่อว่า อายตนะภายในายตนะ ภายนอก วิญญาณ สัมผัส และเวทนาที่เกิดแต่สัมผัส ของร้อน ร้อนเพราะไฟคือ ราคะ โทสะ โมหะ และร้อนเพราะ ความเกิด ความแก่ ความตาย ความโศกร่ำไรรำพันเจ็บกาย เสียใจ คับใจ ฯ

๕.                พระพุทธองค์ทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนาที่ไหนเป็นแห่งแร?

ทรงเห็นประโยชน์อะไรจึงทรงประดิษฐานณที่นั้น?

ตอบ     ที่กรุงราชคฤห์ ฯ

เพราะทรงเห็นว่าเมืองนี้เป็นเมืองที่บริบูรณ์มั่งคั่ง แ เจ้าลัทธิมากถ้าได้โปรดคนเหล่านี้ให้เกิดความเลื่อมใสได้ล้ว การเผยแผ่พระพุทธศาสนาก็สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น เพราะศาสดา เจ้าลัทธิต่าง ๆ นั้นคนนับถือมากล้วนมีด้วยเหตุนี้จึงทรงเลือกเมือง เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นแห่งแรก ฯ

๖.                 พระมหากัสสปเถระประพฤติธุดงควัตรเพราะเห็นอำนาจประโยชน์ อย่างไร?

ตอบ        เพราะเห็นอำนาจประโยชน์ ๒ อย่างคือ ๑. การอยู่เป็นสุขในบัดนี้ของตน

๒.  เพื่ออนุเคราะห์ประชุมชนในภายหลัง เป็นแบบจะได้ถือย่าง แห่งการปฏิบัติตามปฏิปทาของท่าน ฯ

๗.               พระพุทธพจน์ว่า “ภทฺเทกรตฺโต”ผู้มีราตรีเดียวอันเจริญ หมายถ การปฏิบัติย่างไร?พะสาวกรูปใดสามารถอธิบายพระพุทธพจน์นี้ ถูกต้องตามพุทธประสงค์?

ตอบ     หมายถึง เป็นผู้มีความเพียร ไม่เกียจคร้านทั้งกลางวันและกลางคื

อยู่ด้วยความไม่ประมาท ฯ

พระมหากัจจายนะ ฯ

๘.                “ท่านประพฤติพรหมจรรย์เพื่ออะไร”ใครเป็นผู้ถาม ใครเป็นผู้ตอบ? และตอบว่าอย่างไร?

ตอบ     พระสารีบุตรเป็นผู้ถาม พระปุณณมันตานีบุตรเป็นผู้ตอบ ฯ ตอบว่า เราประพฤติพรหมจรรย์ เพื่อความดับไม่มีเชื้อ ฯ

๙.                พระสาวกสาวิกาต่อไปนี้ ได้รับยกย่องว่าเป็นผู้เลิศในทางใด?

๑.   พระมหาโมคคัลลานะ ๒. พระมหากัสสปะ

๓. พระอุบาลี ๔. พระนางมหาปชาบดีโคตมี ๕. พระนางเขมา

ตอบ         ๑. พระมหาโมคคัลลานะ เป็นผู้เลิศในทางมีฤทธิ์

๒.  พระมหากัสสปะ เป็นผู้เลิศในทางถือธุดงค์ ๓. พระอุบาลี เป็นผู้เลิศในทางทรงพระวินัย

๔. พระนางมหาปชาบดีโคตมี เป็นผู้เลิศในทางผู้รัตตัญญู ๕. พระนางเขมา เป็นผู้เลิศในทางปัญญา ฯ

๑๐.      ถูปารหบุคคล ได้แก่บุคคลเช่นไร?มีใครบ้าง?

ตอบ     ได้แก่ บุคคลผู้ควรแก่การบรรจฐิธาตุไว้ในสถูปเพื่อสักการบูชาอั ฯ มี ๑. พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า

๒.  พระปัจเจกพุทธเจ้า ๓. พระอรหันตสาวก ๔. พระเจ้าจักรพรรดิราช ฯ

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง